Шырав
Шырав ĕçĕ:
Дунай ҫинче туроксене ҫӗнтернӗшӗн, Бухарестри миршӗн — граф тата князь ятне илнӗ; Бородиношӑн — фельдмаршал чинне, Наполеона аркатса тӑкса хӑваласа кайнӑшӑн «Смоленский» текен титул илнӗ.
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Кутузов Мускава Российӑшӑн паратӑп, Россия — вырӑс халӑхӗ ӑҫта, ҫавӑнта пулать, пӗр ҫул каярах туроксене лаша ашӗ ҫитернӗ пек: французсене те ҫавӑн пекех ҫитерӗп, тесе ӗнентернине те аса илнӗ.
IV сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Вӑл Мачин патӗнчи ҫапӑҫӑва тата Измаила штурмланипе, Аустерлицӑри катастрофӑна тата туроксене Рущук патӗнче аркатса тӑкнине манман.Он помнил битвы под Мачином и штурм Измаила, катастрофу Аустерлица и разгром турок под Рущуком.
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Очаков стенисем патӗнче (1728 ҫул), Варшава ҫывӑхӗнче (1794 ҫул), Итали хирӗсенче те Альп тӑвӗсем ҫинче (1799 ҫул), Австрире (1805 ҫул), ҫӗнӗрен Польшӑра (1806 — 1807 ҫулсем), Финляндире (1808 — 1809 ҫулсем) тата Дунай хӗрринче (1809 ҫул) Багратион Суворовпа Кутузов ертсе пынипе поляксене, туроксене, шведсене, французсене хирӗҫ ҫапӑҫнӑ.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Чичагов туроксене Российӑпа союз тутарма тӑрӑшни ахалех пулнӑ.Все попытки Чичагова принудить турок к союзу с Россией успеха не имели.
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Туроксене тӑранткаланипе вырӑссем султанӑн суйласа илнӗ ҫарӗн виҫҫӗмӗш пайне те пулин упраса хӑварса, султана мир тума васкатса тӑчӗҫ.
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Малтанлӑха Кутузов хупӑрласа илнӗ туроксен ҫарне сухарисем парса тӑнӑ, кайран вара, перемири пуличчен туроксене вӗсем пӗтӗмпех вилсе пӗтесрен асӑрхаттарса, вӗсен ҫарне упраса тӑрас ӗҫе хӑй ҫине илме пулнӑ.
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ӑнланӑр ӗнтӗ ҫакӑн хыҫҫӑн вӑл йытӑсене, вӑл ухмах туроксене!
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Марков отрячӗн ӗҫӗсене сӑнаса тӑракан Кутузов ҫавӑнтах хӑйӗн пӗтӗм вӑйне атакӑна ярса, туроксене Дунай патне хӗссе пынӑ.
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Кутузов вара хӑйӗн кавалерине каялла ҫавӑрса, иртӗхсе кайнӑ туроксене атакӑланӑ та малалла каяссине чарса лартнӑ.А Кутузов, повернув кругом свою кавалерию, атаковал зарвавшихся турок и остановил их продвижение.
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ҫар укрепленийӗсем туроксене ан лекчӗр тесе вӑл вӗсене ҫӗр айне туса хӑварнӑ.
VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Вара, пилӗк ҫул иртсен, Кутузовсӑр пуҫне вырӑс генералӗсенчен нихӑшӗ те туроксене ҫӗнтерме пултарайманнине пурте курсан тин, патша Кутузова главнокомандующи вырӑнне лартнӑ.
VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Туроксене вӑл ҫав тери чаплӑ йышӑннипе тата ӑшӑ кӑмӑллӑ пулнипе тӗлӗнтернӗ.Он поражал пышностью приемов и церемониалов, вежливостью манер.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Вырӑс ҫарӗсем туроксене пур енчен те вӑрса илсе вӗсене крепость варринелле хӗснӗ.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Крепоҫе штурмлама хатӗрленес ӗҫ вӗҫне ҫитсен, Суворов Потемкин ҫыруне, туроксене крепоҫе вырӑссене пама хушса ҫырнӑ ҫырӑва Измаила янӑ.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Туроксене систерес мар тесе, вӑл ҫӗрлехи вӑхӑтсенче унта хӑйӗн войскисене илсе тухнӑ, вӗсене фашинӑсене пӑрахмаллине, пусмасене мӗнле лартмаллине, штыкпа мӗнле чикмеллине хӑй кӑтартса вӗрентнӗ.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Крепоҫе вӑрах вӑхӑт хупӑрласа, крепость стенисене усӑсӑр персе тӑнипе вӗсем туроксене ывӑнтарса ҫитерес вырӑнне хӑйсем халтан кайса пынӑ.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Туроксене мӗнле пулсан та Российӑшӑн усӑллӑ килӗшӳ тутарас тесе, вырӑс правительстви пысӑк ҫӗнтерӳсем тума шутланӑ.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Потемкин туроксене штурмлама хӑяймасӑр вӑхӑта вӑраха тӑснӑ, пӗчӗк ҫапӑҫусем кӑна пулса пынӑ.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Нумай вӗреннӗ, ҫар ӗҫне калама ҫук лайӑх пӗлекен, I Петр патша ӗҫне малалла туса пыракан, ҫичӗ ҫул хушши пынӑ вӑрҫӑра мала тухнӑ Петр Александрович Румянцев туроксене хирӗҫ вӑрҫнӑ чухне хӑйӗн стратегипе тактика талантне кӑтартнӑ.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
- 1
- 2