Чӑваш чӗлхи корпусӗ

— Ирттерсе мар, чӑнах хуранта вӗретсе ҫиеҫҫӗ вӗсем курӑк яшкине.

Куҫарса пулӑш

4 // Петр Осипов. Осипов, П. Н. Элкей Павӑлӗ: хроникӑллӑ роман. 3-мӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984. — 240 с. — 3–231 с.

Тин хӑваласа тухнӑ сурӑхсем уҫланкӑри ешӗл курӑка ҫӑвар тулли ҫиеҫҫӗ, вӗсене халь нимле хурал та кирлӗ мар.

Куҫарса пулӑш

18. Туй // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Хӗлле вӑрманта пурӑнаканнисем йывӑҫ хуппине кӑшлаҫҫӗ, хиртисем – кӗрхи калча е курӑк ҫиеҫҫӗ, анкартинче пурӑнакансем тӑкӑнса юлнӑ тырӑ пӗрчисене пуҫтараҫҫӗ.

Зимой зайцы лесные кормятся корою деревьев, зайцы полевые — озимыми и травой, гуменники — хлебными зёрнами на гумнах.

Мулкачсем // Валерий Алексеев. Толстой Л.Н. Йывӑҫсем мӗнле утаҫҫӗ: калавсем. Чӑвашла В.Н. Алексеев куҫарнӑ; ӳнерҫи С.А. Бритвина. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2022. — 60 с. — 38–39 с.

Вӗсемпе пӗрле пыракансем ҫӑкӑрсӑр тухман ҫул ҫине: ҫиеҫҫӗ, ӗҫеҫҫӗ, ҫывраҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

5 // Петр Осипов. Осипов П.Н. Пиччӗшӗпе шӑллӗ: роман. Шупашкар: Чӑваш чӗнеке издательстви, 1977. — 352 с.

Рабочисем шалу илеҫҫӗ вӑл числара, ушкӑнпа пухӑнса извозчиксен трактирӗнче хуран кукли пӗҫерттерсе ҫиеҫҫӗ, «ҫуттине» те чун йышӑннӑ тӑрӑх ӗҫеҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

7 // Петр Осипов. Осипов, П. Н. Элкей таврашӗ:роман. 1-мӗш кӗнеке; [И. Иванов умсӑмахӗ; Г. Хлебников хыҫсӑмахӗ]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1973. — 463 с. — 15–458 с.

Вара иккӗш хура мунчана каяҫҫӗ те ҫӑмарта хӑпартни пӗҫерсе ҫиеҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

6 // Петр Осипов. Осипов, П. Н. Элкей таврашӗ:роман. 1-мӗш кӗнеке; [И. Иванов умсӑмахӗ; Г. Хлебников хыҫсӑмахӗ]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1973. — 463 с. — 15–458 с.

Ыттине — брак текеннине — ялти чӑвашсем ҫиеҫҫӗ: хытӑрах пӗҫерсен — чӗпӗллӗ мар пулсан — ҫиме пырать «тумак» та (ҫутатса пӑхсан хуп-хура ҫӑмартана «тумак» тенӗ ӗҫлекенсем).

Куҫарса пулӑш

3 // Петр Осипов. Осипов, П. Н. Элкей таврашӗ:роман. 1-мӗш кӗнеке; [И. Иванов умсӑмахӗ; Г. Хлебников хыҫсӑмахӗ]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1973. — 463 с. — 15–458 с.

Пуянсем, сӑмах тухнӑран тӗрлӗ пулаҫҫӗ иккен: пӗрисем хӑйсен тарҫисене ҫын вырӑнне те шутламаҫҫӗ, теприсем апатне те тарҫииӗсемпе пӗрле пӗр сӗтел хушшинчех пӗр тирӗкрен ҫиеҫҫӗ.

Богачи, оказывается бывают разными: другой хозяин батрака за человека не считает, ругани у него да зуботычин не оберешься, а Эльгеев ни-ни! За стол садились всегда вместе, ели из общей чашки.

1 // Петр Осипов. Осипов, П. Н. Элкей таврашӗ:роман. 1-мӗш кӗнеке; [И. Иванов умсӑмахӗ; Г. Хлебников хыҫсӑмахӗ]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1973. — 463 с. — 15–458 с.

Ларакансем ҫиеҫҫӗ; ӑшаланӑ какайӑн пысӑк татӑкӗсем алӑран алла куҫаҫҫӗ.

Сидящие ели; большие куски поджаренного мяса переходили из рук в руки.

III сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 415–430 с.

— Мӗне пула тупӑшу? — пӑр пек сивӗ сасӑпа ыйтнӑ май Джесси Саватье куҫӗ айӗнчи хӗрлӗ-хӑмӑр ҫӗвӗксене йӗрӗнӳллӗн сӑнать, — ун умӗнче лимон ҫиеҫҫӗ тейӗн.

— Из-за чего произошла потасовка? — продолжала Джесси ледяным тоном, рассматривая багровые рубцы под глазами Саватье с гримасой отвращения, как если бы перед ней ели лимон.

III сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 229–414 с.

«Чӑмав» ҫинче пӗр тӗрлӗ апат ҫиеҫҫӗ; пӗтӗмӗшле — пысӑках мар парӑсҫӑсем ҫинче ҫапла: ара, вунӑ-вун икӗ кун ишнӗ чухне чӗрӗ апат-ҫимӗҫ тупаймастӑн та, ӑна упраймастӑн та.

