Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Кашкӑрӗ калать: «Эй, йытӑ тус! Манӑн куҫӑмсем пӑсӑлни нумай пулать ӗнтӗ. Сурӑх кӗтӗвӗ тусанӗ куҫа лайӑх тӳрлетет тенине илтнӗччӗ эпӗ, ҫавӑнпа кунта ҫӳретӗп», — тет.

А волк говорит: «То-то и горе, собаченька, что у меня уж давно глаза болят, а говорят — от овечьего стада пыль хорошо глаза вылечивает».

Кашкӑр // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Ан курччӑр тесе, вӑл кӗтӳ тусанӗ вӗҫнӗ енчен пынӑ.

И зашел под ветер, чтобы на него несло пыль от стада.

Кашкӑр // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Анчах пуш чечек тусанӗ хӑй тӗллӗн вӗҫсе ӳкеймест, мӗншӗн тесен чечексем час-часах пӗр-пӗринчен аякра лараҫҫӗ.

Цветки бывают далеко друг от друга, и им нельзя пересылать свою пыль с одного на другой.

Ҫил вӗрни мӗне кирлӗ? // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Пуш чечек тусанӗ тӗвӗлӗ чечек ҫине пырса ӳкмесен, ҫимӗҫ-вӑрлӑх пулмасть.

Если пыльца пустоцвета не попадет на завязь, то плодов и семян не будет.

Ҫил вӗрни мӗне кирлӗ? // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Пуш чечексем ҫинче чечек тусанӗ пулать.

Пыльца образуется на пустоцветах.

Ҫил вӗрни мӗне кирлӗ? // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Юр тусанӗ ҫӗклесе, ҫӑмӑл лавсем ирте-ирте каяҫҫӗ, ҫилхисене пас тытнӑ лашасем хӑнкӑрмисене савнӑҫлӑн силлентереҫҫӗ, скверта ҫамрӑк ҫынсем юр чӑмӑрккисемпе перкелеҫҫӗ, ҫӗнӗ ҫул каҫӗнче эрехпе те ташӑпа хӗрнӗ пичӗсене уҫӑлтараҫҫӗ.

Вздымая снежную пыль, проносились легкие возки, лошади с заиндевевшими холками весело позванивали бубенчиками; в сквере молодые люди затеяли игру в снежки, освежая после новогодней ночи разгоревшиеся от вина и танцев лица.

Чее сӗтел // Юхма Мишши,Асклида Соколова. Воскресенская, Зоя Ивановна. Амӑш чӗри: Мария Александровна Ульянова пурнӑҫӗ ҫинчен ҫырнӑ калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1968. — 286 с.

Ҫӗр ҫумӗпе юр вӗҫтернӗ, сывлӑшра та юр тусанӗ алхаснӑ, урампа разведчиксен мӗлкисем вӗлтлетсе иртнӗн туйӑннӑ.

По земле летел снег, в воздухе бушевала снежная поземка, по улице мелькали тени разведчиков.

3. Ҫӗнӗ ҫын // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Тихонов, Н. Совет ҫыннин сӑн-сӑпачӗ: Ленинград калавӗсем / Николай Тихонов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1942. — 54 с.

Кӑмрӑк тусанӗ майӗпен шывра ишсе ҫӳрекен ҫынсен пуҫӗсем ҫине, карап ванчӑкӗсем ҫине, тинӗс тӗпне путакан корма ҫине ларнӑ.

Которая медленно оседала на головы плавающих, на обломки, на уходившую в морскую бездну корму.

1. Сулӑ ҫинчи ҫынсем // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Тихонов, Н. Совет ҫыннин сӑн-сӑпачӗ: Ленинград калавӗсем / Николай Тихонов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1942. — 54 с.

Унӑн корми ҫӳлелле ҫӗкленнӗ, вӑл путнӑ вырӑнта хура кӑмрӑк тусанӗ стена пек тӑнӑ.

Его корма высоко поднялась над водой, и над ней стояла стена черной угольной пыли.

1. Сулӑ ҫинчи ҫынсем // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Тихонов, Н. Совет ҫыннин сӑн-сӑпачӗ: Ленинград калавӗсем / Николай Тихонов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1942. — 54 с.

Бруствер умӗнчех граната ҫурӑлса кайнӑ, барабанщик тавра пухӑнса тӑнисем ҫинелле вӑл чул катӑкӗсемпе ҫӗр тусанӗ сирпӗтсе янӑ.

Граната разорвалась у бруствера, обдав его защитников обломками щебня и земляной пыли.

Виҫҫӗмӗш бастион // Н. Ятманов. Дмитриев, Н. П. Тӑван ҫӗршывӑн чысӗ: халӑх геройӗсем ҫинчен ҫырнӑ калавсем / вырӑсларан Н. Ятманов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 126 с. — 95–110 с.

Ун пит-куҫӗ шуралса кайрӗ, — типӗ тутипе питҫӑмартийӗсем ҫул тусанӗ пуснӑ пек курӑнма тытӑнчӗҫ.

