Шырав
Шырав ĕçĕ:
Ҫавракӑш тӑрӑх куҫнӑ чухне вӑй хӑвӑртлӑхӑн енне улӑштарать, кашни самантрах ҫула кукӑртать, анчах ниепле те япалана ҫавракӑш центрӗ патне ҫывхартмасть, вуҫех урӑхла: ӑна яланах ҫавракӑш ҫинче тытса тӑрать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫавӑнпа та материллӗ точка ҫавракӑш тӑрӑх куҫса пыма икӗ услови кирлӗ: пуҫламӗш хӑвӑртлӑх пурри тата хӑвӑртлӑхпа перпендикулярлӑ, улшӑнман пысӑкӑшлӗ варринелле туртакан вӑй пулса тӑни.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ, пур япалана та, ҫавракӑш тӑрӑх пӗртикӗс куҫакан япалана та, вӑй тивмелле.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫӳлерех эпир ҫавракӑш тӑрӑх пӗртикӗс куҫнӑ чухне варринелле хӑвӑртланни пуррине куртӑмӑр.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ ҫавракӑш тӑрӑх пулакан пӗртикӗс движенин хӑвӑртланни кашни самантрах радиус тӑрӑх центр еннелле выртать, ҫавӑнпа та ӑна варринелле хӑвӑртланни теҫҫӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Формула акӑ мӗн кӑтартса парать: хӑвӑртланнин пысӑкӑшӗ ҫавракӑш тӑрӑх ҫавӑрӑннин хӑвӑртлӑхӗнчен тата радиусран ҫеҫ килет: хӑвӑртланни линилле хӑвӑртлӑхӑн квадрачӗпе тӳрӗ пропорциллӗ тата ҫавракӑшӑн радиусӗпе хирӗҫле пропорциллӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
АВ пӗкӗ вӑл ҫавракӑш тӑрӑх t вӑхӑт хушши пӗртикӗс куҫса пынӑ чух кайнӑ ҫул пулать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫавракӑш тӑрӑх пулакан пӗртикӗс движенире хӑвӑртланни хӑвӑртлӑх пысӑкӑшне улӑштармасть, вӑл унӑн енне ҫеҫ улӑштарса пырать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫавӑнпа та ҫавракӑш тӑрӑх пӗртикӗс куҫнин хӑвӑртлӑхне улшӑнакан пысӑкӑш вырӑнне шутлама тивет.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫавракӑш тӑрӑх пӗртикӗс куҫнӑ чухне хӑвӑртлӑхӑн числоллӑ пысӑкӑшӗ улшӑнмасть, анчах хӑвӑртлӑх хӑш еннелле выртни тӑтӑшах улшӑнса пырать, мӗншӗн тесен кашни самантрах хӑвӑртлӑх сӗртӗнекен лини тӑрӑх каять.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Точка куҫакан ҫавракӑш радиусне R саспаллипе паллӑ тусан, точка ҫавракӑш тӑрӑх пӗртикӗс куҫса пынин хӑвӑртлӑхне, урӑхла каласан, линилле хӑвӑртлӑхне, ҫапла майпа шутласа кӑларма пулать: пӗрре ҫавӑрӑнса илме кирлӗ вӑхӑтра точка ҫавракӑш ҫырса ҫавӑрӑнать, унӑн вӑрӑмӑшӗ 2πR пулать, ҫавӑнтан ӗнтӗ линилле хӑвӑртлӑх ҫапла пулать:
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Точка ҫавракӑш тӑрӑх пӗрре ҫавӑрӑнса илнӗ вӑхӑта период теҫҫӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Точка ҫавракӑш тӑрӑх пӗртикӗс куҫнине ҫакӑн пек пысӑкӑшсемпе палӑртаҫҫӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япалан пур точкисем те ҫавракӑш ҫырса ҫавӑрӑнсан, ҫав ҫавракӑшсен ҫийӗсем параллельлӗ пулсан тата вӗсен центрӗсем вырӑнтан хускалман ҫавӑрӑну тӗнӗлӗ текен пӗр тӳрӗ лини ҫинче пулсан, ҫакӑн пек движение вара ҫавӑрӑнса куҫни теҫҫӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫакӑн пекех Ҫӗр хӑйӗн тӗнӗлӗ тавра талӑк хушшинче ҫавӑрӑннӑ чухне ҫӗр ҫинчи пур точкӑсем те ҫавракӑш тӑрӑх куҫса пыраҫҫӗ; планетӑсен центрӗсем Хӗвел тавра ҫавӑрӑнакан ҫула та, спутниксен центрӗсем планетисем тавра ҫавӑрӑнакан ҫула та ҫавракӑш тесе шутлама юрать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Кукӑр линиллӗ тӗрлӗ движенисенчен чи ансатраххи вӑл — ҫавракӑш тӑрӑх пӗртикӗс куҫни пулать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
113. Ҫавракӑш тӑрӑх пӗр тикӗс куҫни.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫак вӑхӑтра F₁ сопротивлени лекнӗ точка вал ҫавракӑш тӑршшӗ — 2πR чухлӗ куҫать.
Ансат механизмсем ҫинчи вӑйсен равновесийӗн условийӗсем тата вӑл механизмсем ҫинчи ӗҫсен законӗ // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ворот урапине пӗрре ҫавӑрса илсен, куҫаракан F₂ вӑй хӑй тивнӗ точкӑна 2πR ҫавракӑш тӑршшӗ чухлӗ куҫарать те АF₂ = 2πRF₂ чухлӗ ӗҫ тӑвать.
Ансат механизмсем ҫинчи вӑйсен равновесийӗн условийӗсем тата вӑл механизмсем ҫинчи ӗҫсен законӗ // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫав пӗчӗк шӑрӑх, ҫип вӗҫне ҫыхса, алӑпа ҫавракӑш тӑрӑх куҫса пыртарма пулать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.