Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Вӑл историлле фактсем ҫинчен акӑ ҫапла каласа ӑнлантарчӗ: «Ӗлӗк-авалхи ҫынсемпе хальхи саманари ҫынсем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑмаҫҫӗ» тата ҫынсем пурте, «хайсен йӑлипе пӗрне-пӗри ҫывӑх тӑраҫҫӗ» терӗ, юлашкинчен, хальхи вӑхӑтри ҫамрӑксемпе чиновниксем ҫинчен калаҫма пуҫларӗ.

Коснувшись исторических фактов, он упомянул, что «современные люди недалеко ушли от древних», что все люди «по своей природе близки друг другу», а в конце стал рассуждать о современных студентах и чиновниках.

Ҫу уявӗ // Михаил Рубцов. Лу Синь. Калавсем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 31–44 стр.

Анчах ҫав сӑлтавсенчен пӗри ярах курӑнса тӑрать, вӑл мӗнпур историлле явленисем, пирӗн хальхи пурнӑҫӑн мӗнпур енӗсем витӗр иртет.

Но одна из этих причин очевидна, она проходит через все исторические явления и через все стороны нашего нынешнего быта.

VII // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.

Организм тытӑмӗнчен хӑйӗнчен килекен япалана хирӗҫлекен явленисем те куратпӑр эпир, вӗсем мӗнрен килнине вара пирӗн историлле тапхӑрта тӗплӗн тӗпчемен-ха.

Еще не занимались хорошенько разбором причин, по которым, при данном нашем историческом положении, мы видим такие явления, противоречащие тому, чего следует ожидать от самого устройства организма.

VII // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.

Куҫа курӑнакан историлле вӑрах мар перспективӑра тӗнчери тата пирӗн ҫӗршыври чӗлхесем епле енне улшӑнассине мӗнле куратпӑр-ха?

Видим ли мы направление изменения языков мировых и нашей страны в исторически обозримой, недалекой перспективе.

Малашлӑха пӑхса... // Аркадий Русаков. https://chuvash.org/content/4947-%D0%9C% ... B0....html

— Пурне те вуланӑ, леш (Мӗн апла? Конфуцин сӑн-пичӗ улшӑнчӗ, капла нихҫан та пулакан марччӗ-ҫке вӑл)… классикӑлла ултӑ кӗнекине: «Юрӑ кӗнеки», «Историлле преданисен кӗнеки», «Церемонисем», «Музыка», «Улшӑну кӗнеки», «Ҫуркуннепе кӗркунне» летопиҫе темиҫе хут та вуласа тухрӑм.

— Прочел, но только… (Конфуций говорил торопливо, как никогда прежде.) Мне казалось, что я давно постиг шесть канонов: «Книгу песен», «Книгу преданий», «Церемоний», «Музыки», «Гаданий», летопись «Весна и осень» —

Застава хыҫне // Николай Григорьев. Лу Синь. Калавсем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 75–89 стр.

Вӑл Алешӑна историлле палӑксене, архитектура ансамблӗсене кӑтартать.

Он показывал Алексею исторические памятники, архитектурные ансамбли.

Тӑваттӑмӗш пай // Галина Матвеева. Яновская, Жозефина Исаковна. Карап ӑсти: повесть; вырӑсларан Г. Матвеева куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2012. — 205 с.

Унта чӑваш фонетикин историлле аталанӑвне тӗпчесе пӗлес тӗлӗшпе автор тӗнчери тӗрлӗ чӗлхере упранса юлнӑ чӑваш сӑмахӗсемпе усӑ курнӑ тенӗччӗ.

С целью изучения исторического развития чувашской фонетики автор там использовал разные чувашские слова, которые сохранились в разных языках мира.

Чӑваш сӑмахӗсем ытти чӗлхесенче ма нумай? // Аркадий Русаков. https://chuvash.org/content/4803-%D0%A7% ... C%D0%B0%D0

Федор Кузьминӑн историлле кӗнекисенчи сӑнӳкерчӗксем пушшех те.

Фотографии из исторической книги Федора Кузьмина еще больше.

Тӑванлӑх йӗрне кӗнекесем упрӗҫ // Светлана ЧИКМЯКОВА. http://putpobedy.ru/publikatsii/2730-t-v ... ekesem-upr

Вӑл пирӗн тӑван халӑх пирки, унӑн историлле вырӑнӗ пирки шухӑшланӑ шухӑшсем, вӑл ҫавӑн пирки тунӑ ӗҫсем паянхи вӑйпиттисемшӗн те, ыран килекеннисемшӗн те ҫутӑ тӗслӗх пек пулса тӑраҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Юбилеюпа сана, Атнер пичче! // Николай Лукианов. https://chuvash.org/content/4710-%D0%AE% ... B5%21.html

Апла пулсан, ҫав историлле тапхӑрта чӑваш нацинче никам та мар, Атнер Петрович тупӑннӑ, нацине вӑл кирлӗ пулса тухнӑ.

