Чӑваш чӗлхи корпусӗ

— Хӑшӗсем тӗрӗк теҫҫӗ, авалхи пӑлхар йӑхӗнчен тухса кайнӑ тесе ҫирӗплетекен те пур.

Куҫарса пулӑш

III // Юлия Силэм. Силэм Ю. Юр ҫинчи кӑвайт: повесть. — Шупашкар: КПСС Чӑваш обкомӗн издательстви. 1990 — 64 с.

Ҫак тараса Пӑлхар е Ылтӑн Урта усламҫин пулнӑ пулмалла.

По всей видимости, весы принадлежали булгарскому или золотоордынскому купцу.

Удмуртире пӑлхар усламҫин тараси тупӑннӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

МПХХСИнчи Атӑлҫи Пӑлхар пирки ирттернӗ лекцие ҫав университетри «Тутар клубӗ» йеркеленӗ, ирттерес умӗн тетелте анлӑ реклама сарнӑ.

Лекция об истории Волжской Булгарии в МГИМО была организована университетским «Татарским клубом» и широко рекламировалась на интернет-порталах и в соцсетях.

Мускаври Атӑлҫи Пӑлхар пирки ирттернӗ лекцие хиджаб тӑхӑннӑ мӑсӑльман хӗрӗсене кӗртмен // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Мускав патшалӑх халӑхсен хушшинчи ҫыхӑну институтӗнче Атӑлҫи Пӑлхар пирки лекци ирттернӗ.

В стенах Московского государственного института международных отношений состоялась лекция об истории Волжской Булгарии.

Мускаври Атӑлҫи Пӑлхар пирки ирттернӗ лекцие хиджаб тӑхӑннӑ мӑсӑльман хӗрӗсене кӗртмен // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Хасар каганатне пӗрле хирӗҫ тӑрас тӗллевпе мӑсӑльман тӗнлӗ Пӑлхар эльтеперӗ Алмуш Багдад халифӗнчен пулӑшу илме тӑрӑшнӑ.

Булгарский эльтебер (правитель) Алмуш, мусульманин по вероисповеданию, стремился заручиться поддержкой халифа Багдада в противостоянии с Хазарским каганатом.

Раҫҫейре Ибн Фадлана халалланӑ палӑк пулӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Вӑл Атӑлҫи Пӑлхар ҫӗрӗсем ҫинче пулса курнӑ.

Он побывал в землях Волжской Булгарии.

Раҫҫейре Ибн Фадлана халалланӑ палӑк пулӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Кубратӑн тепӗр Котраг ятлӑскер ывӑлӗ ҫуҫӗрелле кайса Атӑлҫи Пӑлхар патшалӑхне никӗсленӗ.

Еще один сын Кубрата Котраг ушел на север и стал основателем Волжской Булгарии.

Аспарух ывӑлне «Престолсен вӑййи» фильмӗнчи геройӗн прототипӗ тенӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Вӑхӑт иртнӗ май тӗрӗк (пӑлхар чӗлхипе калаҫакан) патшалӑх тӳрисем славян халӑхӗпе пӗрлешсе кайнӑ, ҫакна пула болгар нацийӗ пулса кайнӑ.

С течением времени тюркская (булгароязычная) верхушка государства была ассимилирована славянами, в результате чего сложилась болгарская нация.

Аспарух ывӑлне «Престолсен вӑййи» фильмӗнчи геройӗн прототипӗ тенӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Аспарух хӑйӗн ҫӗрӗпе Дунай еннелле кайса Пӑлхар патшалӑхне никӗсленӗ.

Аспарух со своим войском ушел на Дунай, став основателем Болгарского царства.

Аспарух ывӑлне «Престолсен вӑййи» фильмӗнчи геройӗн прототипӗ тенӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Кӗтмен ҫӗртен пӑлхар ханӗ Тервель килсе ҫитни вара хулана ҫӑлса хӑварнин иккӗмӗш сӑлтавӗ пулса тӑнӑ.

Второй фактор, решивший исход осады в пользу византийцев, - внезапное явление булгарского хана Тервеля.

Аспарух ывӑлне «Престолсен вӑййи» фильмӗнчи геройӗн прототипӗ тенӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

«Престолсен вӑййи» («Игра престолов») романӗн пӗр эпизодне пӑлхар хан Тервелӗн (Аспарух ывӑлӗн) чӑн кун-ҫулӗ ҫине таянса ҫырма пултарнӑ.

Один из эпизодов романа «Игра престолов», по которому снят знаменитый одноименный сериал, мог быть написан на основе реальной биографии булгарского хана Тервеля, сына Аспаруха.

