Шырав
Шырав ĕçĕ:
Сӑмах пӗр-пӗр пысӑк ӗҫ ҫинчен пырать пулсан, вӑл яланах вара: «пӗр кӗренке иҫӗм ҫырли мар, тӑватӑ килограма яхӑн» тесе калама юратнӑ.
Пиллӗкмӗш сыпӑк // Петр Золотов. Ажаев, В. Н. Мускавран инҫетре: роман / вырӑсларан П.Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 242 с.
Гречкин темле чӑркӑшрӗ пулин те, унӑн таблицисенче нимех те юрӑхсӑррине тупаймарӗ, ӗҫ пирки расчетсем тӑвасси вӑл ҫӑмӑлах мар вӗт, пӗр кӗренке иҫӗм ҫырли мар!
Пиллӗкмӗш сыпӑк // Петр Золотов. Ажаев, В. Н. Мускавран инҫетре: роман / вырӑсларан П.Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 242 с.
Тайга чӑтлӑхӗнче ҫурҫӗрти сивве вӗреннӗ лиственницӑпа голубица та, кӑнтӑрти ачаш бархат йывӑҫӗпе иҫӗм ҫырли те юнашарах ӳсеҫҫӗ, тропикри сӗм вӑрмансен хуҫи — тигр ҫурҫӗр пӑланне йӗрлесе ҫӳрет.
Тӑваттӑмӗш сыпӑк // Петр Золотов. Ажаев, В. Н. Мускавран инҫетре: роман / вырӑсларан П.Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 242 с.
Пӗр тилӗ иҫӗм ҫырли ҫупкӑмӗсем ярӑмӑн-ярӑмӑн ҫакӑнса тӑнине курнӑ та вӗсене татса ҫиесшӗн кармаша пуҫланӑ.Лисица увидала — висят спелые кисти винограда, и стала прилаживаться, как бы их съесть.
Тилӗ тус // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Кайӑкҫӑсем иртсе кайсан, пӑлан иҫӗм ҫырли ҫулҫисене ҫиме тытӑннӑ.Когда охотники проминовали его, олень стал объедать виноградные листья.
Пӑланпа иҫӗм ҫырли пахчи // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Пӑлан, кайӑкҫӑсенчен тарса, иҫӗм ҫырли пахчине пытаннӑ.
Пӑланпа иҫӗм ҫырли пахчи // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Пахчине аван чавса тухнӑран, унта иҫӗм ҫырли ӗлӗкхинчен те нумай аван пула пуҫланӑ.Землю в винограднике так хорошо перекопали, что стало плода родиться много больше.
Пахчаҫӑпа унӑн ывӑлӗсем // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Вилес умӗн вӑл вӗсене чӗнсе каланӑ: «Ачасем, эпӗ вилсен, эсир иҫӗм ҫырли пахчине кайӑр та унта мӗн пытарнине шыраса тупӑр», — тенӗ.
Пахчаҫӑпа унӑн ывӑлӗсем // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Хир сыснисем пурӑнакан вӑрмансенче, Кавказра, тӗрлӗ тутлӑ ҫимӗҫсем пит нумай пулаҫҫӗ: хӑй тӗллӗн ӳсекен иҫӗм ҫырлисем, хыр икеллисем, улмасем, икелсем, шур ҫырлисем, йӗплӗ хулӑ ҫырлисем (шӑлансем) пулаҫҫӗ.
Булькӑпа хир сысни // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Чиене ытти пӗчӗк вӑрриллӗ улма-ҫырлана иҫӗм ҫырлине ҫинӗ пекех ҫимелле.Вишни и другие фрукты и ягоды с маленькими косточками едят, как виноград.
Мӗн тата мӗнле ҫимелле // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.
Иҫӗм ҫырлине ҫупкамран пӗрерӗн татса илсе ҫиеҫҫӗ.Виноград с грозди срывают пальцами, ягоды кладут в рот по одной.
Мӗн тата мӗнле ҫимелле // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.
