Шырав
Шырав ĕçĕ:
Ламран лама куҫса пырать ҫав шухӑш.
Протоценоз // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.
Атлантика енчен нимле циклон та куҫса килмен.
Ҫил-тӑвӑл // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.
Ҫавсем тулайран куҫса килнӗ.
Тӗпсӗр кӳлӗ // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.
Ӗлӗк вырӑнтан вырӑна куҫса ҫӳренӗ халӑхсем нумайӑшӗ промышленноҫлӑ ҫӗнӗ центрсем тавра вырнаҫса, пӗр вырӑнта пурӑнма тытӑннӑ.Много бывших кочевников осело вокруг новых промышленных центров.
2. ССР Союзӗнче пурӑнакан халӑхсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Вӗсенчен нумайӑшӗ аллине хӗҫпӑшал тытса ҫапӑҫсах вилнӗ, темиҫе пин ҫын тата Турцие куҫса кайнӑ.Многие из них погибли с оружием в руках, а несколько десятков тысяч человек переселились в Турцию.
Кавказӑн Хура тинӗс хӗрринчи хуҫалӑх тата халӑх пурӑнӑҫӗ мӗнле лайӑхланса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Тин анчах вырӑнтан-вырӑна куҫса ҫӳренӗ ҫынсем рабочисем пулса тӑраҫҫӗ.
Пушӑ хирсен зонинче промышленность епле аталанса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Вырӑнтан-вырӑна куҫса ҫӳрекенсем пӗр вырӑнта пурӑнма пуҫларӗҫ.
Пушӑ хирсен зонинче хуҫалӑх епле аталанать тата халӑх пурӑнӑҫӗ мӗнле лайӑхланса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Сурӑхсем ӗрчетсе вырӑнтан вырӑна куҫса ҫӳрекенсем те колхозсене пӗрлешеҫҫӗ, сурӑх ӗрчетекен пысӑк совхозсем тӑваҫҫӗ.Объединяются в колхозы и кочевники-овцеводы, создаются большие овцеводческие совхозы.
Пушӑ хирсен зонинче хуҫалӑх епле аталанать тата халӑх пурӑнӑҫӗ мӗнле лайӑхланса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Ҫав куҫса ҫӳрекенсен аулӗсем пушӑ хирте пит сайра сапаланса ларнӑ.
Пушӑ хирсен зонинче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Сурӑхсен, тӗвесен пысӑк кӗтӗвӗсене кӗтӳҫӗсем начар курӑклӑ пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна хӑваласа куҫса ҫӳреҫҫӗ.Большие стада овец и верблюдов перегоняются пастухами с одного скудного пастбища на другое.
Пушӑ хирсен зонинче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Вӗсем хушшинче ӗлӗк ҫеҫенхир тӑрӑх куҫса ҫӳренӗ калмыксем нумай.
Пулӑ промыслисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Куҫса ҫӳрес йӗркене пӑрахса, вӗсем промышленноҫра ӗҫлекен рабочисем пулса, культурӑллӑ пурӑнӑҫпа пурӑнма тытӑнчӗҫ.Уходят из кочевок и начинают жить культурной жизнью промышленных рабочих.
Ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япаласемпе промышленность // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Куҫса ҫӳрекен казахсем халӗ строительсем, горняксем, нефтяниксем пулса тӑраҫҫӗ.Кочевники-казахи становятся строителями, горняками, нефтяниками.
Ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япаласемпе промышленность // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Халӗ ӗнтӗ ӗлӗк куҫса ҫӳренӗ ҫынсен ытларах пайӗ пӗр вырӑнта пурӑнма пуҫланӑ.И вот в настоящее время большая часть бывших кочевников стала жить оседло.
Совет влаҫӗ ҫеҫенхирте куҫса ҫӳрекенсен пурӑнӑҫне аванлатас тӗлӗшпе тата ҫеҫенхирте выльӑх ӗрчетес ӗҫе хӑпартас тӗлӗшпе мӗн туни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Яланах вырӑнтан-вырӑна куҫса ҫӳресен, выльӑх-чӗрлӗх хуҫалӑхне хӑпартма май килмест.Но нельзя поднять скотоводческое хозяйство при постоянных перекочевках с места на место.
Совет влаҫӗ ҫеҫенхирте куҫса ҫӳрекенсен пурӑнӑҫне аванлатас тӗлӗшпе тата ҫеҫенхирте выльӑх ӗрчетес ӗҫе хӑпартас тӗлӗшпе мӗн туни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Вӑл малтан выльӑх-чӗрлӗхе йышлӑлантарассишӗн кӗрешме тапратрӗ: ҫеҫенхирте куҫса ҫӳрекенсем аван пурӑнасси выльӑх-чӗрлӗх йышлӑ пулнинчен килет.Она начала с борьбы за увеличение стада, так как от него зависит все благополучие кочевника.
Совет влаҫӗ ҫеҫенхирте куҫса ҫӳрекенсен пурӑнӑҫне аванлатас тӗлӗшпе тата ҫеҫенхирте выльӑх ӗрчетес ӗҫе хӑпартас тӗлӗшпе мӗн туни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Совет влаҫӗ ҫеҫенхирте куҫса ҫӳрекенсен хуҫалӑхне, вӗсен пурӑнӑҫне ҫӗнӗлле йӗркелерӗ.
Совет влаҫӗ ҫеҫенхирте куҫса ҫӳрекенсен пурӑнӑҫне аванлатас тӗлӗшпе тата ҫеҫенхирте выльӑх ӗрчетес ӗҫе хӑпартас тӗлӗшпе мӗн туни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Пулӑшма мар, вӑл ҫав ҫеҫенхирсенчи халӑха ҫаратса, пӗтерсе пынӑ: ҫеҫенхирсенче куҫса ҫӳрекенсенчен кӗтӳ кӗтмелли вырӑнсене турта-турта илнӗ, вӑл ҫӗрсене унта куҫса пыракан вырӑссене панӑ.
Типӗ ҫеҫенхирти халӑх Октябрьти социализмлӑ Аслӑ революциччен мӗнле пурӑннӑ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Патша правительстви те ҫеҫенхирте куҫса ҫӳрекен халӑхӑн хуҫалӑхне пулӑшасси ҫинчен шухӑшламан.Царское правительство не заботилось о хозяйстве степных кочевников.
Типӗ ҫеҫенхирти халӑх Октябрьти социализмлӑ Аслӑ революциччен мӗнле пурӑннӑ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Ҫеҫенхирте вырӑнтан вырӑна куҫса ҫӳрекен тӗттӗм ҫынсем пӗтӗмпех ҫутҫанталӑка пӑхӑнса пурӑннӑ.Темные, отсталые кочевники находились в полной зависимости от природы.
Типӗ ҫеҫенхирти халӑх Октябрьти социализмлӑ Аслӑ революциччен мӗнле пурӑннӑ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.