Шырав
Шырав ĕçĕ:
Пӗтӗмӗшпе илсе каласан, пӗртикӗс улшӑнакан движенин пуҫламӗш хӑвӑртлӑхне v₀ паллӑпа, хӑвӑртланнине а паллӑпа паллӑ тусассӑн, хӑвӑртлӑх пӗр секунда хушшинче улшӑнни ҫав а числопах, анчах та урӑх ятпа ҫырӑнать; вара ҫапла пулать:
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫак определенирен ӗнтӗ ҫакӑн пек вывод тухса тӑрать: пӗртикӗс улшӑнакан движенин хӑвӑртланни а улшӑнман величина пулса тӑрать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ, улшӑнакан движенири пуҫламӑшӗнчи хӑвӑртлӑха v саспаллипе, t сек. иртсен пулнӑ хӑвӑртлӑха v саспаллипе, вӑтам хӑвӑртланнине а саспаллипе паллӑ тусан, ҫапла пулать:
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
6. Поездсем ҫӳрекен график тӑрӑх кашни поезд А, В, С т. ыт. станцисем хушшинче мӗнле хӑвӑртлӑхпа пынине км/сех-пе шутласа кӑларӑр тата вӗсем станцисене мӗнле вӑхӑтра пырса чарӑннине пӗлӗр.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Координатӑсен А₁ тата С₁ вӗҫӗсем, А тата С вӗҫӗсем тата, ытти ҫавӑн пек вӗҫӗсем урлӑ пӗр-пӗрне касса кайиччен тӗнӗлсемпе параллельлӗ линисем туртӑр, ҫав координатӑсем тӑрӑх вара тӳремҫин В₁, В₂, В₃ точкисене тупатпӑр.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
t-пе v-н малта ҫырса кӑтартнӑ пӗлтерӗшӗсен мӑшӑрӗсене координатӑсем тесе шутласа, вӗсем тӑрӑх тӳремҫи ҫинче А₁, А₂, А₃,… точкӑсем тупатпӑр та тупнӑ точкӑсене линипе ҫыхӑнтаратпӑр.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пӗр-пӗр А точка урлӑ горизонтальлӗ лини туртӑр та ун ҫине хамӑр суйласа илнӗ лини татӑкне (5 мм тӑршшӗскере) 7 хутчен хурса тухар; вара АВ лини татӑкӗ пире А точкӑн хӑвӑртлӑхӗ горизонталь тӑрӑх сулахайран сылтӑмалла кайнине тата вӑл 7 см/сек-па тан пулнине кӑтартать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Акӑ пирӗн А точкӑн 7 см/сек-па тан тата горизонталь тӑрӑх сулахайран сылтӑмалла каякан хӑвӑртлӑхне графикпа кӑтартмалла пултӑр.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
11 а. Пӗртикӗс движени ҫинчен задачӑсем шутласси.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Траектори тӗлӗшӗнчен точкӑн движенийӗсем ҫакӑн пеккисем пулаҫҫӗ: а) тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени, б) кукӑр лини тӑрӑх пулакан движени.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
— Саша, а парӑс пулать-и? — ун умне пырса тӑчӗ Рим.
Пурнӑҫ — малалла // Александр Савельев-Сас. Савельев-Сас, А. С. Шӑнкӑравлӑ пӗкӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1992. — 272 с. — 187–271 с.
А ман хӑрамалли ҫук: ҫӗр килограмм ытла панӑ эп.
Вӑрҫӑ ахрӑмӗ // Александр Савельев-Сас. Савельев-Сас, А. С. Шӑнкӑравлӑ пӗкӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1992. — 272 с. — 187–271 с.
А эпӗ пӗлнӗ вӗт-ха ӑна хӑш Феня Петровна кирлине.
«Пӑшӑл пӑтти» // Александр Савельев-Сас. Савельев-Сас, А. С. Шӑнкӑравлӑ пӗкӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1992. — 272 с. — 187–271 с.
— А эсир малтанхи кунсенчех вӗренекенсене ирӗке яни сисӗнет.
«Пӑшӑл пӑтти» // Александр Савельев-Сас. Савельев-Сас, А. С. Шӑнкӑравлӑ пӗкӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1992. — 272 с. — 187–271 с.
А эпӗ калани мӗскер вӑл?
Хастар ачасем // Александр Савельев-Сас. Савельев-Сас, А. С. Шӑнкӑравлӑ пӗкӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1992. — 272 с. — 137–186 с.
А мӗн, эсӗ ыттисенчен хуже што ли, — чӑвашла-вырӑсла ҫӑрчӗ вӑл.
Ҫӗнӗ пурнӑҫ // Александр Савельев-Сас. Савельев-Сас, А. С. Шӑнкӑравлӑ пӗкӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1992. — 272 с. — 137–186 с.
А консерви хӑвӑрӑн хырӑмӑра та пӑсмасть.
Темиҫе кун маларах // Александр Савельев-Сас. Савельев-Сас, А. С. Шӑнкӑравлӑ пӗкӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1992. — 272 с. — 102–136 с.
— Эс илтнӗ анчах, а эпӗ хам ҫав пуянлӑх ӑшӗнче ҫӳретӗп, — мӑнаҫлӑн каласа хучӗ Спиридонов.
Темиҫе кун маларах // Александр Савельев-Сас. Савельев-Сас, А. С. Шӑнкӑравлӑ пӗкӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1992. — 272 с. — 102–136 с.
— А ман укҫа ҫук тетӗр-и? — шӑлавар кӗсйинчен пӗр ывӑҫ вак укҫа кӑларчӗ Альберт.
V // Александр Савельев-Сас. Савельев-Сас, А. С. Шӑнкӑравлӑ пӗкӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1992. — 272 с. — 49–101 с.
— А эпир, Леонид Сергеевич, паянах колхоз правленине ҫитӗпӗр, лаша витине арендӑна илесси пирки килӗшӳ тӑвӑпӑр, экономистпа, бухгалтерире ӗҫлекенсемпе калаҫӑпӑр, ыйтса пӗлӗпӗр, — ларӑва вӗҫлеме васкарӗ пулас шкул совечӗн председателӗ.
III // Александр Савельев-Сас. Савельев-Сас, А. С. Шӑнкӑравлӑ пӗкӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1992. — 272 с. — 49–101 с.