Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Лагун тӗтрелӗхӗ тӳпере 90' х 40' пысӑкӑш облаҫе йышӑнать, ун патне ҫитме 5200 ҫутӑ ҫулӗ кирлине шута илсен унӑн чӑн пысӑкӑшӗ 60 х 140 ҫутӑ ҫулӗ пулнине кӑтартса парать.

Туманность Лагуна занимает на небосводе область размером 90' на 40', что при расчётном расстоянии до неё в 5200 световых лет, приводит к реальным размерам в 140 на 60 световых лет.

Лагуна тӗтрелӗхӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9B%D0%B0%D ... 1%85%D3%97

Вӗсем галактика варринчен 140 пин ҫутӑ ҫулӗ инҫӗшӗнче вырнаҫнӑ, галактикӑн диаметрӗ вара 40 пин ҫутӑ ҫулӗнчен ытла мар.

Они находятся на расстоянии 140 тысяч световых лет от центра галактики, тогда как диаметр самой галактики не превышает 40 тысяч световых лет.

Messier 83 // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/Messier_83

Каҫсерен вара электричество ҫуттипе ҫап-ҫутӑ ҫуталса ларакан комбинат ҫурчӗсем ҫинчен пӗлӗтелле ӳкнӗ ҫутӑ темиҫе вунӑ километртан курӑнса тӑрать.

По вечерам за десятки километров видно зарево над залитыми электрическим светом зданиями комбината.

Березники // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсем хунар айӗнче тӑчӗҫ, Ленӑн йӑлтӑркка кӗлеткине ҫат тытса лартнӑ, вӑрӑм урисем хушшине кӑштах кӗрсе кайнӑ хӗрлӗ платйи ҫине хунар сапалакан шурӑрах ҫутӑ ӳкрӗ, ҫутӑра ун платйи хаклӑ йышши пулӑ пек йӑлтӑртаткаларӗ.

Куҫарса пулӑш

I. Пӗр каҫхине // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.

Хӗрсен сӑн-пичӗ те ҫутӑ, ҫутӑ.

Куҫарса пулӑш

XXVI сыпӑк // Василий Алентей. Алендей, Василий. Курӑксене тайса ҫил вӗрет: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1969. — 254 с.

Мӗн пӗчӗкренпех вӑл пирте чи чӗтревлӗ туйӑмсем ҫуратать, ача чухнехи ҫутӑ асаилӳсем парнелет, пӗтӗм ҫутӑ та ырӑ япала патне туртать.

С ранних лет он вызывает в нас самые трепетные чувства, дарит светлые воспоминания о детстве, пробуждает стремление ко всему светлому и доброму.

Аван-и, шкул! // Ю.Г. ПАВЛОВ,А.М. ЗАРИПОВ. https://sutasul.ru/articles/v-rent/2023- ... ul-3415040

Унӑн пит-куҫӗ каллех ҫуталса кайрӗ, ҫапах та ку ҫутӑ пӗтӗм чун-чӗре савӑннине палӑртакан паҫӑрхи ҫутӑ пекех ӑшшӑн йӑлкӑшмарӗ халь.

Куҫарса пулӑш

XVI // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

…Халӗ ӗнтӗ тул та ҫутӑлса ҫитнӗпе пӗрехчӗ, анчах сывлӑшра пурпӗрех кӑнтӑрлахи тӗслӗ ҫутӑ марччӗ-ха — кӑвак ҫутӑччӗ, хулӑн кӗленче витӗр пӑхнӑ евӗрлӗрех.

Куҫарса пулӑш

Альбина // Василий Игнатьев. Игнатьев В.Г. Шӑпчӑк катинче: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959. — 188 с. — 144–160 с.

Ҫырса кӑтартнӑ меслет, фотон нанорезонаторӗпе ҫутӑ модуляторне пӗрле ҫыхӑнтараканскер, экситонсене тытса пыма май парать кӑна мар, наноэкситонлӑ транзистор ҫавӑн пекех ӑшша нумаях ҫухатмасӑр ҫутӑ хӑвӑртлӑхӗпе калӑпӑшлӑ даннӑйсемпе ӗҫлеме пултарать.

Так, описанная методика, сочетающая фотонный нанорезонатор с пространственным модулятором света, не только позволяет обратимо управлять экситонами, но также наноэкситонный транзистор способен осуществлять обработку больших массивов данных со скоростью света при минимуме потерь тепла.

Ӑсчахсем даннӑйсемпе ҫутӑ хӑвӑртлӑхӗпе ӗҫлекен меслет ӑсталанӑ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/34795.html

— Ҫенӗк, ҫенӗк ҫинче пилеш, пилеш ҫинче такана, такана ҫинче икӗ кӗрепле, икӗ кӗрепле ҫинче ням-ням, ням-ням ҫинче лӗр-лӗр, лӗр-лӗр ҫинче икӗ ҫутӑ кӳлӗ, икӗ ҫутӑ кӳлӗ ҫинче ҫут уй, ҫут уй ҫинче вӗтӗ вӑрман.

