Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Хӗрлӗ ҫинчи чӑпар эрешсене ҫӑм ҫиппе (тӗве ҫӑмӗнчен арланипе) тӗртсе тунӑ, вӗсенче хӗрлӗ, сарӑ, ҫутӑ сарӑ, ешӗл симӗс, йӗпкӗн симӗс тӗссем палӑрса тӑнӑ.

Куҫарса пулӑш

Анатри чӑвашсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Кукамай вара хӑйӗн кӗнчелеҫҫине илетчӗ те ӑшӑ кӑмака ҫумӗнчи сак ҫине ларса таптарнӑ сурӑх ҫӑмӗнчен ҫип арлама тытӑнатчӗ.

Куҫарса пулӑш

Кукамай шӑплӑхӗ // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 116–122 с.

Итали ҫӗршывӗн кӑнтӑр енӗсенче качака ҫӑмӗнчен ар шӗлепки (Борсалино) тӑваҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Борсалино тӗрӗслевӗ // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 46–54 с.

Ҫӳҫне ҫипрен е суя ҫӳҫрен, е качака ҫӑмӗнчен тӑватпӑр.

Волосы делаем из ниток, или из фальшивых волос, или из козьей шерсти.

Ӑстасем пирӗн хушӑра пурӑнаҫҫӗ // Василий Лапин. http://kanashen.ru/2023/04/14/a%d1%81%d1 ... %d0%b0cce/

Лайӑхрах пӑхрӗ те Ахмар лешсене пӗр арта ялккас — вӑрӑм та шултра сурӑх ҫӑмӗнчен йӑваласа тунӑ пысӑк ялккас тӑхӑннӑ лутака ҫын хӗтӗртсе тӑнине асӑрхарӗ.

Куҫарса пулӑш

Хӑшместӗр йывӑҫӗ // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Пуҫӗнче сурӑх ҫӑмӗнчен тапса тунӑ ялккас.

Куҫарса пулӑш

Элчӗ // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Ҫак пӗтӗм кӳлеперен шанчӑксӑр иртнӗлӗх, чӗрен тӗттӗм кӗтесӗсен, притонсен, ҫӗҫӗ йӑлтӑртатӑвӗн, хӑрӑлти ҫилӗлӗхпе этем ҫӑмӗн, тепӗр чухне тигр ҫӑмӗнчен те тискертерех ҫӑмӑн, шӑрши сӑрхӑнать-ҫапать.

От всей этой фигуры веяло подозрительным прошлым, темными закоулками сердца, притонами, блеском ножей, хриплой злобой и человеческой шерстью, иногда более жуткой, чем мех тигра.

IV // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 319–383 с.

Ҫавӑнпа эпӗ хамӑн хуҫана хам тухса килнӗ тӑван ҫӗршывӑмри ман пек ҫынсем пурте, хӑйсен ӳт-тирне сивӗпе шӑрӑхран хӑтарас шутпа тата пӗр-пӗрин умӗнче чыслӑ пулас тесе, ытти выльӑхсен ҫӑмӗнчен тӗртсе тунӑ япаласемпе витсе ҫӳрени ҫинчен ӑнлантарса патӑм.

Поэтому я сказал хозяину, что в стране, откуда я прибыл, существует обычай закрывать свое тело искусно выделанной шерстью некоторых животных. Делается это главным образом для защиты тела от холода и зноя, а отчасти из приличия.

Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.

Ун чӑсӑмлӑ кӗввийӗ шухӑшлама кансӗрлемест, горностай ҫӑмӗнчен туна ҫӳхе кисточкӑпа икона ӳкер чӗкӗ тӑрӑх сӗркелесе, «сӑн умӗнхи» хутламӗсене сӑрлама, святойсен шӑмӑллӑ сӑнӗ-пичӗсем ҫине асап курнине палӑртакан вӗт пӗркелекчӗксене ӳкерме кансӗрлемест.

Ее тягучий мотив не мешает думать, не мешает водить тонкой кисточкой из волос горностая по рисунку иконы, раскрашивая складки «доличного», накладывая на костяные лица святых тоненькие морщинки страдания.

XIII. // Феодосия Ишетер. Горький М. Ҫынсем патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 256 с.

Хырӑмӗсем выҫсан, вӗсем тирексем патне апатланма чупатчӗҫ; шӑрӑхпа турткӑшса сывлакан сурӑхсем пӗр ҫӗре кӗпӗрленетчӗҫ те пуҫӗсене пӗр-пӗрин хырӑмӗ айне пытаратчӗҫ; ачасем, вӗсен ҫывӑхне ларса, хӑйсен качака ҫӑмӗнчен тунӑ сумккисене курӑк ҫине саркаласа хуратчӗҫ, хурӑн хуппинчен тунӑ пӗчӗк ещӗксенчен чӑкӑт кӑларатчӗҫ те, кукуруз ҫӑкӑрне сӑхӑмлӑн чӑмла-чӑмла, чӑкӑта алран алла куҫакан сухан пуҫӗпе пӗрле ҫыртса ҫиетчӗҫ.

