Шырав
Шырав ĕçĕ:
Юратнӑ вӑл шурӑ питлӗ, хура куҫлӑ, хӗрлӗ туталлӑ хеттей хӗрӗсене ялт-ҫутӑ та самантрах хыпса ялкӑшакан илемӗшӗн, — ҫак илем, нарцисс чечекӗ пек, питӗ ир хӳхӗммӗн ҫуралать те ҫавнашкалах хӑвӑрттӑн шанса сӳнет; пӗтреке хытӑ ҫӳҫлӗ, ал тунисене чӑнкӑрти ылттӑн сулӑсем, хулпуҫҫийӗсене ылттӑн кӑшӑлсем, ура пакӑлчакӗсене, пӗр-пӗринпе ҫинҫе вӑчӑра вӗҫҫӗн ҫыхӑнтарса, сарлака браслетсем тӑхӑннӑ, кӗре, ҫӳллӗ, вӗри филистим пикисене; ҫепӗҫ, пӗчӗк, пиҫӗ, ним ӳпкевсӗр амморей хӗрупраҫӗсене, — юратури шанӑҫлӑхпа пӑхӑнулӑхӗ вӗсен каларӑшсене кӗрсе юлнӑ; хӑйсен куҫӗсене сӑрсемпе вӑрӑмлатакан та ҫамкипе питҫӑмартасем ҫине кӑвак ҫӑлтӑрсем шӑтӑклакан Ассири хӗрарӑмӗсене; Сидонӑн лайӑх юрлама, ташлама, ҫаплах хӑнкӑрмаллӑ параппан аккомпанеменчӗ майӑн арфӑпа, лютньӑпа тата флейтӑпа выляма пултаракан, пӗлӳ илнӗ, хаваслӑ та ҫивӗч ӑслӑ хӗрӗсене; юратура ывӑнма пӗлмен те ухмаха тухсах кӗвӗҫекен сарӑ ӳтлӗ египтянкӑсене; хӗрӳлӗх тути-масине пит лайӑх чухлакан вавилонянкӑсене, — тум айӗнчи ӳчӗ вӗсен мрамор пекех яп-яка, мӗншӗн тесен вӗсем ун ҫинчи ҫӑм пӗрчисене хӑйне уйрӑм пастӑпа пӗтерсе тӑраҫҫӗ; ҫӳҫӗсемпе чӗрнисене вут пек хӗрлӗ сӑрлакан та шальварпа ҫӳрекен Бактри пикисене; чӗмсӗр, вӑтанкӑҫ маовитянкӑсене, — вӗсен тулли кӑкӑрӗсем ҫуллахи чи шӑрӑх каҫ та сулхӑн; вутла ҫунса тӑракан ҫӳҫлӗ, тӗттӗмре ҫутатакан ҫав тери шурӑ ӳтлӗ тимсӗртерех те перекетсӗртерех аммонитянкӑсене; йӗтӗн ҫӳҫлӗ, сенкер куҫлӑ, ӳт-тирӗнчен ачашлӑх шӑрши ҫапса тӑракан черченкӗ хӗрарӑмсене, — вӗсене Баальбек урлӑ ҫурҫӗртен турттара-турттара килнӗ, чӗлхине те вӗсенне Палестинӑра пурӑнакансенчен никам ӑнланакан пулман.
II сыпӑк // Антал Назул. Куприн, Александр Иванович. Тытӑҫу: повеҫсем; вырӑсларан Антал Назул куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1978. — 85–143 с.
Тамарӑна дискотекӑран ҫавӑтса тухнӑ Левен, темиҫе ҫухрӑмран чавтарса килнӗ пиҫӗ хул-ҫурӑмлӑ та вӑрӑм каччӑ, курак тӗкӗ евӗр хура ҫӳҫлӗскер, акаци чечекӗ пек сап-сарӑ ҫӳҫлӗ чунйӑпатмӑшӗпе акаци тӗмисем хӳттине пырса тӑрать.
Асран кайми хӑлха чикки // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 85–186 с.
Тӑрӑхларах питлӗ, кӑтра сарӑ ҫӳҫлӗ, самаях ҫӳллӗ пулӗ, анчах унӑн тата ҫӳллӗрех курӑнас килет-ши е хӑй кӑтра ҫӳҫлӗ пулнӑран-и — пуҫне каҫӑртарах ҫӳрет.
4 // Николай Мартынов. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 272-415 с.
Лутри кӳпшеке питлӗ, кӗрешке, хура ҫӳҫлӗ мӑкламас; яштаки сарӑ ҫӳҫлӗ, тӑпӑл-тӑпӑл хӗрарӑм, самай пӗве кайнӑскер пулас.