Куҫарса пулӑш

Ҫӗнӗ кайӑк // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Тӳпе янкӑр, анчах хӗвел курӑнмасть: вӑл те кун каҫа ҫӗр ҫине вӗри те йӑлтӑр ылтӑн сапалас акара тӗрмешсе халран кайса паҫӑрах анӑҫри тӗнче хӗрри хыҫне тарӑнах тӗшӗрӗлсе-йӑванса аннӑ (пӗлӗте унран хӗрхелтӗм ҫутӑ ҫапмасть), те ҫӗнӗ кун хыпарҫиленме хатӗрленсе, тӳпене тухӑҫран, ката хӗрри хыҫӗнчен, кӑвак ҫутӑ ӳкерсе, сенкерлетсе тӑрать.

Куҫарса пулӑш

Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта // Василий Сипет. Сипет В. Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта: повесть. — Шупашкар, «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2017. — 196 с.

Подвала килсе пӑрахнӑ ҫынсем ҫак вӑйсӑр ҫутӑ пайӑрки патнелле хырӑмӗсемпе шуса пыраҫҫӗ, вӗсен куҫӗсем ҫав ҫутӑ еннелле туртӑнаҫҫӗ…

К этому бледному лучу и подползали находившиеся тут люди. Туда устремлялись взоры…

Вуниккӗмӗш сыпӑк // Аркадий Малов. Шляху С. Ваня юлташ: повесть. — Шупашкар, Чӑваш АССР Государство кӗнеке издательстви, 1958. — 210 с.

Ҫак Ҫӗнӗ ҫулпа Раштав кунӗсенче аҫӑр-аннӗре, мӑшӑрӑрпа ачӑрсене тата хӑвӑршӑн хаклӑ ытти ҫынна чунтан юратнине уҫҫӑн пӗлтерме, пӗр-пӗрне чи-чи лайӑххине сунма тата ҫутӑран та ҫутӑ ӗмӗтӗре палӑртса хума чӗнсе калатӑп.

В эти новогодние и рождественские дни призываю признаться в любви родителям, супругам, детям и дорогим вам людям, пожелать друг другу всего самого наилучшего и загадать заветное желание.

Олег Николаев Ҫӗнӗ ҫул ячӗпе саламлани (2022) // Олег Николаев. https://glava.cap.ru/news/2022/12/31/nov ... -respublik

Вӑл ҫутӑ кун памасан ҫӗр ҫинче никам та ҫутӑ кун курас ҫук, — коран сӑмахӗсемпех тавӑрчӗ Сафа-Гирей.

Куҫарса пулӑш

5. Кавар // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Хӑмӑш пекех пӗвӗм ман Улӑм ури пулайрӗ; Сар ука пек ҫӳҫӗме Хурӑн шурри ҫапайрӗ, Пан улми пек питӗме Хура куҫҫуль хуратрӗ; Манӑн ҫутӑ сӑнӑма Ҫутӑ уйӑх туртса илчӗ; Манӑн хӗрлӗ сӑнӑма Хӗрлӗ чечек туртса илчӗ; Чӗвӗл-чӗвӗл сассӑма Чӗвӗл чӗкеҫ туртса илчӗ; Шӑнкӑр-шӑнкӑр юррӑма Шӑнкӑрч чӗппи туртса илчӗ.

Куҫарса пулӑш

Пиллӗкмӗш пайӗ // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Нумай ҫутӑ ҫӑлтӑр ялкӑшать пире хупласа тӑракан тӳпере, анчах чи ҫуттисен ячӗсем ҫаксем (эп ун пеккисене ку таранччен курманччӗ-ха): чаплӑ та мухтавлӑ Сулейман Великолепный — Турци султанӗ тата аслӑран та аслӑ ҫар пуҫӗ Сахиб-Гирей, пирӗн телейӗмӗр Герай-хан…

Куҫарса пулӑш

9. Ӗмӗтри Кӑнтӑр ҫилӗ // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Аллах ҫутӑ кун памасан никам та ҫутӑ кун кураймӗ.

Куҫарса пулӑш

2. Ордынка // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Шур парусинӑран ҫӗлетнӗ ҫут тӳмеллӗ кӗпе, ҫутӑ тӑхаллӑ сарлака чӗн пиҫиххи, ҫутӑ кӑвак шӑлавар питӗ килӗшнӗ Павлуша.

Куҫарса пулӑш

5 // Петр Осипов. Осипов, П. Н. Элкей таврашӗ:роман. 1-мӗш кӗнеке; [И. Иванов умсӑмахӗ; Г. Хлебников хыҫсӑмахӗ]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1973. — 463 с. — 15–458 с.

Капмар-анлӑ путӑк тӗпнелле ҫутӑ ҫӑра ӗнтрӗк евӗр сӑрхӑнса сарӑлать; пусӑрӑннӑ-чарӑлнӑ куҫсем йӗри-таврари икӗ чул хӳмеллӗ уҫлӑха е, тӗрӗсрех, сӗмлӗхе аран-аран уйӑраяҫҫӗ, — нӳхрепе хушӑк витӗр ҫутӑ пайӑрки кӗнӗ чухнехилле.

Свет проникал в недра провала подобием густых сумерек; подавленное зрение училось различать окружающее его двухстенное пространство, — как в погребе со светом сквозь щель.

XIX сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 229–414 с.

Ҫутӑ, ҫутӑ, ҫапах — тертленмелле.

Так светло, так неясно жить: Все видеть, все видя — любить.

ХIII. Джуджу вӑрманӗ // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.