Шырав
Шырав ĕçĕ:
Ҫак кун, ваттисен сӑмахӗ тӑрӑх, «Хӗвел ҫу еннелле сулӑнать».В этот день, по народной поговорке, «солнце поворачивает на лето».
Xӗвел // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
«Телескоп» сӑмах грек сӑмахӗ; чӑвашла ӑна «аякрине куракан» тесе куҫарма пулать.Слово «телескоп» греческое; по-русски можно передать его словом «дальновиден».
Телескоппа обсерватори // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Нумайччен ишсе ҫӳренӗ хыҫҫӑн вӗсене Гуанахань ятлӑ ем-ешӗл утравӑн ҫыранӗ курӑнса кайнӑ, Колумб ӑна Сан-Сальвадор тесе ят панӑ, вӑл Испани сӑмахӗ, чӑвашла каласан, «хӑтаракан» тени пулать.
Христофор Колумб тата унан открытийӗсем // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Астрономи — грек сӑмахӗ, ӑна икӗ сӑмахран пӗрлештерсе тунӑ: «астрон» — ҫӑлтӑр тени пулать, «номос» — саккун тени.Слово это греческое и составлено из двух слов: «астрон» — звезда и «номос» — закон.
Умсӑмаx // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Унӑн сӑмахӗ пурне те питӗ тӗлӗнтерчӗ пулмалла, ҫынсем шухӑша кайса, пуҫӗсене усса, ним чӗнмесӗр ларчӗҫ.Речь его, видимо, очень поразила всех, люди молчали, задумчиво опустив головы.
Манӑн университетсем // Леонид Агаков. Горький М. Манӑн университетсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 138 с.
Йӗри-тавра пурте шӑп ларнӑ, ҫавӑнпа та юррӑн кашни сӑмахӗ лайӑх илтӗннӗ.Но, так как все кругом притихли, каждое слово песни было отчётливо слышно.
Ҫиччӗмӗш сыпӑк // Иван Васильев. Рысс Е. Хӗрача ашшӗне шырать: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 140 с.
Сӑмахӗ, пӗр енчен, тӗрӗсех, ҫапах та эпир куна ӑшӑ-ҫутӑ пӳлӗмре кӑна ирттерместпӗр.
Кашни кун руль умӗнче иртет // Ирина Андреева. http://kanashen.ru/2021/10/29/%d0%ba%d0% ... %b5%d1%82/
Пӗрре каланӑ сӑмахӗ ҫирӗп унӑн.
XXIX сыпӑк // Петр Золотов. Мстиставлский С.Д. Курак — ҫурхи кайӑк: повесть. Вырӑсларан П. Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 366 с.
Шӑппӑн ҫеҫ тухрӗ унӑн сӑмахӗ.
XXVI сыпӑк // Петр Золотов. Мстиставлский С.Д. Курак — ҫурхи кайӑк: повесть. Вырӑсларан П. Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 366 с.
— «Запасра тӑракан мӗнпур рядовойсене чӗнсе калани» — пин те пилӗкҫӗр ҫирӗм ҫиччӗ, «Пӗтӗм рабочи халӑха чӗнсе калани» ятлӑ ҫӗлесе хуман кӗнекесем ҫӗр ҫитмӗл пӗр экземпляр, «Леон Гольдман сӑмахӗ» кӗнеке — хӗрӗх ҫиччӗ».
XIII сыпӑк // Петр Золотов. Мстиставлский С.Д. Курак — ҫурхи кайӑк: повесть. Вырӑсларан П. Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 366 с.
— Сӑмахӗ йывӑр, мӗнле ҫырас ӑна?
XII сыпӑк // Петр Золотов. Мстиставлский С.Д. Курак — ҫурхи кайӑк: повесть. Вырӑсларан П. Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 366 с.
Куҫа курӑнман, кӑткӑс ӗҫ — пӗр ҫын патӗнчен теприн патне, пӗр кружокран тепӗр кружока, хисепӗ те пӗчӗккӗ, сӑмахӗ те хытӑ шутлӑ.
VII сыпӑк // Петр Золотов. Мстиставлский С.Д. Курак — ҫурхи кайӑк: повесть. Вырӑсларан П. Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 366 с.