Куҫарса пулӑш

Юбилеюпа сана, Атнер пичче! // Николай Лукианов. https://chuvash.org/content/4710-%D0%AE% ... B5%21.html

Шӑп та лӑп тӑван халӑхӑн историлле вырӑнне ҫав шай таранччен ӑнланса илме пултаракан ҫынсенчен чи пултарулли вӑл, паллах, пӗр ним иккӗленмесӗр каласан, пирӗн юбиляр — Атнер Петрович Хусанкай.

Куҫарса пулӑш

Юбилеюпа сана, Атнер пичче! // Николай Лукианов. https://chuvash.org/content/4710-%D0%AE% ... B5%21.html

Шӑп та тӑп ҫав историлле вӑхӑтра чӑвашра, ҫав тапхӑрта никам та мар, Атнер Петрович тупӑннӑ, халӑхӑн ҫав саманинчи вӑхӑтра ун пекки кирлӗ пулса тухнӑ.

Куҫарса пулӑш

Юбилеюпа сана, Атнер пичче! // Николай Лукианов. https://chuvash.org/content/4710-%D0%AE% ... B5%21.html

Шӑп та лӑп ҫавӑн пек ҫирӗммӗш ӗмӗр пӗтмӗшӗнчи пирӗн халӑхӑн историлле паттӑрӗсенчен чи малти геройӗ вӑл, пӗр ним иккӗленмесӗр каласан, паян ҫак сирӗн умӑрта ларакан Атнер Петрович Хусанкай.

Куҫарса пулӑш

Юбилеюпа сана, Атнер пичче! // Николай Лукианов. https://chuvash.org/content/4710-%D0%AE% ... B5%21.html

Ҫирӗммӗш ӗмӗр пуҫламӑшӗпе вӗҫлемӗшӗ пирӗн халӑха, пирӗн нацине хӑйӗн пурнӑҫне хӑй пӗлнӗ пек, хӑй пултарнӑ пек йӗркелесе майлаштарса пыма историлле питӗ пысӑк шанӑҫ туса пачӗ.

Куҫарса пулӑш

Юбилеюпа сана, Атнер пичче! // Николай Лукианов. https://chuvash.org/content/4710-%D0%AE% ... B5%21.html

Вӗсенчен ЮНЕСКОн пӗтӗм тӗнчери эткерлӗхӗн списокне кӗртнӗ Хусан Кремлӗ, мӑсӑльмансен вӑтам ӗмӗрсенчи ӳнерлӗхӗн чи ҫурҫӗрти палӑкӗ, ХIII-XIV ӗмӗрсенчи пӑлхарпа тутар архитектурин тӗслӗхӗ Авалхи Пӑлхар, христианствӑн культурине сарас ӗҫре пысӑк витӗм кӳнӗ Вӑтам Атӑлҫири историлле хула – Свияжск – уйрӑм вырӑн йышӑнса тӑраҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Тӗнчи аталантӑр, эткерӗ — юлтӑр // Сувар. «Сувар», 25(703)№, 2007.06.22

«Аваллӑхӑн палӑкӗсем, уникаллӑ ҫут ҫанталӑк вырӑнӗсем, тӗрлӗ хӗҫ-пӑшаллӑ конфликтсене пула ҫеҫ арканмаҫҫӗ. Тӗнче экономикин аталану хӑвӑртлӑхӗ, хуласем ӳсни, ҫут ҫанталӑк ресурсӗсене нумай илни, тавралӑха варалани тата ытти тӗрлӗ сӑлтавсем те историлле пуянлӑха упрама пулӑшмаҫҫӗ», – пӑшӑрханса каларӗ республика ертӳҫи.

Куҫарса пулӑш

Тӗнчи аталантӑр, эткерӗ — юлтӑр // Сувар. «Сувар», 25(703)№, 2007.06.22

Ҫак ӗшнене унӑн географилле вырӑнне пула мар, историлле йӑлишӗн ҫеҫ ҫапла, калама май пур.

Но название лужайки объяснялось не ее местоположением, а другим обстоятельством, так сказать, историческим.

XIV. Силистра-Йолу // Илпек Микулайӗ. Вазов Иван. Пусмӑрта: роман; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 464 с.