На «Нырке» питались однообразно, как питаются вообще на небольших парусниках, которым за десять-двадцать дней плавания негде достать свежей провизии и негде хранить ее.

XX сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 7–227 с.

Хутран-ситрен, чӑн та, вӗсем ҫурисене ҫиеҫҫӗ — кунта, мӗнле калас, тимлӗ пулмалла.

Иногда, впрочем, они пожирают маленьких — и тут уже смотри в оба.

III // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 319–383 с.

Фермерсен уйӗсем — мулкачсемшӗн юратнӑ тӑранмалли вырӑн, тӗслӗхрен, вӗсем вӑрмантан тӳрех сахӑр кӑшман уйне тухаҫҫӗ те ҫулҫисене пӗр ҫӳллӗш таран ҫиеҫҫӗ, хӑш чухне ӳсентӑранӑн ӳсмелли вырӑнне те кӑшласа кӑлараҫҫӗ, ҫавна пула ӳсентӑран типсе ларать.

Фермерские поля – излюбленное место кормления зайцев, например, из леса они прямиком отправляются на сахарную свеклу и объедают листья в ряду до одной высоты, а иногда выгрызают и точку роста, отчего растения гибнут.

Нидерландра мулкачсем сахӑр кӑшманне сиен кӳреҫҫӗ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/31787.html

Эрттел ҫумне сутуҫӑ килсе ларсан Ван-Ланд унпа слон асав шӑлӗсен хакӗ пирки калаҫма пуҫларӗ; сунарҫӑсен пӗр пайӗ карт тӗркемне арпаштарать, ылтӑн укҫа чӑнкӑртатать; ыттисем ҫиеҫҫӗ, ӗҫеҫҫӗ, юрлаҫҫӗ.

Ван Ланд завел беседу о ценах на слоновые клыки с торговцем, подсевшим к компании; часть охотников, стасовав колоду карт, вытащила золотые монеты; остальные ели, пили и пели.

IV. Слон сунарҫисем // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

— Стенара епле ҫиеҫҫӗ?

 — Как же едят в стене?

IV // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 7–163 с.

Вӗлле хурчӗсем ӗҫеҫҫӗ те ҫиеҫҫӗ, унтан вара савӑнса килне вӗҫсе каяҫҫӗ.

Наелись, напились пчелки и полетели домой веселешеньки.

Вӗлле хурчӗсем пыл шырама тухни // Василий Хударсем. Ушинский К. Д. Тӑватӑ ӗмӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 28 с. — 16–18 с.

Куравпа паллашнӑ Чӑваш Енӗн Наци телекуравӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, «сӑн ӳкерчӗксенче тӳрех хӗрлӗ тӗс ытларах курӑнать. Чӑн та – ку ӑнӑҫу, ырӑлӑх палли иккен. Чӑвашсем салма ҫиеҫҫӗ пулсан, китайсем вӑрӑм лапша – вӑл мӗн чухлӗ вӑрӑмрах, ҫавӑн чухлӗ лайӑхрах – вӑрӑм ӗмӗре пӗлтерет».

Как сообщает Национальное телевидение Чувашии, ознакомившееся с выставкой, «на фотографиях сразу видно преобладание красного цвета. Это, как оказывается, является признаком успеха, благополучия. Если чуваши едят салму, китайцы предпочитают длинную лапшу — чем длиннее она, тем лучше — это примета долговечности».

Китай халӑх апат-ҫимӗҫӗпе паллаштаракан курав уҫӑлнӑ // Таисия Ташней. https://chuvash.org/news/31313.html

Пурне те паллӑ, ехусене питӗ хытӑ тӗрӗслемелле, унсӑрӑн вӗсем гуигнгнмсен ӗнисен сӗтне ӗмме тытӑнаҫҫӗ, вӗсен кушакӗсене тытса ҫиеҫҫӗ, сӗлӗпе курӑкне таптаса сиенлетеҫҫӗ, ҫавнашкалах пиншер хут ирсӗр ӗҫсем тӑваҫҫӗ, тенӗ ҫак представитель.

Всем известно, сказал он, что их надо держать под строгим надзором, иначе они станут сосать молоко у коров, принадлежащих гуигнгнмам, ловить и пожирать их кошек, вытаптывать овес и траву и совершать тысячи других пакостей.

Тӑххӑрмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.

Вӗсем валли апат киле илсе килеҫҫӗ, ҫав апата вӗсем ӗҫрен пушаннӑ вӑхӑтра ҫиеҫҫӗ.

Корм для них приносится домой, и они поедают его в свободные от работы часы.

Саккӑрмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.

Ытти ехусене вӗсем уй-хирсене хӑваласа яраҫҫӗ, кунта ехусем тӗрлӗ тымарсем шыраҫҫӗ, пур курӑксене те ҫиеҫҫӗ, вилнӗ чӗрчунсен шӑршланнӑ какайне тупса тӑранаҫҫӗ, хӑш чухне вӗсем пӑсарасемпе люхимухсем (хирти йӗкехӳресем) тытаҫҫӗ.

Остальных же выгоняют на поля, где те роют коренья, едят различные травы, разыскивают падаль, а иногда ловят хорьков и люхимухс (полевых крыс).

Саккӑрмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.