Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Сунарҫӑ курокне пеме хатӗрлерӗ, шанчӑксӑр вырӑнтан куҫӗсене васкамасӑр айккинелле куҫарчӗ, — шӑпах унта, ҫутӑ кӗтесӗпе килӗшӳллӗн, мӗлке оригиналӗ тӑмалла е выртмалла, ҫав самантрах хускалмасӑр йӑлкӑшакан йӑмӑх ҫутӑ куҫсене курчӗ.

Охотник взвел курок; не торопясь перевел глаза с подозрительного места дальше, где, соответственно углу света, должен был находиться оригинал тени, и увидел яркие глаза, блестевшие неподвижно.

ХII. Пӗчӗк утрава хупӑрлани // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

Кунта пӗтӗмпех кавирсем ҫинче; кантӑксем ҫукран — хаклӑ пусмасен янкӑр ҫутӑ тӗсӗсем фантастикӑлла хутлӑх евӗр туйӑнаҫҫӗ; ун тулашӗнче ҫутӑ та, сывлӑш та ҫук тейӗн.

Все здесь было в коврах; благодаря отсутствию окон яркие цвета дорогих тканей казались фантастическими пределами, за которыми нет ни света, ни воздуха.

VII. Зимбауэни каварҫисем // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

Ку ҫутӑ мар, ҫутӑ ӗмӗлки ҫеҫ темелле, ӑна Гент тӑракан ҫӗртен сӗм тӗттӗмлӗхре ҫеҫ палӑртаятӑн.

То было скорее отсвечивание, чем свет, могущее быть замеченным лишь в тьме абсолютной, с какой Гент имел дело.

VII. Зимбауэни каварҫисем // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

— Халӗ эпӗ тӗттӗм кӗтесрен хӑраса ӳкнӗ, анчах ун хыҫӗнче — тепӗр пӳлӗмре — ҫутӑ пулнине пӗлекен ача пек курӑнатӑп, ҫутӑ ҫӗрте сасӑсем, кулӑ, кану.

Сейчас я был как ребенок, испугавшийся темного угла, но знающий, что сзади него в другой комнате — светло, там голоса, смех и отдых.

XVIII // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 7–163 с.

Эпӗ маларах пынӑ ҫӗрте ҫутӑ пулнӑ пекех — кунта та ҫутӑ, анчах ҫак ҫул анат коридор хӗресленӗвӗсенчен палӑрмаллах уйрӑлса тӑрать; чылай сарлакарах, анчах самай кӗскерех.

Как было светло там, где я шел раньше, так было светло и здесь, но вид прохода существенно отличался от скрещений нижнего коридора.

VI // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 7–163 с.

Ҫутӑ сӳнчӗ, ҫав самантрах хуп-хура сӗмлӗхре виҫӗ сефиротӑн улӑпла мӗлкисем палӑрчӗҫ; ҫак ӗлкесем чӗтреҫҫӗ, ҫутӑ кӑлараҫҫӗ — туртӑнса ҫирӗпленчӗҫ, витӗр кӗме ҫуклӑх, виҫе, ӳт, сывлав илчӗҫ; акӑ халӗ вӗсен ури айӗнче урай чӗриклетет.

Погас свет, и тотчас в глубоком мраке наметились гигантские очертания трех сефиротов; контуры эти колебались, светились — напряглись, получили непроницаемость, вес, тело, дыхание — и пол скрипнул под их ногами.

II // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 293–301 с.

Ҫав кун вӑл ҫутӑ плащ, тӗттӗм симӗс шӑлавар, ҫутӑ пушмак тӑхӑннӑ.

В этот день она была одета в бежевый плащ, в темно-зеленые брюки, в светлые мокасины.

Ҫӗнӗ Шупашкарта хӗрарӑм киле таврӑнман // Софья Савнеш. https://chuvash.org/news/31707.html

Вӑл тӑнӑ та ҫутӑ ҫӗре шыв ҫинелле пӑхать; пач кӗтмен самантра ҫутӑ сӳнчӗ.

Он стоял, смотрел на огни, на воду, и вдруг все огни погасли.

II сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 7–281 с.

Сахалтан та икӗ сехет хушши вӑл лаша чӗрни валли юрӑхлӑ ҫул чӑтӑмлӑн шырарӗ, тупрӗ те — утне вӑрман ҫулҫисен улӑпла шереписемпе тулнӑ янкӑр ҫутӑ хушӑксем тӑрӑх сиккипех хӑваларӗ; малта ҫутӑ сывлӑшӑн симӗс катисем пулмалла.

В течение по крайней мере двух часов он терпеливо различал годную для копыт дорогу, устремляя лошадь туда, где ясные лесные просветы, окутанные гигантской бахромой листьев, открывали воздушную зеленую перспективу.

I // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Иккӗмӗш том. — Шупашкар, 2011. — 416 с. — 345–359 с.

Кӑвайт тӗттӗмелле хӗрлӗ ҫутӑ ывӑта-ывӑта сапалать, ҫак ҫутӑра бронза тӗслӗ индус курӑнса кайрӗ.

Костер бросал в тьму летающий рыжий блеск, и в блеске этом показалась бронзовая фигура индуса.

II // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Иккӗмӗш том. — Шупашкар, 2011. — 416 с. — 119–131 с.

