Шырав
Шырав ĕçĕ:
Ҫакӑнтан ҫакӑн пек вывод тухать: Япалан пӗр точкине кӗтеслӗн тивекен икӗ вӑйӑн равнодействующине пысӑкӑшӗпе енӗ тӗлӗшӗнчен хушӑнакан вӑйсем тӑрӑх тунӑ параллелограмӑн диагоналӗ кӑтартать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ӑва мӗнле тумаллине тупма япалан пӗр точкине икӗ вӑй тивнӗ тӗслӗхрен пуҫлар.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ, япалан пӗр точкине пӗр тӳрӗ лини тӑрӑх хире-хирӗҫ еннелле тивекен икӗ вӑйӑн равнодействующийӗ вӗсен разноҫӗпе тан, вӑл ҫав точкӑнах лекнӗ тата ҫав тӳрӗ лини тӑрӑхах пысӑкрах вӑй тивекен еннелле тивет.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япалан А точкине пӗр еннелле F₁ вӑй, ӑна хирӗҫ еннелле F₂ вӑй тивет пултӑр.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Сӑнанисенчен хуть те хӑш чухне те ҫакӑн пек вывод тума пулать: Япалан пӗр точкине пӗр тӳрӗ лини тӑрӑх пӗр еннелле тивекен мӗнпур вӑйсен равнодействующийӗ хушӑнакан вӑйсен суммипе тан, вӑл ҫав точкӑнах лекнӗ тата ҫав тӳрӗ лини тӑрӑхах ҫав еннеллех тивет.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑй енӗн тӑсӑмӗ ҫинче япалан тепӗр В точкине илер те унта АВ вӑй икӗ хирӗҫле F₁ тата F₂ вӑй, кашни F вӑйпа танскер, лектерӗпӗр.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑй лекнӗ точкӑна япалан вӑйпа пӗр еннелли кирек хӑш точки тӗлне те куҫарма пулать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Механикӑра хытӑ япалан чӑн свойствисенчен кӑшт пӑрӑнаҫҫӗ, унта идеальнӑй хытӑ япала ӑнлавӗпе, урӑхла каласан, вӑйсем тивнипе хӑйӗн формине те, калӑпӑшне те улӑштарман хытӑ япала ӑнлавӗпе усӑ кураҫҫӗ.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
10. Ҫӗр ҫинчен хӑпартнӑ япалан потенциллӗ энергине мӗнле формулӑпа ҫыраҫҫӗ?
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Тӗрӗссипе япала йӑлтах тапӑмлӑ маррипе тата сывлӑш сопротивленийӗ пуррипе япалан хӑвӑртлӑхӗ майӗпен чакса пырать те, япала вара юлашкинчен чарӑнать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫӗре тӗртӗнсе тӑракан япалан потенциллӗ энергийӗ 0-па тан; пӗтӗм энергийӗ каллех WA = mgН пулать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Эпир куртӑмӑр ӗнтӗ: вӑй тӑвакан ӗҫ хисеп енчен япалан кинетикӑлла е потенциллӗ энергийӗ улшӑннипе тан.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ, потенциллӗ энерги тесе пӗр-пӗрне тивекен япаласем е япалан пӗр-пӗрне тивекен частицисем пӗр-пӗрин тӗлӗшӗнчен мӗнле вырнаҫса тӑнинчен килекен энергие калаҫҫӗ.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ӳкнӗ япалан кинетикӑлла энергийӗ тапӑм вӑйӗсене ҫӗнтерес ӗҫе каять те, япалан частицисем хӑйсен вырӑнӗсенчен куҫнипе, япалан тапӑмлӑ деформацин потенциллӗ энергийӗ, тапӑмлӑ энерги пулса тӑрать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Урайне пырса перӗннӗ чухне япалан хӑвӑртлӑхӗ нуль пулса тӑрать, унӑн кинетикӑлла энергийӗ те вара нулех пулать; анчах мечка е шар тепӗр самантран ҫӳлелле сикет те каллех кинетикӑлла энергилле пулса тӑрать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пӗве умӗнчи шывӑн, ту ҫинчи кӳллӗн, ҫумӑр пӗлӗчӗн, усӑнса тӑракан чул сӑртӑн, пӗтӗмпе илсе каласан — йывӑрӑш вӑйӗ пуснипе аяларах вырӑна ӳкме пултаракан кирек мӗнле япалан та потенцилле энерги пур.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ, потенциллӗ энерги ҫӳлелле ывӑтса янӑ япалан анчах мар, хуть те мӗнле вӑйпа хӑпартнӑ япалан та пулать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Формулӑран ҫакӑ курӑнать: ҫӗр ҫинчен хӑпартнӑ япалан потенциллӗ энергийӗ — ҫав япалана унӑн йывӑрӑшӗпе тан вӑйпа Н ҫӳллӗшӗ улшӑнми хӑвӑртлӑхпа куҫарса пырса тунӑ ӗҫпе тан.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ, ҫӗр ҫинчен хӑпартнӑ япалан энергине потенциллӗ энерги теҫҫӗ, ӑна ҫак формулӑпа ҫырса кӑтартаҫҫӗ:
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Апла вара ҫӗр ҫинчен хӑпартнӑ япалан потенциллӗ энергийӗн виҫи вырӑнне РН выражени пулма пултарать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.