Çĕннисем

Ҫакӑ та кӑсӑклӑ: хӑш-пӗр ҫыравҫӑ хӗрсе кайсах парти пусми ҫине хӑпарса карьера тунӑ вӑхӑтра ҫамрӑк ҫыравҫӑсем КПСС ретне кӗме васкамаҫҫӗ (ахӑртнех, вӗсене унта илмен те пулӗччӗҫ), мӗншӗн тесен, ман шутпа, вӗсем тӳрӗ чунлӑ ҫыравҫӑсем пулнӑ, суяпа ултава таҫтанах сиснӗ (Игнатьев кӑна, пурнӑҫ хистенине кура, аллӑ урлӑ каҫсан партие кӗрет, анчах — ҫыравҫӑран тӑрӑхланӑ евӗр — тепӗр виҫӗ-тӑватӑ ҫултан партийӗ те, Совет ҫӗршывӗ та арканса каять).
Куҫарса пулӑш

Саланнӑ саманара нитне ҫухатмасӑр хӑтлӑх шыранӑ писатель // Борис Чиндыков. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 3-8 с.

Пурнӑҫра та, пултарулӑхра та вӗсем пӗр-пӗрне ҫывӑх пулнӑ.
Куҫарса пулӑш

Николай Мартыновпа пӗр вӑхӑтра Юрий Скворцов, Ваҫлей Игнатьев вӗренеҫҫӗ, вӗсем часах пӗр-пӗринпе туслашаҫҫӗ, ҫамрӑкла хӗрӳлӗхпе каҫса кайса тавлашаҫҫӗ, тӗрӗслӗх шыраҫҫӗ, ҫав вӑхӑтрах шахматла выляса ӑс-хакӑлне ҫивӗчлетеҫҫӗ, тӗрлӗ шайри ӑмӑртусене хутшӑнаҫҫӗ кӑна мар, ҫӗнтереҫҫӗ те.
Куҫарса пулӑш

1952 ҫулта Шупашкарти Чӑваш педагогика институчӗн филологи факультетне вӗренме кӗрсе тӑван сӑмахлӑха каҫса кайса юратакан яш-кӗрӗм хушшине лекет ҫамрӑк писатель.
Куҫарса пулӑш

Асилер-ха: виҫӗ-тӑватӑ ҫул маларах Александр Артемьев та хӑйӗн тӑван ялӗнче, Выл тӑрӑхӗнчи Тури Вылта, вулав ҫуртӗнче ӗҫленӗ, ялта хӑйӗн вилӗмсӗр «Салампине» ҫырнӑ.
Куҫарса пулӑш

1951 ҫулта Советскинчи вӑтам шкултан вӗренсе тухсан ҫулталӑк хушши тӑван ялӗнчи вулав ҫурчӗн заведующийӗ пулса ӗҫлет.
Куҫарса пулӑш

Шкулта вӑл отличник пулнӑ, шашка-шахмат хӑмине те, конькипе йӗлтӗрне те хӑй аллипе ӑсталанӑ.
Куҫарса пулӑш

Николай ҫемьери асли пулнӑ, ун хыҫҫӑн тата пилӗк ача ҫуралнӑ.
Куҫарса пулӑш

Ялӗ, ытти нумай-нумай тури чӑваш ялӗ пекех пысӑках марскер, ҫӗр килтен те сахалтарахскер, ун чухне Советски районне кӗнӗ, район центрӗ шутланакан Советски (Шӑмат) ялӗ Ҫухраран виҫӗ-тӑватӑ ҫухрӑмра вырнаҫнӑ.
Куҫарса пулӑш

Николай Антонович Мартынов (паспорт тӑрӑх — Антонов; Мартынов — ашшӗ хушаматӗнчен илнӗ псевдоним) 1933 ҫулхи февралӗн 20-мӗшӗнче хальхи Етӗрне районне кӗрекен Ҫухра ялӗнче ҫуралнӑ.
Куҫарса пулӑш

Вирьялла калаҫакансем шӑпах кинемисем пулни те ӑнсӑртран мар, паллах: ӗлӗкрен-авалтан килекен йӑла-йӗркене, нерӗс-сипете, традицисене, ҫав шутра, вырӑнти чӗлхе хӑйне евӗрлӗхӗпе уйрӑмлӑхӗсене те, ватӑсем, кинемисемпе мучисем упраса пыраҫҫӗ.
Куҫарса пулӑш