Мӑнтӑрккапа Вӑрӑмкка (е Турӑ пӳрни) // Василий Сипет. Сипет В.Н. Калавсем. — Шупашкар, «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2019. — 224 с. 8–35 с.
Мерседес ҫирӗм улттӑра, вӑтамран ҫӳллӗрех, вӗчӗрхенчӗк, кӗре сӑнлӑ, вӑрӑм ҫӳҫлӗ; Розита пач урӑхла: тавҫӑруллӑ, йӑваш, хӗрлӗ ҫӳҫлӗ, сӑнӗ сӑпайлӑ, Африкӑри несӗлӗсене кӑтартакан тачка туталлӑ.
XI сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 229–414 с.
Кусем — виҫӗ хӗрарӑм: хӗрлӗ ҫӳҫлӗ, хытанка, пӑчӑртанӑ ҫӑварлӑ, хӗсӗк куҫлӑ хӗр; тепри тӗреклӗ, мӑн кӑмӑллӑ, ҫӳҫӗ сарӑ; виҫҫӗмӗшӗ — шуранка, хура ҫӳҫлӗ, вӗчӗрхенчӗк те кӑнттам пӳллӗ.
XIV сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 7–227 с.
Вӗсене ҫак вӑрӑм ҫӳҫлӗ, вӑрӑм мӑйӑхлӑ, иртнӗ ӗмӗрти пек ҫӳлелле каҫӑртса туранӑ ҫӳҫлӗ пансемпе панисем хушшинче ларма ытла кичем пулнӑ пек туйӑнать.
Пан Тюхинпа пан Телеев // Михаил Рубцов. Полевой Б.Н. Эпир — совет ҫыннисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 338 с. — 230–248 с.
Вӗсенчен иккӗшӗ ҫутӑрах сӑнлӑ, ҫырӑрах ҫӳҫлӗ пулсан, тепӗр виҫҫӗшӗ кӗренрех ӳтлӗ, хуп-хура ҫӳҫлӗ.
Хамӑра Кӑркӑстанри пекех лайӑх туятпӑр // Эльвира КУЗЬМИНА. «Пурнӑҫ ҫулӗпе», 2021.04.16
Аслин — хура ҫӳҫлӗ те патвар Федорӑн — бригади склад пуҫтарать, хыткан та сарӑ ҫӳҫлӗ Пестов Семен хӑйӗн бригадипе барак тӑвать.
Икӗ йӗлтӗрҫӗ // Петр Золотов. Ажаев, В. Н. Мускавран инҫетре: роман / вырӑсларан П.Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 242 с.
«Вӑл хура ҫӳҫлӗччӗ, халӗ ҫырӑ ҫӳҫлӗ пулса тӑчӗ; малтан вӑл сухалне ӳстерсе ҫӳретчӗ, халӗ вӑл усси ҫеҫ ӳстерет.«Не то он был черный, а стал каштановый; не то он раньше с бородой ходил, а теперь усы у него.
34 сыпӑк // Василий Хударсем. Осеева В.А. Ваҫҫук Трубачевпа унӑн юлташӗсем. Повесть. 1-мӗш кӗнеке. Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 221 с.
Амӑшӗсем ачисене ҫуратнӑ, пӗрисем шурӑ ҫӳҫлӗ, теприсем хура ҫӳҫлӗ пулнӑ, пӗрисем кӑвак куҫлӑ, теприсем хура куҫлӑ пулнӑ, вӗсем макӑрнӑ, кулнӑ, сӑпкасенче кайӑксем пек чӗвӗлтетсе выртнӑ.
IV // Леонид Агаков. Василевская В.Л. Асамат кӗперӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1945. — 200 с.
Сӑн-пуҫран, ӳт-пӳрен вӗсем ҫапах та пӗр пек пулман, иккӗшӗ те каччӑн йӑрӑс илемӗпе палӑрнӑ пулин те, Фабий пӗвӗпе ҫӳллӗрех, сӑнӗпе ҫуткамрах, сарӑ ҫӳҫлӗ, кӑн-кӑвак куҫлӑ пулнӑ; Муций, пачах урӑхла — тӗксӗмрех сӑнлӑ, хура ҫӳҫлӗ; унӑн хӑмӑр куҫӗнче те, тутинче те Фабинни евӗр ӑшӑ кулӑ ялкӑшман; унӑн ҫӑра куҫ харшийӗсем хӗсӗк хупанкисем ҫинелле усӑнса тӑнӑ — Фабин ылтӑн куҫ харшийӗсем вара таса та тикӗс ҫамки ҫинелле ҫурма ҫаврашкаланса хӑпарнӑ.
