Çĕннисем
Геометрилле суммӑна алгебрӑлла суммӑпа пӑтраштарма юрамасть.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Панӑ векторсемпе тунӑ параллелограмӑн диагональне тупассине векторсене хушасси теҫҫӗ, диагональне хӑйне векторсен геометрилле сумми теҫҫӗ.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хушӑнакан вӑйсем тӑрӑх тунӑ параллелограма вӑйсен параллелограмӗ теҫҫӗ.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫакӑнтан ҫакӑн пек вывод тухать: Япалан пӗр точкине кӗтеслӗн тивекен икӗ вӑйӑн равнодействующине пысӑкӑшӗпе енӗ тӗлӗшӗнчен хушӑнакан вӑйсем тӑрӑх тунӑ параллелограмӑн диагоналӗ кӑтартать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Тӗплӗн тунӑ опытсем кӑтартнӑ тӑрӑх, ҫапла тунӑ фигурӑсем параллелограмсем пулаҫҫӗ.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫак опыта динамометрсене тӗрлӗ вӑйпа тата тӗрлӗ еннелле туртӑнтарса туса пӑхма пулать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хушӑнакан вӑйсен вӗҫӗсене равнодействующин вӗҫӗпе ҫыхӑнтарса, 45-мӗш ӳкерчӗк ҫинче кӑтартнӑ фигурӑна тупатпӑр.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хушӑнакан вӑйсемпе равнодействующин енӗсем тата пысӑкӑшӗсем пӗр-пӗринпе мӗнле шайлашса тӑнине пӗлес тесе, динамометрсене доска ҫинчен хӑпӑтса илер те хут ҫине тӗпӗ урлӑ хушӑнакан вӑйсем тӑрӑх тата равнодействующи тӑрӑх линисем туртар; унтан, вӑйсене паллӑ тума масштаб суйласа илсе, ҫав линисем ҫинче вӑйсен пысӑкӑшӗсене кӑтартакан татӑксем виҫсе хурар.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫавӑнпа эпир R вӑя F₁-пе F₂ вӑйсен равнодействующийӗ тесе шутлама пултаратпӑр.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вара унӑн пружини туртӑннин вӑйӗ тӗвве вӗҫерсе илнӗ икӗ динамометр туртӑннин вӑйӗ пекех тивет.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Кантра хӑш еннелле карӑннине тата ҫӗнӗрен ҫаклатнӑ динамометр R = 4 кӑтартнине ҫырса паллӑ туса хурар.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Унтан икӗ динамометрне, калӑпӑр пӗрремӗшпе иккӗмӗшне, вӗҫерсе илер те, кантрасен пушаннӑ вӗҫӗсен йӑллисене пӗр динамометрӑн ҫӗклинчен ҫаклатар, унтан ҫак динамометра — вӗҫерсе илмен виҫҫӗмӗш динамометр, унӑн кантри тата тӗвви ӗлӗкхи вырӑнӗсенех йышӑнмалла туса — туртса хурар.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Доска ҫумне ҫыпӑҫтарнӑ хут ҫине тӗве вырӑнне, виҫӗ кантра хӑш еннелле карӑнса тӑнине тата динамометрсен пружинисем тӑсӑлнин виҫӗ вӑйӗн пысӑкӑшӗсене, сӑмахран, F₁ = 3, F₂ = 2, F₃ = 4 иккенне паллӑ туса хурар.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Виҫӗ кантра илер те, вӗсене пӗр вӗҫӗсемпе пӗрле ҫыхса хурар, тепӗр вӗҫӗсене виҫӗ динамометр ҫеклисенчен ҫаклатар; динамометрсене хӑйсене доска ҫине, кантрисене тӗрлӗ еннелле карӑнтарса, пӑтасемпе ҫапса хурар.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
б5. Вӑйсен параллелограмӗ.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Опыт туса тӗпчес задача акӑ мӗнре тӑрать: пӗр-пӗр япалана икӗ вӑй кӗтеслӗн тивтермелле, унтан ҫав икӗ вӑя ҫавӑн пекех тивекен пӗр вӑйпа улӑштармалла, вара хушӑнакан вӑйсемпе равнодействующин пысӑкӑшӗсем тата енӗсем пӗр-пӗринпе мӗнле шайлашса тӑнине тупмалла.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ӑва мӗнле тумаллине тупма япалан пӗр точкине икӗ вӑй тивнӗ тӗслӗхрен пуҫлар.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла вара, япалана кӗтеслӗн тивекен вӑйсене хушас задача тухса тӑрать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫурт тӑрри ҫине хӑйӗн йывӑрӑшӗсӗр пуҫне тата ун ҫинче выртакан юрӑн йывӑрӑшӗ, ҫийӗ тӗлӗшпе мӗнле те пулсан чалӑш вӗрекен ҫилӗн пусӑм вӑйӗ т. ыт. те тивме пултарать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Тӑвалла хӑпаракан трактора унӑн йывӑрӑшӗ аялалла вертикальлӗ тивет, турткӑҫ вӑйӗ тайлӑк тӑрӑх тивет, сӗртӗнӳ вӑйӗ турткӑҫ вӑйне хирӗҫ еннелле тивет т. ыт. те.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.