Шырав
Шырав ĕçĕ:
утӑ сăмах пирĕн базăра пур.
Унӑн асаилӗвӗн пӗр сыпӑкӗпе сире те паллаштарам эппин: «...Вӑрҫа эпир 1941 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 27-мӗшӗнче тухса кайрӑмӑр. Йӗпреҫе ҫитрӗмӗр, кунта лашасем пуҫтартӑмӑр та пуйӑса лартӑмӑр. Темиҫе кун кайнӑ хыҫҫӑн Мускава ҫитрӗмӗр. Тӗп хуларан Ленинград еннелле выртакан ҫул ҫинчи ҫар ҫыннисем хатӗрлекен Боровичи хулинче чарӑнтӑмӑр. Фронт валли пухнӑ лашасене шӑпах ҫавӑнта антарса хӑвартӑмӑр. Хамӑра Ленинграда илсе кайрӗҫ. Тӑван ҫӗршывпа Финлянди чиккине хӳтӗленӗ ҫӗрте тӑтӑмӑр, финсемпе ҫапӑҫӑва кӗме те тӳр килчӗ. 900 кун пынӑ блокадӑна та чӑтса ирттерме тиврӗ. Блокада ункине татса янӑ ҫӗре те хутшӑннӑ. 1943 ҫулта Синявино текен шурлӑхлӑ вырӑнта ҫапӑҫрӑм. Кунта 5 кун ӑша пӗр татӑк апат ямасӑр пурӑнтӑмӑр. Шӑпах ҫав тытӑҫура мана йывӑр амантрӗҫ. Госпитальте ҫур ҫул сывалма тиврӗ. Самайлансан фронта тепӗр хут ӑсантӑм. Эстоние, Литвана, Новгород, Псков хулисене ирӗке кӑларассишӗн пынӑ хӗрӳ ҫапӑҫусенче пултӑм. Пирӗн ҫарсем малаллах шурӗҫ, тӑшмана хӑваласа Польша ҫӗрне кӗтӗмӗр. Ӑна ирӗке кӑларнӑ хыҫҫӑн Хӗвелтухӑҫ Пруссие фашистсен тыткӑнӗнчен хӑтарма пырса ҫитрӗмӗр. Пӗррехинче /пуш уйӑхӗччӗ ун чухне/ Висла шывӗ урлӑ кимӗпе каҫнӑ чухне пирӗн ҫине нимӗҫ самолечӗсем бомба тӑкма тытӑнчӗҫ. Вӑйлӑ хум пырса ҫапнипе кимӗ ҫаврӑнса ӳкрӗ. 20 салтакран пӗр эпӗ кӑна чӗрӗ юлтӑм пуль. Мана салтак шинелӗ хӑтарса хӑварчӗ. Кимӗ ҫине лариччен тӳмесене вӗҫертсе янӑччӗ. Шинель шыв ҫинче ҫунат пекех сарӑлса выртрӗ, путма памасӑр анлӑ юханшыв урлӑ тӗрӗс-тӗкеллӗн ишсе каҫма пулӑшрӗ. Ҫыран хӗррине ҫитсен пӗр йывӑҫ тураттинчен ярса тытрӑм. Мана, вӑйран кайнӑскере, хамӑр салтаксем асӑрхарӗҫ, шывран тухма пулӑшрӗҫ. Витӗрех йӗпеннӗ тумтире улӑштарса тӑхӑнтартрӗҫ, ҫур черкке спирт ӗҫтерчӗҫ. Саперсен ушкӑнӗпе пӗрле тепӗр кимӗ ҫине ларса Висла урлӑ каҫрӑмӑр. Нимӗҫсене хӑваларӑмӑр. Кунта пысӑках мар завод пурччӗ /спирт завочӗ пулнӑ иккен-ха вӑл/. Ӑна фашист йыттисенчен туртса илессишӗн ир пуҫласа каҫченех ҫапӑҫрӑмӑр. Шӑпах ҫавӑнта пирӗн ҫарсен артиллерийӗ атакӑлама тытӑнчӗ. Эпир те, пехотӑрисем, тӑшман ҫине хӑюллӑн кӗрсе кайрӑмӑр. Мана кунта каллех амантрӗҫ, тепӗр 2 уйӑх госпитальте выртрӑм. Сывалсан Мурманск хулинчен эшелонпа Япони еннелле илсе кайрӗҫ, кунта Япони самурайӗсемпе тытӑҫма тиврӗ. 1945 ҫулхи чӳк уйӑхӗнче нумай хут аманнӑ салтаксене киле ямалли ҫинчен калакан приказ тухрӗ».