Вара, агента ӑсатса ярсан тата, алӑк патӗнче итлесе тӑрса, филер чӑнласах та йывӑр калушӗпе аялалла таплаттарса анса кайнине пӗлсе ҫитсен, доктор малти пӳлӗмри алӑка уҫса кӗчӗ те: шпик текех ҫук ӗнтӗ, эпӗ сире саланма ыйтатӑп, урӑх кунта ан килӗр, — тесшӗнччӗ ҫеҫ, — ухӑ пек янӑраса илтӗннӗ сасӑ ӑна пырса ҫапрӗ, сасартӑках каялла чактарчӗ, сӑмахӗ сӑнӑ пек чиксе илчӗ:
VI сыпӑк // Петр Золотов. Мстиставлский С.Д. Курак — ҫурхи кайӑк: повесть. Вырӑсларан П. Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 366 с.
Ҫывӑхрах, кашни сӑмахӗ илтӗнет:
ХLI сыпӑк // Петр Золотов. Мстиставлский С.Д. Курак — ҫурхи кайӑк: повесть. Вырӑсларан П. Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 366 с.
— Каласа хӑртма юратать тата, — тесе хушса хучӗ бурмистр улпут сӑмахӗ ҫумне.
Бурмистр // Николай Степанов. Тургенев И. С. Сунарҫӑ ҫрса пынисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 172 с. — 113–127 с.
Унӑн уҫӑмлӑ шухӑшӗ нимӗҫсен типсе хытса кайнӑ шухӑшӗнчен хаваслӑнах тӑрӑхласа кулать; анчах, Хорь сӑмахӗ тӑрӑх, нимӗҫсем вӗсем тӗлӗнмелле халӑх, вӑл вӗсенчен вӗренме те хатӗр.
Хорьпе Калиныч // Николай Степанов. Тургенев И. С. Сунарҫӑ ҫрса пынисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 172 с. — 3–16 с.
Федя сӑмахӗ хыҫҫӑн Хорь ачисем пурте шӑлӗсене ерсе кулса илчӗҫ.
Хорьпе Калиныч // Николай Степанов. Тургенев И. С. Сунарҫӑ ҫрса пынисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 172 с. — 3–16 с.
Пуҫарулӑх бюджечӗ тени вӑл халӑх хутшӑнмасӑр пурнӑҫланакан япала мар, ҫавӑнпа та Олег Степанович клуб тунӑ ҫӗре хастар хутшӑннисене тав сӑмахӗ каларӗ, Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Ю.Зорин чи малтан тӗслӗх кӑтартнине те палӑртмасӑр хӑвараймарӗ.
Ҫӗнӗ клубӑн алӑкӗ уҫӑлчӗ // А.Николаева. «Хӗрлӗ ялав», 2021.09.03, http://gazeta1931.ru/gazeta/8072-khal-khran-ta-numaj-kilet-34
Нумай хуйхӑ курнӑ, ӗҫпе ҫапӑҫура пиҫнӗ, пурӑнӑҫра тӗрлӗ йывӑрлӑх тӳссе ирттернӗ ҫынсене тата нимех те курман, анчах ахах пек чӗрисемпе ҫакна туйса илсе хӑйсене ҫуратнӑ ватӑ ашшӗсене ӗмӗрлӗх савӑнӑҫ кӳнӗ ҫамрӑксене ватӑ Тарас сӑмахӗ нумай лайӑх ӗҫсене аса илтерчӗ пулас.
IX // Куҫма Турхан. Гоголь Н.В. Тарас Бульба: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 126 с.
Ҫапла каларӗ атаман, вӑл сӑмахне пӗтерсен те козак ӗҫӗсенче кӗмӗл тӗслӗ пулса шуралнӑ пуҫне ҫав-ҫавах силлекелесе тӑчӗ; ун хӗрӳ сӑмахӗ кунта тӑракансене пурне те вӑйлӑ хумхантарчӗ, вӗсене шалах, чӗре патнех витрӗ.
IX // Куҫма Турхан. Гоголь Н.В. Тарас Бульба: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 126 с.