Тури чӑваш чӗлхин таппипе янравӗ те вӑйлӑ сисӗнет Мартынов прозинче, хӑшпӗр персонажӗсене вара вӑл тӳрремӗнех вирьялла калаҫтарать: «Пурнӑҫ урапи» повеҫре — Мавра кинеми, «Урпашра та вутчуль пур» повеҫре — Малян кинеми.
Куҫарса пулӑш

Ярабаев, Наснар Ҫерушӗ, Палтай (Балдаев) Кавӗрли, Чураш Сантӑрӗ, Ямаш Ваҫҫи т.ыт.те.
Куҫарса пулӑш

Геройсен хушамачӗсем те тӑван тавралӑхпа: Шӑмат, Етӗрне, Муркаш, Элӗк, Чутай тӑрӑхӗсемпе тачӑ ҫыхӑннӑ, вӗсем чылай чухне вирьял тӑрӑхӗнчи ял ячӗсенчен йӗркеленӗскерсем: Изамбаев, Испуханов, Исмендеев, Шемердянов, Юванов, Юрмейкейкин.
Куҫарса пулӑш

Хайлавсенчи ял-хула, шыв-шур ячӗсене те чӑн пурнӑҫран илсе кӑшт ҫеҫ улӑштарать ҫыравҫӑ, е хушӑран, улӑштармасӑр, ҫаплипех хӑварать: Сӑр, Выл, Ункӑ, Юрпаш (Урпаш), Мӑчташ (Мӑчкаш), Кӑрмӑш, Чикме, Автанкасси (Автанҫырми), Ирҫекасси (Ирҫе), Сетмен (Этмен), Хурамал, Чурашкасси.
Куҫарса пулӑш

Чӑн та, Николай Мартынов хайлавӗсенче тӑван тавралӑх, тӑван кӗтес, тӑван кил сӑнарӗсем пысӑк вырӑн йышӑнаҫҫӗ, вӗсенчи ӗҫ-пуҫ та чылай чух вӑл е ку ҫын тӑван килӗнчен уйрӑлнипе е, ытларах чух, тӑван килне таврӑннипе пуҫланаҫҫӗ, е тата таҫта аякра пӑчӑхса антӑха пуҫланӑ чун тӑван кӗтесре ҫӗнӗрен сывлӑш ҫавӑрса ярать, пурнан пурнӑҫӗ ҫине ҫаврӑнса пӑхса малалла пурнас хевтине тупать.
Куҫарса пулӑш

Прозаикӑн иккӗмӗш кӗнекине хакланӑ май В. Нишер ҫапла ҫырать: «Николай Мартынов произведенийӗсенче Сӑр, Выл тӑрӑхӗсем питӗ ӳкерчӗклӗн, сӑнарлӑн куҫ умне тухса тӑраҫҫӗ».
Куҫарса пулӑш

Ҫав вӑхӑталлах ҫырнӑ тепӗр статйинче критик Н. Мартынов хайлавӗсенчи геройсем пурнӑҫри пек пулнине, писатель ҫынсен хутшӑнӑвӗсене, этем чун-чӗрин вӑрттӑн хусканӑвӗсене тарӑннӑн кӑтартса пама пултарнине, унӑн пысӑках мар хайлавӗсен чуна пырса тивес асамлӑ вӑйӗ пысӑк пулнине, вӗсем ҫамрӑк прозаиксемшӗн лайӑх тӗслӗх пуласса асӑрхать.
Куҫарса пулӑш

Литература критикӗсемпе тӗпчевҫисем хушшинче Н. Мартынов талантне чи малтан асӑрхаса тивӗҫлӗн хаклакан Ю. Артемьев пулнӑ: ҫыравҫӑн «Урпашра та вутчуль пур» ятпа тухнӑ иккӗмӗш кӗнекине (ку кӗнеке авторӑн — «Этем илемӗ» пӗрремӗш кӗнеки хыҫҫӑн ҫирӗм ҫултан тин кун ҫути курнӑ) тишкерсе вӑл чӑваш писателӗсен йышне тепӗр пултаруллӑ ҫыравҫӑ хушӑннине палӑртать.
Куҫарса пулӑш

ХХ ӗмӗрӗн иккӗмӗш ҫурринчи чӑваш прозин чи паллӑ тӗпчевҫисенчен пӗри Г. Федоров та Н. Мартынов калавӗ-повеҫне яланах Хв. Уяр, А. Артемьев, Ю. Скворцов, В. Игнатьев пултарулӑхӗпе пӗр шая лартса тӗпченӗ.
Куҫарса пулӑш

Страницăсем:

Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Çĕннисем

Меню

Статистика