Салтак шинелӗ ҫӑлса хӑварнӑ // Роза ВЛАСОВА. «Хыпар», 2016, пуш, 18; 35-36№
«Комбайн» колхозӑн иккӗмӗш бригадинче лаша кӳлсе тырӑ, утӑ, кӗлте, тислӗк турттарнӑ.
Техника штурвалне алӑран яман // Владимир ЕГОРОВ. «Пурнӑҫ ҫулӗпе», 2016.03.18
Электроэнергишӗн 2016 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен хулара пурӑнакансен - 2,98 (кВт с.), ял ҫыннисен 2,09 тенкӗ тӳлеме тивӗ.
Тарифсем ҫулла ӳсеҫҫӗ // Хресчен сасси. «Хресчен сасси», 2016.03.17, 10№
2016 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнче вара вӑтамран 4,4 процент ӳсмелле.
Тарифсем ҫулла ӳсеҫҫӗ // Хресчен сасси. «Хресчен сасси», 2016.03.17, 10№
Зоя, ҫемьере асли пулнӑ май, пӗчӗклех тӗрлӗ ӗҫ пурнӑҫланӑ: утӑ ҫулнӑ, тырӑ вырса ҫапнӑ, суха пуҫне те алла тытнӑ.
«Хресчен сассипе» - чӗрӗк ӗмӗр // Александр МАКАРОВ. «Хресчен сасси», 2016.03.17, 10№
Кӗтӳре ҫӳремен тапхӑрта кашни сурӑх пуҫне 2 кг утӑ кирлӗ.На каждую овцу, когда она не ходит в стадо, нужно 2 кг сена.
Ҫуркуннепе витаминлӑ апат кирлӗ // Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх. «Кил-ҫурт, хушма хуҫалӑх», 2016.03.17, 10№
Унта туса илнӗ утӑ хӗл каҫмалӑх ҫитессе шанаҫҫӗ.
Ачаранпах выльӑх пӑхса ӳснӗ // Ирина КОШКИНА. «Ҫамрӑксен хаҫачӗ», 2016.03.17, 10 (6103) №
Сӑмах май, фермӑра — 4 янавар, вӗсен вӑйӗпе нумай ӗҫ пурнӑҫланать, утӑ та, сенаж та турттараҫҫӗ.
Ҫамрӑксем тислӗк шӑршинчен йӗрӗнмеҫҫӗ // Алина ИЗМАН. «Ҫамрӑксен хаҫачӗ», 2016.03.17, 10 (6103) №
Ҫӗрулми хумалли путвал, утӑ типӗтмелли комплекс та хута кайнӑ.
Ӗҫре телей тупнисем // Лидия САРИНЕ. «Чӑваш хӗрарӑмӗ», 2016.03.12, 9№
Утӑ управӗ, ҫамрӑк ҫемьесем ыйтнипе ача сачӗ, медпункт ҫӗкленӗ.
Ӗҫре телей тупнисем // Лидия САРИНЕ. «Чӑваш хӗрарӑмӗ», 2016.03.12, 9№
Выляса, чупса ӗҫленӗ, ача-пӑча утӑ купи ҫинчех ҫывӑрнӑ.
Ӗҫре телей тупнисем // Лидия САРИНЕ. «Чӑваш хӗрарӑмӗ», 2016.03.12, 9№
2016 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен 10 муниципалитет йӗркеленӗвӗнче /Улатӑр, Канаш, Шупашкар, Ҫӗмӗрле, Ҫӗнӗ Шупашкар хулисем, Красноармейски районӗнчи Красноармейски, Шупашкар районӗнчи Лапсар, Канаш районӗнчи Хучел ял тӑрӑхӗсем, Вӑрнар районӗнчи Вӑрнар, Йӗпреҫ районӗнчи Йӗпреҫ хула тӑрӑхӗсем/ индекс 6,7% та ытларах пулӗ.