Проголодавшись, ребятишки бегут обедать в тополя, овцы стоят, сбившись в кучу, тяжело дышат от жары и прячут головы друг другу под брюхо, мальчишки садятся возле овец, разложив на траве котомки из козьей шерсти, они вытаскивают маленькие заструги.

20 // Александр Яндаш. Чосич, Д. Хӗвел инҫетре: роман / вырӑсларан А.Яндаш куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 352 с.

Урине атӑ тӑхӑннӑ, ҫине сӑхман уртса янӑ староста, шут патакӗсем тытнӑскер, аттене катаранах асӑрхаса, путек сурӑх ҫӑмӗнчен тунӑ шлепкине хыврӗ, хӗрлӗ ҫӳҫӗпе сухалне питшӑллипе шӑлчӗ те хӗрарӑмсем ҫине кӑшкӑркаларӗ.

Староста, в сапогах и армяке внакидку, с бирками в руке, издалека заметив папа, снял свою поярковую шляпу, утирал рыжую голову и бороду полотенцем и покрикивал на баб.

VII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.

Чаршав хыҫӗнчи палламан ҫынсем пысӑк михӗсем ӑшӗнчен ула-чӑла курткӑсем, ылттӑнланӑ туясем турта-турта кӑларнӑ, маскӑсене тӑхӑнкаласа виҫсе пӑхнӑ, сурӑх ҫӑмӗнчен тунӑ мӑйӑхсене суя сухалсем ҫумне ҫыпӑҫтарнӑ.

Под навесом незнакомые люди вынимали из большого мешка пёстрые куртки и золочёные палки, примеряли маски и подклеивали пучки овечьей шерсти к фальшивой бороде.

Пӗрремӗш сыпӑк // Сергей Мерчен. Выгодская Э.И. Алжир тыткӑнӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1946. — 112 с.

Ҫаппа-ҫарамас ача йытта ҫӑмӗнчен ҫаклатса илчӗ те хӑй хыҫҫӑн хӳшше сӗтӗрсе кайрӗ.

Голый ребенок вцепился в клочкастую шерсть и потащил собаку за собой в хижину.

Каарам-тамо — Уйӑх ҫынни // Михаил Рубцов. Чумаченко А.А. Уйӑх ҫынни: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 116 с.

Ҫӑмӗнчен йӑтса, ӑна кимӗ ҫине кӗртрӗмӗр.

Пришлось его за шиворот втащить в лодку.

Саккӑрмӗш сыпӑк // Виссарион Синичкин. Козлов В.Ф. Чул утрав президенчӗ: повесть. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1983 — 224 с.

Унӑн кӑтра ҫӑмӗнчен пӗчӗк туратсем, сарӑ хыр йӗпписем ҫакӑнса пыраҫҫӗ.

В курчавой шерсти запутались желтые иглы, мелкие сучки.

Пиллӗкмӗш сыпӑк // Виссарион Синичкин. Козлов В.Ф. Чул утрав президенчӗ: повесть. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1983 — 224 с.

Ӑна тӗве ҫӑмӗнчен тунӑ, — сас пачӗ Тося.

Оно сделано из верблюжьей шерсти, — отозвалась тоя.

Саккӑрмӗш сыпӑк // Петр Золотов. Ажаев, В. Н. Мускавран инҫетре: роман / вырӑсларан П.Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 242 с.

Пуҫӗнче ун пӳтек ҫӑмӗнчен йӑваласа тунӑ шӗлепке, пушӑ аврине хул хушшине хӗстернӗ те вӑл, пушши вӗҫне тӗвӗлет.

В поярковой шляпе и, локтем придерживая кнутовище, связывал кнут.

1 // Василий Алагер, Стихван Шавли. Толстой Л.Н. Севастополь калавӗсем: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 238 с.

Лаша ура чӗрнипе тапса хартлатса тӑнӑ, тата ӑна йӑлтах темскерпе сирпӗтсе, сӗрсе пӗтернӗ, ҫавӑ сывлӑмран та, хӑла ҫӑмӗнчен те хурарах пулнӑ.

Лошадь била копытом, храпела и вся была обрызгана и замазана чем-то темнее росы, темнее ее гнедой шерсти.

XXXVII сыпӑк // Феодосия Ишетер. Рид, Томас Майн. Пуҫсӑр юланут: роман / Майн Рид; вырӑсларан Ф. Ишетер куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1949. — 412 с.

Эрнеслу инке, кала-ха, кӑчӑкӑ ҫӑмӗнчен авӑрласан юрамасть-ши ун пек тӗрӗ валли?

Тетя Эрнеслу, нельзя ли спрясть эти нити из козьей шерсти?

XVI. Ял ҫывӑрмасть // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.

Сана ҫак кӗркунне кӑчӑкӑ ҫӑмӗнчен тӗртсе тунӑ ҫӗнӗ тӑларан мамӑклӑ пиншак ҫӗлетсе парӑпӑр тесеттӗмӗр-ха.

К тому же мы договаривались пошить тебе осенью из домашнего сукна пиджак на вате.

V. Хисеп йыхравӗ // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.