Çĕннисем
б5. Вӑйсен параллелограмӗ.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Опыт туса тӗпчес задача акӑ мӗнре тӑрать: пӗр-пӗр япалана икӗ вӑй кӗтеслӗн тивтермелле, унтан ҫав икӗ вӑя ҫавӑн пекех тивекен пӗр вӑйпа улӑштармалла, вара хушӑнакан вӑйсемпе равнодействующин пысӑкӑшӗсем тата енӗсем пӗр-пӗринпе мӗнле шайлашса тӑнине тупмалла.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ӑва мӗнле тумаллине тупма япалан пӗр точкине икӗ вӑй тивнӗ тӗслӗхрен пуҫлар.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла вара, япалана кӗтеслӗн тивекен вӑйсене хушас задача тухса тӑрать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫурт тӑрри ҫине хӑйӗн йывӑрӑшӗсӗр пуҫне тата ун ҫинче выртакан юрӑн йывӑрӑшӗ, ҫийӗ тӗлӗшпе мӗнле те пулсан чалӑш вӗрекен ҫилӗн пусӑм вӑйӗ т. ыт. те тивме пултарать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Тӑвалла хӑпаракан трактора унӑн йывӑрӑшӗ аялалла вертикальлӗ тивет, турткӑҫ вӑйӗ тайлӑк тӑрӑх тивет, сӗртӗнӳ вӑйӗ турткӑҫ вӑйне хирӗҫ еннелле тивет т. ыт. те.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Суднӑна пӗр вӑхӑтрах моторӑн турткӑҫ вӑйӗ, шыв юххин вӑйӗ, ҫил пусӑмӗн вӑйӗ тивет.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑйсем пӗр япалана пӗр-пӗринпе кӗтес туса тивнӗ тӗслӗхе пӑхса тухар.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
64. Япалана кӗтеслӗн тивекен вӑйсене хушасси.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ, япалан пӗр точкине пӗр тӳрӗ лини тӑрӑх хире-хирӗҫ еннелле тивекен икӗ вӑйӑн равнодействующийӗ вӗсен разноҫӗпе тан, вӑл ҫав точкӑнах лекнӗ тата ҫав тӳрӗ лини тӑрӑхах пысӑкрах вӑй тивекен еннелле тивет.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Анчах 60-мӗш параграфра кӑтартнӑ правило тӑрӑх, F₂ пе F₂ вӑйсем тивнисем, вӗсем пӗртан вӑйсем, хире-хирӗҫле еннелле, тивекен вӑйсем тата пӗр точкӑна лекнӗ вӑйсем пулнипе, пӗр-пӗрне пӗтерсе лартаҫҫӗ, вара мӗнпур ҫав вӑйсем тивни пӗр вӑй, F₁ — F₂ вӑй, тивни пулса тӑрать: ҫав вӑй панӑ вӑйсен равнодействующийӗ пулса тӑрать те вара.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла улӑштарнӑ хыҫҫӑн А точкӑна вара виҫӗ вӑй тивет: F₂ вӑй пӗр еннелле, F₂ тата F₁ — F₂ вӑйсем ӑна хирӗҫ еннелле.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫакӑн умӗнчи параграфра кӑтартнӑ правило тӑрӑх, икӗ хушӑнакан F₂-пе F вӑй та F₁ вӑй тивекен тӳрӗ лини тӑрӑхах тата ҫав еннеллех тивеҫҫӗ.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пысӑкрах вӑйне, F₁ вӑя, икӗ хушӑнакан вӑйпа улӑштарар, ҫав вӑйсенчен пӗрне F₂ вӑйпа тан илер, тепӗрне юлашкипе тан илер.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япалан А точкине пӗр еннелле F₁ вӑй, ӑна хирӗҫ еннелле F₂ вӑй тивет пултӑр.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пӗр тӳрӗ лини тӑрӑх хире-хирӗҫ еннелле тивекен икӗ вӑйӑн равнодействующине ҫапла шухӑшласа тупма пулать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫӳлти динамометра хуть те мӗнле вӑйпа туртсан та (паллах ӗнтӗ — пукан йывӑрӑшӗнчен каярах вӑйпа туртсан), аялти динамометр йывӑрӑшӑн тата туртнин разноҫне кӑтартать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Тараса ҫапла пукана пӗр тӳрӗ лини тӑрӑх хире-хирӗҫ еннелле тивекен икӗ вӑйӑн равнодействующине кӑтартать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пружинӑллӑ тараса халӗ ӗнтӗ пуканӑн йывӑрӑшӗпе пукана динамометр туртнин разноҫӗпе тан вӑя кӑтартать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Унтан пукана динамометрпа ҫаклатӑр та ҫӳлелле вертикальлӗ туртӑр.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.