Коммуналлӑ пулӑшу тарифӗсем ӳсеҫҫӗ-и? // Альбина ЕГОРОВА. «Хыпар», 2016, пуш, 15; 33-34№
Ҫапла вара хӑшпӗр муниципалитет йӗркеленӗвӗнче кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен граждансен коммуналлӑ пулӑшу тӳлевӗ чи нумаййи 6,7% ӳсет.
Коммуналлӑ пулӑшу тарифӗсем ӳсеҫҫӗ-и? // Альбина ЕГОРОВА. «Хыпар», 2016, пуш, 15; 33-34№
2014 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 1-мӗшӗнчи 2222-р хушура 2016 ҫул валли республикӑшӑн палӑртнӑ индексран /4,4%/ муниципалитет йӗркеленӗвӗсенче утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен тата 2,3% ӳстерме ирӗк панӑ.
Коммуналлӑ пулӑшу тарифӗсем ӳсеҫҫӗ-и? // Альбина ЕГОРОВА. «Хыпар», 2016, пуш, 15; 33-34№
Вӗсем кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен ҫулталӑк каяллахинчен 4,4% хушӑнаҫҫӗ.Они с 1 мая текущего года вырастут на 4,4% по сравнению с годом ранее.
Коммуналлӑ пулӑшу тарифӗсем ӳсеҫҫӗ-и? // Альбина ЕГОРОВА. «Хыпар», 2016, пуш, 15; 33-34№
2016 ҫулта пӗрре ҫеҫ — утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен — улшӑнаҫҫӗ.
Коммуналлӑ пулӑшу тарифӗсем ӳсеҫҫӗ-и? // Альбина ЕГОРОВА. «Хыпар», 2016, пуш, 15; 33-34№
Чӑваш Республикин «Чӑваш Республикинче Предпринимательсен прависене хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен уполномоченнӑй ҫинчен» 2013 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 30-мӗшӗнчи 57 №-лӗ саккунӗн (Чӑваш Республикин Саккунӗсен пуххи, 2013, 7 №; 2014, 6, 12 №-сем; 2015, 5 №) 11 статйине ҫакӑн пек улшӑнусем кӗртес: 1) ятӗнче «Чарусем» сӑмах хыҫҫӑн «тата тивӗҫсем» сӑмахсем хушса хурас; 2) 1-мӗш пайра «Уполномоченнӑя чарусем пырса тивеҫҫӗ» сӑмахсене «Уполномоченнӑй требованисене, пӳлӳсене, чарусене тата тивӗҫсене пурнӑҫлама тивӗҫ» сӑмахсемпе улӑштарас; 3) ҫакӑн пек ҫырса 1.1-мӗш пай хушса хурас: «1.1. Уполномоченнӑй хӑйӗн должность тивӗҫӗсене пурнӑҫланӑ чухне интерессен хирӗҫӗвӗ патне илсе пыракан е илсе пыма пултаракан хӑйӗн интересӗсем сиксе тухасси ҫинчен Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗн указӗпе пӑхса хӑварнӑ йӗркепе пӗлтерме, ҫавӑн пекех ун пек хирӗҫӗве пӗтерес е татса парас тӗлӗшпе мерӑсем йышӑнма тивӗҫ.».
