Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Ҫиелти кӗписене хывса ӗҫлеҫҫӗ вӗсем, ҫапах шӑрӑхран ниҫта тарма ҫук.

Куҫарса пулӑш

Яла ҫӗнӗ ҫынсем килсен // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.

Ниме пӑхмасӑр таҫта та ҫитӗнет, теме те шӑтарса тухать, шӑрӑхран та хӑрмасть, вӗлле хурчӗсене пыл та парать…

Куҫарса пулӑш

Пиҫӗн тӑшманӗ // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 30–36 с.

Чӗрчунсем шӑрӑхран пытана-пытана выртнӑ.

Попрятались от жары животные.

Типӗ ҫеҫенхирсенче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тискер кайӑксемпе вӗҫен кайӑксем шӑрӑхран пытанса пӗтнӗ.

Звери и птицы попрятались от жары.

Тропик вӑрманӗнче // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Шӑрӑхран шӑрӑх пулса пынӑ.

Становилось все жарче.

Ҫӗр тавра малтан ҫӳресе ҫаврӑнни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Халтан яракан шӑрӑхран пурте, йӑла тӑрӑх, шыв хӗрринче ҫӑлӑнӑҫ шыраҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Чӑн-чӑн арҫын ӗҫӗ // Лейла ГУМЕРОВА. https://sutasul.ru/news/pulsa-irtni/2023 ... yn-3401972

Канма ларнӑ улӑп пек, турачӗсемпе ҫӗртен тытнӑ ват йӑмрасем кивӗ пӳрте хӗлле хаяр ҫилсенчен, ҫулла шӑрӑхран сыхлаҫҫӗ.

Словно присевшие отдохнуть великаны, развесистые ивы охраняют старый дом зимой от злобных ветров, а летом от жары.

Туптать // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Эпӗ сӑнанӑ ӗнтӗ, тырӑ пӗтесси вӑл калчана малтанхи шӑрӑхран сыхласа хӑвараймӑннинчен нумӑй килет.

Куҫарса пулӑш

XI // Куҫма Турхан. Куҫма Турхан. Йӑмраллӑ ял. Роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 368 с., илл.

Юланутсене ку шӑрӑхран сӗм вӑрман хӳтлӗхӗ ҫеҫ кӑшт ҫӑлма пултарчӗ.

Куҫарса пулӑш

14. Мускавра // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Унтан, чӗнмесӗрех, шӑрӑхран тата пӗр-пӗринчен ӗшеннӗскерсем тинӗс хӗррине антӑмӑр, пристане ҫитсен кимӗҫе тара тытрӑмӑр.

Затем, в молчании, усталые от жары и друг от друга, мы выбрались к морской полосе, пришли на пристань и наняли лодочника.

XI // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 7–163 с.

Ҫавӑнпа эпӗ хамӑн хуҫана хам тухса килнӗ тӑван ҫӗршывӑмри ман пек ҫынсем пурте, хӑйсен ӳт-тирне сивӗпе шӑрӑхран хӑтарас шутпа тата пӗр-пӗрин умӗнче чыслӑ пулас тесе, ытти выльӑхсен ҫӑмӗнчен тӗртсе тунӑ япаласемпе витсе ҫӳрени ҫинчен ӑнлантарса патӑм.

Поэтому я сказал хозяину, что в стране, откуда я прибыл, существует обычай закрывать свое тело искусно выделанной шерстью некоторых животных. Делается это главным образом для защиты тела от холода и зноя, а отчасти из приличия.

Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.

Шӑрӑхран ҫапла хӑтланаҫҫӗ те вӗсем.

Тем и спасаются от жары.

XXIII сыпӑк // Михаил Юрьев. Корольков Ю.М. Леня Голиков партизан: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 340 с.

Туса лартас пулсан, унта эсӗ ҫуллахи кунсенче — ҫумӑртан, шӑрӑхран, хӗлле — сивӗрен хӳтӗленме пултараттӑн.

В нем ты осенью могла бы укрываться от дождей, летом — от зноя, а зимой — от холода.

Пир тӗртекен кайӑкпа упӑте ҫинчен // Макар Хури. Инди юмахӗсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 102 с.

Эпир Олега ҫуралнӑ кунтан пуҫласах ҫанталӑкран хӑраса ан тӑтӑр, тесе вӗрентрӗмӗр: вӑл пӑчӑ шӑрӑхран та, шартлама сивӗрен те хӑрамастчӗ.

С самого дня рождения Олега приучали не обращать внимания на погоду, и он не боялся ни жары, ни мороза.

«Илтетӗп, ывӑлӑм!» // Василий Юдин. Кошевая Е. Ывӑлӑм ҫинчен: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 208 с.

Шӑрӑхран ниҫта тарса кӗме ҫук».

Некуда деваться от жару.

II сыпӑк // Ярукка Сантри. Гоголь Н.В. Иван Иванович Иван Никифоровичпа мӗнле хирӗҫсе кайни: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 72 с.

Чӑнах та, ҫак ҫынна вӗлересшӗнех килнӗ-ши эпӗ ҫакӑнта — ҫуралнӑ ҫӗршыва, савнӑ кил-йышсене пӑрахса, пин ҫухрӑм ҫуран утса, выҫса, шӑнса, шӑрӑхран аптӑраса?

Неужели я бросил все милое, дорогое, шел сюда тысячеверстным походом, голодал, холодал, мучился от зноя.

Тӑватӑ кун // Ярукка Сантри. Гаршин В.М. Тӑватӑ кун: калав. — Шупашкар: Республикӑри чӑваш кӗнеки кӑларакан уйрӑм, 1924. — 38 с.

Тулти шӑрӑхран кӗнӗ хыҫҫӑн пӳртӗнче сулхӑн пек тата, чӳречисене чие тӗмӗсем хупӑрланипе, кӑштах тӗттӗмрех пек туйӑнать.

После зноя улицы в хате кажется прохладно и сумеречно от вишен, заслонивших окна.

Кам пулма туртӑм пур санӑн? // Николай Евстафьев. Дубов Н.И. Юханшыв ҫинчи ҫутӑсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 144 с.

Вӑл пуҫне каялла ярса, питне хаҫатпа витсе, июль уйӑхӗнчи шӑрӑхран хӳтӗленнӗ пек е ӑна шӑнасем канӑҫ паман пек пулса ҫывӑрать.

Он спит, откинув голову и прикрыв лицо газетой, словно стоит июльский зной и не дают покоя мухи.

67 // Леонид Агаков. Вигдорова Ф.А. Пурнӑҫ ҫулӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 484 с.

Владимир Ильич, утӑ ҫӗклемӗ ҫине аллисемпе тӗренсе, тутлӑ шӑршӑллӑ сывлӑша киленсе сывларӗ, кӑнтӑрлахи шӑрӑхран сивӗнсе ӗлкӗреймен ҫӗр ӑшшине туйса тӑчӗ.

Владимир Ильич, облокотившись на охапку сена, жадно вдыхал душистый воздух, ощущал тепло еще не остывшей после дневного зноя земли.

Кӑвайтсем // Юхма Мишши,Асклида Соколова. Воскресенская, Зоя Ивановна. Амӑш чӗри: Мария Александровна Ульянова пурнӑҫӗ ҫинчен ҫырнӑ калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1968. — 286 с.

Шӑрӑхран.

Из-за жары.

Пӗрремӗш пайӗ // Борис Чиндыков. Килти архив