Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Эскимоссен пӗтӗм пурнӑҫӗ апат-ҫимӗҫ шырасах иртсе каять, ҫапах та вӗсем час-часах выҫӑ аптӑраҫҫӗ: пулӑ кӗмесен, тюленьсемпе моржсем кайсан, вӗсене выҫӑ вилӗм кӗтсех тӑрать.

Вся жизнь эскимосов проходит в поисках пропитания, и все-таки они часто голодают: если плохо ловится рыба, исчезают тюлени и моржи — голодная смерть грозит им.

Поляр ҫӗрӗсенче ҫынсем мӗнле пурӑнаҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ку вӑл ял халӑхӗн тӑхӑрвун пилӗк-тӑхӑрвун ултӑ проценчӗ ҫурма выҫӑ е хӑр выҫах юлнине пӗлтернӗ.

и процентов девяносто пять, а то и больше населения влачили полуголодное, а порой и вовсе голодное существование.

Пӑлхав тапранни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Манӑн асатте те выҫӑ ларнӑ, атте те выҫӑ ларнӑ тата эпӗ хам та ытлашши тутӑ пурнӑҫпах пурӑнмастӑп.

И дедушка мой голодал, и отец голодал, а и сам я не больно сытно живу.

Окуров хули // Уйӑп Мишши. Горький М. Окуров хули: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 134 с.

Кӗлӗмҫӗ кӗлӗмҫӗрен илет, выҫӑ ҫын выҫӑ ҫынтан улӑштарать.

Нищий покупает у нищего, голодный обменивается с голодным.

6 // Леонид Агаков. Горбатов Б.Л. Парӑнманнисем (Тарас килйышӗ): повесть; Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1944. — 159 с.

Выҫӑ тӑк выҫӑ!

Вот так голодный!

Дёма Снежока хӑналани // Николай Резюков. Воронкова, Любовь. Тантӑшсем шкула каяҫҫӗ; вырӑсларан Н.Резюков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1954. — 48 с.

Шухӑшӗсем те ун хӑйне евӗр айван та ансат: хырӑм выҫӑ — хӑть юлташӗн пултӑр, — вӑрлама юрать, вӑрламалла та (выҫӑ чух чӑн та вӑл кирек камӑнне те намӑс-симӗсе пӗлмесӗр ҫаратса илчӗ); атти татӑлса тухнӑ — тытать те хывса илет тыткӑна лекнӗ нимӗҫ салтакӑнне; мӗн те пулин айӑп турӑн, каҫарттармалла — Митька каҫарттарать вара — разведкӑна ҫӳрет, хытӑ пӑвнипе сывлайми пулнӑ — ни вилӗ, ни чӗрӗ нимӗҫ часовойӗсене постран сӗтӗре-сӗтӗре пырать, хӑй кӑмӑл тунипеле чи хӑрушӑ операцисене тухса каять.

Так же примитивно просты и несложны были его мысли: голоден — можно и должно украсть, хотя бы и у товарища, и крал, когда был голоден; износились сапоги — проще простого разуть пленного немца; проштрафился, надо искупить вину — и Митька искупал: ходил в разведку, приносил снятых им полузадушенных немецких часовых, охотником шел на рискованнейшие предприятия.

VI // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.

Ир панӑ 400-500 грамм ҫӑкӑра ирех ҫисе янӑ, кунӗпе выҫӑ, выҫах килсе выртаттӑмӑр.

По утрам дающие 400-500 грамм хлеба утром же и съедали, целый день голодные, голодными и ложились.

Асран кайми Юрий Скворцов // Ҫӗнтерӳ ялавӗ. «Ҫӗнтерӳ ялавӗ», 2006.01.18

22. Унтан татах тӗлӗк куртӑм: акӑ пӗр хӑмӑлтан ҫичӗ тулли те паха пучах ӳссе тухрӗ; 23. акӑ вӗсем хыҫҫӑн тухӑҫ ҫилӗпе типсе кайнӑ ҫичӗ пушӑ та выҫӑ пучах ӳссе тухрӗ; 24. выҫӑ пучахсем ҫичӗ паха пучаха ҫисе ячӗҫ.