Апат эрехӗсене (ним хушмасӑр йӳҫӗтнӗ иҫӗм эрехӗ) апат хушшинче ӗҫме юрать, ҫавӑн пекех чаплӑ апатсен вӑхӑтӗнче тӗрлӗрен апат-ҫимӗҫе ҫинӗ чухне ӗҫеҫҫӗ; апат эрехӗсене чейпе пӗрле те параҫҫӗ.
Ӗҫмеллисем // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.
Йӳҫӗк, типӗ текен иҫӗм ҫырли эрехӗсене кӗленчене ярса хурсан, вырттарса усрамалла, мӗншӗн тесен эрех пӑкка хупласа тӑрсан ҫеҫ кӗленче ӑшне сывлӑш кӗмест.
Ӗҫмеллисем // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.
Чечеклӗ черккесем шупка иҫӗм эрехӗ валли шутланаҫҫӗ.
Апат лартнӑ сӗтел // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.
Ман таврара хӗвел те музыка кӑна: пӗчӗк кайӑксемпе кӑсӑясем юрра шӑрантараҫҫӗ; ирхине шыв чӑххисем кӑрӑлтатаҫҫӗ, кӑнтӑрла тӗлӗнче — тӗрлӗ шӑрчӑк чӑрӑлтатать; унтан кӗтӳҫсем шӑхличӗ калаҫҫӗ, кӗре ӳтлӗ чипер хӗрсем иҫӗм ҫырли пахчисенче янӑравлӑн ахӑлтатса кулаҫҫӗ…
Ылтӑн пуҫ мимиллӗ ҫын // Александр Артемьев. Тӑван Атӑл. 1960, 3№ — 71–72 с.
Эпӗ тӗтреллӗ Парижран инҫетре, хӗвеллӗ сӑрт ҫамкинче, иҫӗм ҫырли эрехӗпе тамбуринсен ҫӗршывӗнче, пурӑнатӑп.
Ылтӑн пуҫ мимиллӗ ҫын // Александр Артемьев. Тӑван Атӑл. 1960, 3№ — 71–72 с.
Анчах унӑн тӑрри питӗ ҫӳле хӑпарса тӑман, ҫав ту айккинче иҫӗм ҫырли пахчисем сарӑлса ларнӑ, ту айӗнче йӗри-тавра ҫимӗҫ пахчисем ешерсе чечекленнӗ, пуян ҫуртсем, хуласем пулнӑ; вӗсенче темӗн чухлӗ чиркӳсем, амфитеатрсем, илемлӗ архитектурӑллӑ лайӑх ҫуртсем пулнӑ.
Ҫӗрӗн ҫийӗсем мӗнле тытӑнса тӑни тата ҫӗр варрине кайса ҫӳрени ҫинчен // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с. — 211–227 с.
Кунта пӗр тӑтӑшран оливка йывӑҫӗсем, гранат улмисем, иҫӗм ҫырли аврисем, хӑйсем тӗллӗнех ӳссе лараҫҫӗ.В долине с оливковыми и гранатовыми рощами и виноградниками, казалось, не знавшими хозяина.
XLIV сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.
Сӑрт айккипе сип-симӗс пахчасем ешереҫҫӗ, ҫав симӗс йывӑҫсем хушшинче эпӗ оливка, фига пальми йывӑҫӗсене, хӗрлӗ ҫупкамлӑ иҫӗм ҫырли аврисене палласа илтӗм.
XLIV сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.
Халь иҫӗм ҫырли ассиленсе кайнӑ, ҫимӗҫ кӳмест, сорчӗ енчен пӑхсан — ку таврара авалтан лартса ӳстернӗ сорта аса илтерет, Гомерпа пӗр вӑхӑтра пурӑннӑ ҫынсем пирӗн пата илсе килнӗ сортсен несӗллӗх пулӗ.
Вунпӗрмӗш сыпӑк // Николай Евстафьев. Павленко П.А. Телей: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 312 с.