Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Йӗри-тавра ҫӳллӗ хӑйӑр сӑрчӗсем купаланса тӑраҫҫӗ.

Кругом были нагромождены высокие песчаные холмы.

Пушхирте // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Негрсем хӑйсен ялӗсене ҫӳллӗ хӳме тытса ҫавӑраҫҫӗ.

Негры защищают свои деревни высокими частоколами.

Тропик тӑрӑхӗнчи халӑхсен пурӑнӑҫӗ епле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫынсем, тискер кайӑксем пырса тапӑнасран, ял тавра ҫӳллӗ тӗкме карта тытса ҫавӑраҫҫӗ, алӑкне ҫирӗп туса хупса хураҫҫӗ.

Для защиты от нападения людей и зверей деревня окружается, высоким частоколом, вход закрывается крепкими воротами.

Негр ялӗнчи кун // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Унӑн малти вӑрӑм урисем, вӑрӑм мӑйӗ ӑна ҫӳллӗ йывӑҫ турачӗсене те татса илме пулӑшаҫҫӗ.

Высокие передние ноги и длинная шея позволяют ей доставать ветви с высоких деревьев.

Африкӑри саванна тӑрӑх ҫӳрени // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ак ӗнтӗ вӑл пилӗк таран, хулпуҫҫи таран, пуҫран та ҫӳллӗ.

Вот она уже по пояс, по плечи, выше головы.

Африкӑри саванна тӑрӑх ҫӳрени // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Эпир ытлашши ҫӳллӗ мар ҫӑра курӑк ҫинче ҫирӗппӗн утатпӑр, пӗрмай уҫӑлса курӑнакан симӗс инҫетсемпе савӑнса пыратпӑр.

Мы твердо ступали по невысокому густому травяному ковру и любовались непрерывно открывающимися зелеными далями.

Африкӑри саванна тӑрӑх ҫӳрени // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫӳллӗ тӑракан чула курсан, йӗри-тавра пӑхас тесе, ун ҫине улӑхрӑм.

Увидев высокую скалу, я взобрался на нее, чтобы оглядеть местность.

Тропик вӑрманӗнче // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫумӑрсем юхтарса ҫума тытӑнсанах саванна каллех симӗсленет, ҫӳллӗ курӑкпа витӗнет, йывӑҫсем те ҫамрӑк ҫулҫӑпа витӗнеҫҫӗ.

Но польют дожди, и саванна опять зеленеет, покрывается высокими травами, деревья одеваются молодой листвой.

Тропик тӑрӑхӗнчи ҫутҫанталӑк // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

ССР Союзӗн физикӑлла картти ҫине пӑхӑр: айлӑмсене, тӳпемсене, вӑтам тусене, ҫӳллӗ тусене тата вӗсен юр выртакан тӑррисене мӗнле паллӑсемпе ӳкерсе кӑтартнӑ?

Посмотрите под физической картой СССР, какими условными знаками обозначены низменности, возвышенности, горы средней высоты, высокие горы и их снеговые вершины.

Ҫӗршыв ҫийне карта ҫине епле ӳкереҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Тусем тинӗс шайӗнчен мӗн чухлӗ ҫӳллӗ вӗсен тӗсӗ ҫавӑн чухлӗ ҫутӑрах.

Чем выше горы поднимаются над уровнем моря, тем темнее их окраска.

Ҫӗршыв ҫийне карта ҫине епле ӳкереҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Симӗс тӗслӗ кӑтартнӑ тӳремлӗхсем тинӗс шайӗнчен 200 метртан ытла ҫӳллӗ пулмаҫҫӗ; ҫавӑн пек тӳремлӗхсене айлӑмлӑхсем теҫҫӗ.

Равнины, окрашенные на карте зеленым цветом, поднимаются над уровнем моря не выше 200 метров; такие равнины называются низменностями.

Ҫӗршыв ҫийне карта ҫине епле ӳкереҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Эпир пӗлетпӗр: топографи планӗ ҫинче айлӑм вырӑнсене симӗс тӗслӗ тунӑ, ҫӳллӗ вырӑнсене сарӑ тата ҫутӑ-сарӑ тунӑ.

Мы уже знаем, что на топографическом плане низкие места окрашены в зеленый цвет, а высокие — в желтый и темножелтый.

Ҫӗршыв ҫийне карта ҫине епле ӳкереҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Вӑл шурлӑх хӗррипе ҫӳллӗ яштака хырсем ӳсеҫҫӗ, варринче — имшерленсе кайнӑ пӗчӗк хырсем лараҫҫӗ, нумайӑшӗ хӑрса типсе кайнӑ.

По его краям стоят высокие стройные сосны, а посреди — совсем низенькие чахлые сосенки, многие совсем погибли.

Шурлӑх // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Унӑн тӳп-тӳрӗ тӑракан хӗррисем пит ҫӳллӗ.

Высоко вздымаются его отвесные стены.

Вар // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

5. Вӑрмансем ӑҫта — ҫӳллӗ вырӑнсенче е лутра вырӑнсенче?

5. На каких участках — возвышенных или пониженных — расположены леса?

Ҫӗр ҫийӗпе тӗрлӗрен усӑ кураҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

1. Ҫарансене ӑҫта кӑтартнӑ: ҫӳллӗ вырӑнсенче е лутра вырӑнсенче?

1. На каких местах — возвышенных или пониженных — показаны луга?

Ҫӗр ҫийӗпе тӗрлӗрен усӑ кураҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫӳллӗ ту таррисенче ӗмӗрхи юр выртать.

Высокие вершины гор покрыты вечными снегами.

Ҫӗр ҫийӗн тӗрлӗ формисем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫӳллӗ тусем ҫине хӑпарнӑ чух ҫынсене мӗнле хӑрушлӑхсем тӗл пулма пултараҫҫӗ?

Каким опасностям подвергаются люди, поднимаясь на высокие горы?

Ту ҫине хӑпарни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Совет Союзӗнче ҫулсерен темиҫе пин турист чи ҫӳллӗ ту тӳписем ҫине хӑпараҫҫӗ.

Тысячи пролетарских туристов в СССР взбираются ежегодно на высочайшие вершины гор.

Ту ҫине хӑпарни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

2. Молотово ялӗ ҫывӑхӗнчи чи ҫӳллӗ вырӑна тупӑр.

2. Найдите на картинке самое высокое место у села Молотово.

Топографи планӗ мӗн вӑл тата вӑл мӗншӗн кирлӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.