Чӑваш Республикин уйрӑм саккунӗсен акчӗсене улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. «Хыпар», 2016, пуш, 10; 31№
Чӑваш Республикин «Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗ ҫинчен» 2001 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 23-мӗшӗнчи 37 №-лӗ саккунне (Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн ведомоҫӗсем, 2001, 42 №; 2002, 51 №; 2003, 53, 57 №-сем; 2005, 64 №; 2006, 69 №; 2010, 87 №; 2012, 94, 95 №-сем; Чӑваш Республикин Саккунӗсен пуххи, 2013, 3, 7 №-сем; 2014, 11 №; 2015, 5 №) ҫакӑн пек улшӑнусем кӗртес: 1) 4 статьяра: а) 6-мӗш пунктра: пӗрремӗш абзацра «тӑратать» сӑмаха «тӑратма тивӗҫ» сӑмахсемпе улӑштарас, «Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн тупӑш, пурлӑх тата пурлӑх евӗр обязательствӑсен чӑнлӑхне тӗрӗслес енӗпе ӗҫлекен комиссине» сӑмахсем хыҫҫӑн «(малалла ҫавӑн пекех – комисси)» сӑмахсем хушса хурас; иккӗмӗш абзацра «тӑратать» сӑмаха «тӑратма тивӗҫ»сӑмахсемпе улӑштарас; ӑ) ҫакӑн пек ҫырса 61-мӗш пункт хушса хурас: «61. Федерацин «Раҫҫей Федерацийӗн субъекчӗсен патшалӑх влаҫӗн саккунсем кӑларакан (представительлӗ) тата ӗҫ тӑвакан органӗсене йӗркелемелли пӗтӗмӗшле принципсем ҫинчен» 1999 ҫулхи юпа уйӑхӗн 6-мӗшӗнчи 184-ФЗ №-лӗ саккунӗпе килӗшӳллӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ хӑйӗн полномочийӗсене пурнӑҫланӑ чухне интерессен хирӗҫӗвӗ патне илсе пыракан е илсе пыма пултаракан хӑйӗн интересӗсем сиксе тухасси ҫинчен Федерацин «Коррупципе кӗрешесси ҫинчен» 2008 ҫулхи раштав уйӑхӗн 25-мӗшӗнчи 273-ФЗ №-лӗ саккунӗпе килӗшӳллӗн Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗ палӑртакан сӑлтавсем пур чухне тата йӗркепе комиссие пӗлтерме, ҫавӑн пекех ун пек хирӗҫӗве пӗтерес е татса парас тӗлӗшпе мерӑсем йышӑнма тивӗҫ.»; 2) 41 статьян 1-мӗш пунктӗнче «(малалла ҫавӑн пекех – комисси)» сӑмахсене кӑларса пӑрахас; 3) 42 статьян 1-мӗш пунктӗнче: а) пӗрремӗш абзацра «, пырса кӗнӗ укҫа-тенкӗ ҫӑл куҫӗсем ҫинчен сведенисем» сӑмахсене кӑларса пӑрахас, «паракан» сӑмаха «памалли» сӑмахпа улӑштарас; ӑ) «в» ҫум пункт хӑйӗн вӑйне ҫухатнӑ тесе йышӑнас; 4) 7 статьян 5-мӗш пунктне ҫакӑн пек ҫырса предложенисем хушса хурас: «Патшалӑх Канашӗн Председателӗн этем тата гражданин прависемпе ирӗклӗхӗсене тата тивӗҫӗсене пырса тивекен нормативлӑ пӗлтерӗшлӗ хушӑвӗсене, патшалӑх вӑрттӑнлӑхӗ пулса тӑракан сведенисемлӗ е вӑрттӑнлӑхра тытмалли сведенисемлӗ хушусемсӗр е вӗсен уйрӑм положенийӗсемсӗр пуҫне, официаллӑ йӗркепе пичетлесе кӑлармалла Патшалӑх Канашӗн Председателӗн хушӑвӗн тулли текстне Патшалӑх Канашӗн «Интернет» информаципе телекоммуникаци сетӗнчи официаллӑ сайтне (www.gs.cap.ru) вырнаҫтарнине (пичетленине) ӑна официаллӑ йӗркепе пичетлесе кӑларни тесе шутлаҫҫӗ.»; 5) 14 статьяна ҫакӑн пек ҫырса 31-мӗш пункт хушса хурас: «31. Патшалӑх Канашӗн Аппарачӗн Ертӳҫине Патшалӑх Канашӗн Председателӗ хӑйӗн полномочийӗсен срокӗ чухлӗ ӗҫлеме тӑратнӑ тӑрӑххӑн Патшалӑх Канашӗ должноҫа уйӑрса лартать тата должноҫран хӑтарать. Патшалӑх Канашӗн Аппарачӗн Ертӳҫи хӑйӗн тивӗҫӗсен шайӗнчи ыйтусем тӑрӑх хушусем кӑларать. Патшалӑх Канашӗн Аппарачӗн Ертӳҫин этем тата гражданин прависемпе ирӗклӗхӗсене тата тивӗҫӗсене пырса тивекен нормативлӑ пӗлтерӗшлӗ хушӑвӗсене, патшалӑх вӑрттӑнлӑхӗ пулса тӑракан сведенисемлӗ е вӑрттӑнлӑхра тытмалли сведенисемлӗ хушусемсӗр е вӗсен уйрӑм положенийӗсемсӗр пуҫне, официаллӑ йӗркепе пичетлесе кӑлармалла. Патшалӑх Канашӗн Аппарачӗн Ертӳҫин хушӑвӗн тулли текстне Патшалӑх Канашӗн »Интернет« информаципе телекоммуникаци сетӗнчи официаллӑ сайтне (www.gs.cap.ru) вырнаҫтарнине (пичетленине) ӑна официаллӑ йӗркепе пичетлесе кӑларни тесе шутлаҫҫӗ.».