Аспарух ывӑлне «Престолсен вӑййи» фильмӗнчи геройӗн прототипӗ тенӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Пӗтӗм тӗнчери еткерлӗхӗн ят-йышӗнче Пӑлхар 1002-мӗш объект, Раҫҫейре 26-мӗш пулса тӑнӑ.

Историко-археологический комплекс Булгара стал 1002-м объектом в Списке Всемирного наследия и 26-м находящимся в России.

Пӑлхар хулине ЮНЕСКОн пӗтӗм тӗнчери еркерлӗхӗн палӑкӗ тесе йышӑннӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ҫав шутра Пӑлхар мӑсӑльман тӗнне йышӑннӑ ятпа лартнӑ ятарлӑ паллӑ, Шурӑ мечӗт тата ыттисем те.

В их числе памятный знак в честь принятия ислама в Булгарии, Белая мечеть и другие.

Пӑлхар хулине ЮНЕСКОн пӗтӗм тӗнчери еркерлӗхӗн палӑкӗ тесе йышӑннӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

«Ирӗклӗ Сӑмах» интернет-хаҫат маларах пӗлтернӗ тӑрӑх, пӑхӑнман экспертсем хирӗҫ пулнӑ пулсан та Тутарстан пӗр ҫул каялла Пӑлхар «хӑйнеевӗрлӗ хаклӑхлӑ» пулнине кӗтсе илнӗ.

Как сообщала ранее интернет-газета «Ирӗклӗ Сӑмах», год назад Татарстан добился признания «универсальной ценности» Булгара.

Пӑлхар хулине ЮНЕСКОн пӗтӗм тӗнчери еркерлӗхӗн палӑкӗ тесе йышӑннӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Самар Кукри ҫинче вырнаҫнӑ пӑлхар хулин чӑн ячӗ халь те паллӑ мар.

Подлинное название булгарского города на Самарской Луке остается неизвестным.

Самар облаҫӗнче пӑлхар хулинчи артефактсене кӑтартаҫҫӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Анчах та 1236-мӗш ҫулта тутар-монголсен ҫулӗ ҫинче пӗрремӗш пӑлхар хули пулнӑран-и, тен, ӑна пӗтӗмпех аркатса ҫумӗнчи ялсемпе пӗрлех ҫунтарса янӑ.

В 1236, по-видимому, первым из булгарских городов он принял удар монгольской армии, был полностью разрушен и сожжен вместе с окрестными селами.

Самар облаҫӗнче пӑлхар хулинчи артефактсене кӑтартаҫҫӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Экспонатсем пӑлхар тимӗрҫисен, ювелирӗсен, тӑм савӑт ӑстисемпе ҫурт-йӗр лартаканӗсен ӑсталӑхӗ чӑннипех ҫӳллӗ шайра пулнине ҫирӗплетсе параҫҫӗ.

Экспозиция продемонстрировала высокий уровень знаний и умений булгарских мастеров - кузнецов, литейщиков, ювелиров, гончаров, строителей.

Самар облаҫӗнче пӑлхар хулинчи артефактсене кӑтартаҫҫӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Йӑрӑм-йӑрӑм шӑрҫа мӑйисем сӗм-авалхи Пӑлхар патши мӑшӑрӗсен ӗмӗрсем урлӑ каҫнӑ манӑҫми пехилӗсем — тӗнчипе шырасан та пӗтӗмпе икӗ мӑййя ҫеҫ, вӗсене иккӗшне те ҫак усламҫӑсем патӗнче кӑна туянма пулать.

А длинные нитки бус не что иное, как наследство древних болгарок, царских жен, пронесенное ими через века, — их на всем свете всего две веревки, и обе можно купить у этого купца.

VIII. Инкек куҫа курӑнмасть // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.

Чӑваш чӗлхи пӑлхар ушкӑнне кӗрекен пӗртен-пӗр чӗрӗ чӗлхе пулни мана интереслентерет.

Мне интересно, что чувашский язык является единственным живым языком, входящим в булгарскую группу.

«Ютубра» 100 ытла чӗлхе, чӑвашли те пулмалла // Ирина КУЗЬМИНА. http://suvargazeta.ru/news/intervyu-stat ... e-pulmalla

Повеҫе акӑлчан, нимӗҫ, француз, испан, поляк, венгр, пӑлхар, яппун, монгол, литва, латыш, украин чӗлхисене куҫарнӑ.

Повесть переведена на английский, немецкий, французский, испанский, польский, венгерский, болгарский, японский, монгольский, литовский, латышский, украинский языки.

Хаклӑ чӑваш вулаканӗсем! // Антал Назул. Титов, Владислав Андреевич. Вилӗме ҫӗнтерсе…: повесть; вырӑсларан Анатолий Ерусланов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1972. — 5–6 с.