Карапӑн тӗксӗм ӗлки пӑлханчӑк, канӑҫсӑр сасӑсемпе кӗрлет; кӗпӗрленсе тӑнӑ матроссен варринче, шкап ҫинче, ҫутӑ йӑлтӑртатать; ҫутӑра хул пуҫҫисемпе пуҫсем хуп-хура.

Темный силуэт корабля гудел взволнованными, тревожными голосами; в центре толпы матросов, на шканцах блестел свет; в свете чернели плечи и головы.

IV // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 301–345 с.

Аслатипе ҫиҫӗм тискер тупӑшура черетленеҫҫӗ; ҫак тавлашу-тупӑшу тӳпе кӗмсӗртетӗвӗпе, ҫумӑр пек сивӗ, куҫа касса, чарӑнми ҫиҫекен ҫутӑ талпӑнӑвӗпе ҫӗре тултарсах лартрӗ; ҫутӑ чӗтревӗнче йывӑҫсем силленсе-авкаланса сиккелеҫҫӗ тейӗн.

Гром и молния чередовались в диком соперничестве, заливающем землю приступами небесного грохота и непрерывным, режущим глаз, холодным, как дождь, светом, в дрожи которого деревья, казалось, шатаются и подскакивают.

IV // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 229–275 с.

Ача амӑшӗ пуласси — хӗрарӑмӑн ҫутӑран та ҫутӑ ӗмӗчӗ-тӗллевӗ тата унпа пӗрлех ҫакӑ питӗ пысӑк яваплӑх та.

Материнство — высокое предназначение женщины и огромная ответственность.

Михаил Игнатьев Анне кунӗ ячӗпе саламлани (2018) // Михаил Игнатьев. https://cap.ru/news/2018/11/24/news-3979813

Пӗр ҫутӑ ҫулӗнче 63500 астрономи единици, Проксима патне ҫитме пурӗ 260 пин астрономи единици кирлӗ, ку ун патне ҫитме тӑватӑ ҫутӑ ҫулӗнчен ытларах кирлине пӗлтерет.

В одном световом году 63 500 астрономических единиц, а всего до Проксимы 260 тысяч астрономических единиц, это значит, что до нее четыре с лишним световых года.

Ҫӑлтӑрсем пирӗнтен мӗн инҫӗшӗнче? // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Ҫутӑ пӗр ҫул хушшинче иртекен вӑхӑта астрономсем ҫутӑ ҫулталӑкӗ теҫҫӗ, тӗнче уҫлӑхӗнчи хушӑсене ҫакӑн пек пысӑк виҫепе виҫеҫҫӗ.

Расстояние, которое свет пробегает за год, астрономы назвали световым годом и этой огромной мерой длины измеряют расстояния во вселенной.

Ҫӑлтӑрсем пирӗнтен мӗн инҫӗшӗнче? // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Вӑл ӳкнӗ вӑхӑтра питӗ вӑйлӑ ҫутӑ ялтраса кайнӑ, ҫав ҫутӑ Хӗвел ҫутине те хупланӑ.

Свет при падении был так ярок, что на несколько секунд даже затмил солнечный свет.

Метеорсем // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Венера иртсе пынине Ломоносовпа пӗр вӑхӑтрах ытти астрономсем те сӑнанӑ, вӗсем те ҫутӑ кӑшӑла асӑрханӑ, анчах вӑл мӗн пулнине тавҫӑрса илеймен, Венера хӗрри Хӗвел мӗлкин хӗррипе сӗртӗннӗ вӑхӑтра ҫутӑ кӑшӑл вӗсене ҫав вырӑна паллӑ тума кансӗрлерӗ, тесе ӳпкелешнӗ.

Другие астрономы, которые одновременно с Ломоносовым следили за прохождением Венеры, не были так наблюдательны. Они заметили светлый ободок, но не поняли, что это такое, и только жаловались, что ободок помешал им отметить точный момент, когда край Венеры прикоснулся к солнечному диску.

Венера // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Уйӑхлӑ каҫ Хӗвелтен килекен ҫутӑ пирӗн куҫа икӗ хут ӳксе курӑнать: Хӗвел ҫути малтан Уйӑхран Ҫӗр ҫине ӳкет, унтан вара Ҫӗр ҫинчи япаласем ҫине ӳкнӗ ҫутӑ пирӗн куҫа курӑнать.

В лунную ночь в твой глаз падают солнечные лучи, дважды отраженные: в первый раз они отразились от лунной поверхности, а вторично — от тех предметов, которые они освещают, придя с Луны.

Мӗн вӑл ҫӑлтӑр, мӗн вӑл планета? // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Каллех ҫутӑ пулса тӑрать, анчах вӑл ҫутӑ Хӗвел ҫутатнӑ чухнехи пек уҫҫӑнах курӑнмасть.

Снова стало все видно вокруг, но не так хорошо, как при солнечном свете.

Мӗн вӑл ҫӑлтӑр, мӗн вӑл планета? // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Хӗвел — пире чи ҫывӑх ҫӑлтӑр, вӑл ҫутӑ та, ӑшӑ та парать, ҫутӑпа ӑшӑсӑр пурнӑҫ та пулма пултараймасть.

Солнце — ближайшая к нам звезда.

Птолемей ҫут тӗнче ҫинчен вӗрентни // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.