Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Тӗрлӗ еннелле юхса выртакан юханшывсем сӗм вӑрмансенче пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна ҫӳреме аван ҫулсем пулнӑ.

Реки, расходящиеся здесь в разные стороны, были хорошими путями сообщения в непроходимых лесах.

Хутӑш вӑрмансен зони мӗнле улшӑннӑ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хамӑрӑн пулӑ тытакан кимӗсем ирте-ирте каяҫҫӗ, рабочисене пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна илсе каякан пароходсем иртсе ҫӳреҫҫӗ.

Проплывают наши советские рыболовные суда, пассажирские пароходы, перевозящие рабочих.

Архангельск порчӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ӗнер вырӑнтан вырӑна куҫса ҫӳренӗскер, халь рабочи пулса тӑчӗ.

Вчерашний кочевник стал рабочим.

Ӗнер куҫса ҫӳренӗскер рабочи пулса тӑрать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӗлтӗр пурӑннӑ вырӑна пырса тухрӗ те, ҫав вырӑна палласа та илеймест.

Пришел на то место, где в прошлом году была стоянка, и не узнает его.

Ӗнер куҫса ҫӳренӗскер рабочи пулса тӑрать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Унта хӗл каҫнӑ хыҫҫӑн вӗсем юханшыв тӑрӑх тӑвалла 18 километр кайнӑ та 1652 ҫултанпа Анадырь тӗрми (1771 ҫулта тӗп тунӑ) ятлӑ хӗл каҫмалли вырӑна никӗсленӗ.

Перезимовав там, они прошли вверх по реке 18 километров и заложили зимовье, которое с 1652 года имеет название Анадырский острог (уничтожен в 1771 году).

Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97

Вӗсем вырӑнтан вырӑна куҫса ҫӳрекен ҫынсен ачисене культурӑллӑ пурӑнма вӗрентеҫҫӗ.

Они приучают детей кочевников к культурной жизни.

Тундрӑри культурӑллӑ ӗҫ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хӗрлӗ чумсем таҫти инҫетри ҫӗре те ҫитеҫҫӗ, пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна ҫӳресе, вӗсем унти халӑх хушшине совет культурин пуҫламӑшӗсене сараҫҫӗ.

Красные чумы пробираются в самую глушь, переезжают с места на место и разносят начатки советской культуры.

Тундрӑри культурӑллӑ ӗҫ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӑлансем, йытӑсем кӳлсе учитель тата фельдшер пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна куҫса ҫӳреҫҫӗ, вӗсемпе пӗрле кино, библиотека, пӗчӗк аптека пырать.

На оленях и собаках кочуют учитель и фельдшер, а с ними — кино, радио, библиотека, аптечка.

Тундрӑри культурӑллӑ ӗҫ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Сивӗре те, ҫил-тӑманра та, тӗтре чухне те, поляр каҫӗ тӑнӑ чух тӗттӗмре те ненецсем вӗҫӗ-хӗррисӗр тундра тӳремлӗхӗ тӑрӑх, нимӗн сас-чӗве те илтӗнмен юрлӑ хирсем тӑрӑх пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна куҫса ҫӳреҫҫӗ.

В морозы, в метели, и туманы, во мраке полярной ночи кочуют ненцы по безмолвным снежным просторам, по бескрайней равнине тундры.

Ненецсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пурте тенӗ пекех вӗсем, хӑйсем валли тата пӑланӗсем валли апат-ҫимӗҫ шыраса, пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна куҫса ҫӳреҫҫӗ.

Почти все они живут не в городах и селениях, а перекочевывают с места на место в постоянных поисках пищи для себя и для своих оленей.

Тундрӑри халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Темиҫе секундӑранах пурте вырӑна тӑнӑ та запассене кӑларас ӗҫ тапранса кайнӑ.

Через несколько секунд все на местах, и выгрузка идет полным ходом.

«Челюскин» похочӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫав тинӗссем урлӑ ҫуллахи вӑхӑтра Совет Союзӗн ҫурҫӗрти тинӗс хӗрринчи ҫӗрӗсене, таҫти инҫетри вырӑна та ҫитме пулать, тата ютҫӗршывсене те кайма пулать.

Через эти моря в летнее время можно добраться до любого отдаленного пункта северного побережья Союза, а также и в другие страны.

Ҫурҫӗрти тинӗс ҫулӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Траулер вара ҫав вырӑна каять.

Траулер направляется в назначенный пункт.

Пулӑ промыслисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Летчик тюленьсем выртнӑ вырӑна курчӗ те вӑл вырӑн ҫинчен радио тӑрӑх ледокола пӗлтерет.

Увидел летчик тюленью залежку и сообщает по радио ледоколу о ее местоположении.

Тюлень тытма ледоколпа кайни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсене кайӑк тытмашкӑн вырӑн юрӑхлӑ пулнӑ: ку вырӑна тюлень кӗтӗвӗсем пите йышлӑ ише-ише килнӗ, тусем ҫинче песецсемпе пӑлансем ҫӳренӗ.

Место для промысла оказалось подходящим: сюда заплывали большие стада тюленей, в горах бродили песцы и дикие олени.

Новая Земля ҫинче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Унсӑрӑн хӑҫан та пулсан Африка пушхирне ҫаврӑнса ҫитсен ку вырӑна палласа илме сире ҫӑмӑл пулмӗ.

Чтобы непременно узнать это место, если когда-нибудь вы попадете в Африку, в пустыню.

XXVII // Юрий Артемьев. Сент-Экзюпери Антуан де. Пӗчӗкҫеҫ принц: аллегориллӗ повесть-юмах. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 64 с.

Ку вырӑна эпӗ чи илемли тата тӗнчен чи тунсӑхлӑ пейзажӗ тесе шутлатӑп.

Это, по-моему, самое красивое и самое печальное место на свете.

XXVII // Юрий Артемьев. Сент-Экзюпери Антуан де. Пӗчӗкҫеҫ принц: аллегориллӗ повесть-юмах. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 64 с.

Калӑпӑр, ту пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна куҫса ларни шутсӑр сайра тӗл пулать.

Ведь это очень редкий случай, чтобы гора сдвинулась с места.

XV // Юрий Артемьев. Сент-Экзюпери Антуан де. Пӗчӗкҫеҫ принц: аллегориллӗ повесть-юмах. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 64 с.

Пӗчӗкҫеҫ принц хӑй унччен хӗвел аннине пӑхса киленнине, пуканне пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна куҫара-куҫара лартнине аса илчӗ.

Маленький принц вспомнил, как он когда-то переставлял стул с места на место, чтобы лишний раз поглядеть на закат солнца.

XIV // Юрий Артемьев. Сент-Экзюпери Антуан де. Пӗчӗкҫеҫ принц: аллегориллӗ повесть-юмах. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 64 с.

Пуканне те пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна куҫарма кирлӗ пулмӗччӗ — ӑҫта ларнӑ, ҫавӑнта лар хускалмасӑр!

И при этом ему даже не приходилось бы передвигать стул с места на место!

X // Юрий Артемьев. Сент-Экзюпери Антуан де. Пӗчӗкҫеҫ принц: аллегориллӗ повесть-юмах. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 64 с.