I // Александр Артемьев. Тургенев И.С. Пиравйхи юрату: повеҫсем, калавсем, прозӑллӑ сӑвӑсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 176 с. — 64–83 с.
Чӑн-чӑн британла мӑнкӑмӑллӑн пӑхрӗ вӑл ҫак харсӑр чунлӑ ҫеҫенхир ывӑлӗсен кашни хӑйне расна сӑнлӑ кӗре пичӗсем ҫине, вара вӗсенче темиҫе тӗрлӗ раса хутшӑнса кайнинчен — казаксен ушкӑнне сӑнасарах тинкерсен, ку тӳрех куҫа курӑнать — тӗлӗнсех тӗлӗнчӗ: сарӑ ҫӳҫлӗ славянин-казакпа юнашар каснӑ-лартнӑ монгол пит-куҫлӑ ҫын тӑрать; ун умӗнчех, ав, ҫӑхан ҫунатти пек хура ӳтлӗ ҫамрӑк казак, аллине таса мар бинтпа ҫыхса мӑйӗнчен ҫакнӑскер, библире ҫырса кӑтартнӑ пек кӑвак ҫӳҫлӗ патриархпа ҫурма сасӑпа пӑшӑлтатса калаҫать; туя ҫине тайӑннӑ, авалхи казак сӑхманне тӑхӑнса янӑ ҫав патриархӑн юн тымарӗсенче Кавказ тӑрӑхӗнчи ту ҫыннисен тап-таса юнӗ ҫӳренӗ пирки саклат хурса та тупӑшма пулать…
XII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Ҫутӑ сахалтарах кӗтесре варӑм ҫӳҫлӗ каччӑ ларать, унӑн икӗ айккинче те савнӑҫлӑ та нимӗн ҫинчен те шутламан сӑн-питлӗ хӗрсем; вӗсем Виктора итленӗ хушӑрах вӑрӑм ҫӳҫлӗ каччӑн хӑлхи патне е пӗри, е тепри пӗшкӗне-пӗшкӗне илеҫҫӗ — темскер пӑшӑлтатса каласшӑн пулмалла, анчах вӑл итлемест, ҫилленет…
XIV // Александр Яндаш. Бабаевский, Семен Петрович. Ҫӗр ҫинчи ҫутӑсем: роман; вырӑсларан Исаак Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 7–514 с.
Халӗ вӑл сухалсӑр, хура ҫӳҫлӗ, тейӗпӗр, кӑштах тӑрсан пӑхатӑн та — сарӑ ҫӳҫлӗ пулать тӑрать, мӑйӑхӗ те вӑрӑм.Сейчас он безбородый, волосы черные, а немного погодя — глядишь, уже русый, с длинными усами.
XXIX. Канӑҫсӑр канӑҫ // Илпек Микулайӗ. Вазов Иван. Пусмӑрта: роман; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 464 с.
Эпир таврӑнтӑмӑр та, Петя мана фотограф-художник ҫемйипе паллаштарма тытӑнчӗ, малтан хуҫан пӗчӗк кӑна кӑвак ҫӳҫлӗ мӑшӑрӗпе, унтан ҫавӑн пекех пӗчӗккӗ те кӑвак ҫӳҫлӗ унӑн йӑмӑкӗпе.
Саккӑрмӗш сыпӑк // Валентин Урташ, Илпек Микулайӗ. Вениамин Каверин. Икӗ капитан. Валентин Урташпа Николай Илпек куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951
Пирӗн кинӗм пуласси, Пирӗн кинӗм пуласси Сарӑ ҫӳҫлӗ пулсассӑн, Сарӑ ҫӳҫлӗ пулсассӑн, Ҫу чӗресӗ тӑвӑпӑр.
Тӑваттӑмӗш курӑну // Владислав Николаев. Килти архив
Пирӗн кинӗм пуласси, Пирӗн кинӗм пуласси Хура ҫӳҫлӗ пулсассӑн, Хура ҫӳҫлӗ пулсассӑн, Унран хуран тӑвӑпӑр.
Тӑваттӑмӗш курӑну // Владислав Николаев. Килти архив
— Паллашар-ха, — аллине тӑсрӗ кӑштах тӑрмаланнӑ ҫӳҫлӗ, вылянчӑкрах куҫлӑ ҫын.
Асран кайми ӳпле — пуйӑсри купе… // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 85–186 с.
Чылайран тин алӑка ҫырӑ ҫӳҫлӗ, чакӑр куҫлӑ, йӑмра хулли майлах чанккамас хӗрача пырса уҫрӗ.
4 // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 37–84 с.