Лицо у него было серое — сухие губы, щеки и лоб как будто покрылись дорожной пылью.

14 сыпӑк // Николай Сандров. Осеева В.А. Ваҫҫук Трубачевпа унӑн юлташӗсем. Повесть. 2-мӗш кӗнеке. Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1956. — 400 с.

Хирӗҫле вӗҫтерекен юр тусанӗ питсене хупласа курми туса лартнӑ.

Летящая навстречу снежная пыль слепила и колола лицо.

Староста арӑмӗ Василиса // Н. Ятманов. Дмитриев, Н. П. Тӑван ҫӗршывӑн чысӗ: халӑх геройӗсем ҫинчен ҫырнӑ калавсем / вырӑсларан Н. Ятманов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 126 с. — 52–75 с.

Ӑна илес тесе пӗшкӗнсен, известь тусанӗ айне пулнӑ Шиллер томне куртӑм.

Нагнулась, чтобы поднять его, и увидела рядом, под слоем известковой пыли, том Шиллера.

Пирвайхи бомбӑсем // Макар Хури. Космодемьянская Л.Т. Зойӑпа Шура ҫинчен: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 232 с.

— Уҫӑ сывлӑшра пырать вӑл, савӑтсенче тимӗр тусанӗ ҫӑтса пӑчӑхни мар, — хутшӑнчӗ ватӑ тимӗрҫӗ.

— Да на свежем воздухе еще куда ни шло, а там в кузнице пыль металлическая да жара нестерпимая, — вступил в разговор старый кузнец.

XXV. Ҫӗр варринчи шуйхану // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.

Вӑл ҫӑва ҫинчен тухнӑ ҫӗре унӑн пуҫ миминчен нимӗн те юлмасть, пуҫ купташки хутламӗсем ҫумӗнче кӑна ылтӑн тусанӗ кашт сыхланса тӑрать.

Зато, когда он вышел с кладбища, у него уже почти ничего не осталось от его чудесного мозга, разве только кое-где к стенкам черепа прилипли золотые пылинки.

Ылтӑн пуҫ мимиллӗ ҫын // Александр Артемьев. Тӑван Атӑл. 1960, 3№ — 71–72 с.

Сапун-тӑвӑн айлӑмӗпе тайлӑмӗсем ҫинче известь тусанӗ явӑнать, пуҫ ҫине чул пӗрчисем тӑкӑнаҫҫӗ, Пехотинецсемпе артиллеристсем, пӗр вуникӗ ҫын, туппа кӳлӗнсе, тӑвӑн чӑнкӑ тайлӑмӗ ҫине чупса улӑхса кайнине аса илчӗ Воропаев.

Белая известковая пыль стояла над долиной и скатами Сапун-горы; падал частый каменный дождь, Воропаев вспомнил, как человек двенадцать пехотинцев и артиллеристов, впрягшись в пушку, бегом втаскивали ее на крутой скат горы.

Улттӑмӗш сыпӑк // Николай Евстафьев. Павленко П.А. Телей: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 312 с.

Ун тӗлӗнче юр тусанӗ мӑкӑрланса тӑрать.

Мутная снежная пыль клубами вилась над ним.

1 // Николай Степанов. Никитин, Николай Николаевич. Ҫурҫӗр шурӑмпуҫӗ: роман; вырӑсларан Н.Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 484 с.

Кӑмрӑк тусанӗ сӑмсана кӗрет, куҫа тулать.

Угольная пыль лезла в нос и глаза.

Ҫиччӗмӗш сыпӑк // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Островский, Николай Аслексеевич. Тӑвӑлпа ҫуралнисем: [роман] / Н.А. Островский. — Шупашкар: Чӑвашиздат, 1937. — 268 с.

Таня ӑна ҫӗҫӗпе турать те ҫӗҫӗ айӗнчен унӑн алли ҫине вӑрӑм турамсемпе канифоль тусанӗ евӗр тусан тӑкӑнать.

Таня крошила его ножом, а из-под ножа сыпались ей на руки длинные волокна и пыль, похожая на пыль канифоли.

XIV // Асклида Соколова. Фраерман Р.И. Динго йытӑ е пӗрремӗш юрату ҫинчен. Повесть. Чӑвашла Соколова А. А куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1983. — 128 с.

Ҫав ҫул вӑрмантан тухса вӑрманах пырса кӗрекен вӗр-ҫӗнӗ ҫул пулин те, пурпӗр паян ун ҫинче тусап — чул тусанӗ — туллиех, ӑна вара икӗ айккипе ӳсекен ватӑ пихтӑсем те пусарӑнтараймаҫҫӗ.

Хотя она выбегала из лесу, и убегала в лес, и была совсем новая, однако на ней сегодня стояла пыль — кремнистая пыль, которую даже старые пихты, растущие вдоль обочин, не могли никак унять.

II // Асклида Соколова. Фраерман Р.И. Динго йытӑ е пӗрремӗш юрату ҫинчен. Повесть. Чӑвашла Соколова А. А куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1983. — 128 с.