Чӑваш Республикин уйрӑм саккунӗсен акчӗсене улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. «Хыпар», 2016, пуш, 10; 31№
Чӑваш Республикин «Чӑваш Республикин Тӗп суйлав комиссийӗ ҫинчен» 1999 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчи 12 №-лӗ саккунне (Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн ведомоҫӗсем, 1999, 31 №; 2003, 53 №; 2005, 64 №; 2006, 72 №; 2007, 73 №; 2008, 77 №; 2009, 80, 82 №-сем; 2010, 86, 87 №-сем; 2012, 92, 95 №-сем; Чӑваш Республикин Саккунӗсен пуххи, 2013, 3, 10 №-сем; 2014, 6 №; 2015, 5, 10 №-сем) ҫакӑн пек улшӑнусем кӗртес: 1) 5 статьяра: а) 8-мӗш пунктӑн пӗрремӗш абзацӗнче «60 кунран» сӑмахсене «40 кунран» сӑмахсемпе улӑштарас; ӑ) 9-мӗш пунктра «15 кунран кая юлмасӑр» сӑмахсене «5 кунран кая юлмасӑр» сӑмахсемпе улӑштарас; 2) 6 статьяра: а) 52-мӗш пункта ҫакӑн пек ҫырса хурас: «52. Енчен те Чӑваш Республикин Тӗп суйлав комиссийӗн яланхи (штатри) йӗркепе ӗҫлекен членӗ хаклӑ хутсем (организацисен устав (хутшӑнуллӑ) капиталӗнче хутшӑну тӳписем, пайсем) тытса тӑрать пулсан, интерессен хирӗҫӳлӗхне сирсе ярас тӗллевпе вӑл хӑй тытса тӑракан хаклӑ хутсене (организацисен устав (хутшӑнуллӑ) капиталӗнче хутшӑну тӳписене, пайсене) гражданла саккунсемпе килӗшӳллӗн шануллӑн тытса пымашкӑн пама тивӗҫ.»; ӑ) ҫакӑн пек ҫырса 52-1-мӗш пункт хушса хурас: «52-1. Чӑваш Республикин Тӗп суйлав комиссийӗн татса паракан сасӑ правиллӗ, комиссире яланхи йӗркепе (штатра) ӗҫлекен членӗ должность тивӗҫӗсене пурнӑҫланӑ чухне интерессен хирӗҫӗвӗ патне илсе пыракан е илсе пыма пултаракан хӑйӗн интересӗсем сиксе тухасси ҫинчен пӗлтерме, ҫавӑн пекех ун пек хирӗҫӗве саккунпа палӑртнӑ йӗркепе пӗтерес е татса парас тӗлӗшпе мерӑсем йышӑнма тивӗҫ.»; б) 53-мӗш пунктра «хураҫҫӗ» сӑмаха «сарӑлаҫҫӗ» сӑмахпа улӑштарас.
Чӑваш Республикин уйрӑм саккунӗсен акчӗсене улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. «Хыпар», 2016, пуш, 10; 31№
Вун-вун ҫын юнашар тӑрса иртен пуҫласа каҫчен утӑ, пӑрҫа ҫулнине эпӗ те астӑватӑп-ха - ҫава тытса курман ҫын мар.
Хула яла парăнтарасшăн // Николай КОНОВАЛОВ. «Хыпар», 2016, пуш, 10; 31№