22. Потом снилось мне: вот, на одном стебле поднялись семь колосьев полных и хороших; 23. но вот, после них выросло семь колосьев тонких, тощих и иссушенных восточным ветром; 24. и пожрали тощие колосья семь колосьев хороших.

Пулт 41 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

Фараон вӑранса кайнӑ, 5. унтан каллех ҫывӑрса кайнӑ та тепӗр хут тӗлӗк курнӑ: акӑ пӗр хӑмӑлран ҫичӗ тутӑ та паха пучах ӳссе тухнӑ; 6. акӑ вӗсем хыҫҫӑн ҫичӗ выҫӑ пучах, тухӑҫ ҫилӗпе типсе кайнӑскерсем, ӳссе тухнӑ; 7. выҫӑ пучахсем ҫичӗ тулли те тутӑ пучаха ҫисе янӑ.

И проснулся фараон, 5. и заснул опять, и снилось ему в другой раз: вот, на одном стебле поднялось семь колосьев тучных и хороших; 6. но вот, после них выросло семь колосьев тощих и иссушенных восточным ветром; 7. и пожрали тощие колосья семь колосьев тучных и полных.

Пулт 41 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

Ӑна, выҫӑ ача ҫӑварне ӗмкӗчпе сӗт кӗленчи хыптарнӑн, антӑхса кайса ҫӑтаттӑм.

Куҫарса пулӑш

Ҫӑтмахра пурӑнакана суда мӗн-ма чӗнеҫҫӗ-ха! // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 85–186 с.

Левен хырӑмӗнче, выҫӑ чӗрӗп йӑваннӑн, вӗттӗн-вӗттӗн чӗпӗтет тем япала.

Куҫарса пулӑш

Ҫӑтмах ҫынни милицие ма васкать? // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 85–186 с.

Ака уйӑхӗн 16-мӗшӗнче ирпе ирех якобитсен ҫарӗ, выҫӑ та ҫӗрлехи ӑнӑҫсӑр маршпа аптраса ҫитнӗскер, Каллоден ҫывӑхӗнчи вереск тӗммиллӗ Drumossie Moor пушӑ вырӑна ҫитсе тухнӑ.

Раннее утро 16 апреля застало армию якобитов, голодную и измученную неудачным ночным маршем, на болотистой покрытой вереском пустоши Drumossie Moor вблизи Каллодена.

Каллоден патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%B0%D ... 2%AB%D1%83

— «Хӑв апатна ҫынна ан пар, хырӑмунта выҫӑ кашкӑрсем улама пуҫлаҫҫӗ».

Куҫарса пулӑш

4 // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 37–84 с.

Команда выҫӑ пулнӑ пулин те тӳснӗ, таврари ҫӗрсене йӑлтах португалсем тӗрӗслесе тӑнӑран вӗсем ҫыран хӗррине тухма хӑранӑ.

Команда терпела голод, но не было возможности пристать к берегу, так как территории вокруг контролировались португальцами.

Хуан Себастьян Элькано // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A5%D1%83%D ... 0%BD%D0%BE

Вӑл вӑхӑтра искусство хисепрех марччӗ, ҫавӑнпа эпӗ час-часах выҫӑ та ларкалаттӑм.

Куҫарса пулӑш

Скульптор // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 189–193 с.

Российӑра никам та выҫӑ лармасть, унта никам та ыран мӗн ҫиесси пирки шухӑшламасть.

Куҫарса пулӑш

Черет // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 186–189 с.

Анчах ирӗклӗх, сӑвӑҫсен чӗлхипе каласан, ҫӗр ҫинче выҫӑ хырӑмпа ҫара уран тӑрсан, нумаях пурӑнайман пулӗччӗ.

Куҫарса пулӑш

Аслӑ тӗллевпе ӑсталӑхшӑн // Александр Алга. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 3–11 с.

Вӑл йывӑр тӗттӗмлӗх витӗр Аслӑ Октябрь ҫутатнӑ кунсенче чӑвашра ирӗклӗ те ҫутӑ пурнӑҫ тӑвассишӗн ӗҫ халӑхӗн тӑшманӗсемпе хӑюллӑн кӗрешет; вӑл граждан вӑрҫи пынӑ юнлӑ хирсенче ютсемпе ҫапӑҫать; вӑлах, каярахпа, юхӑннӑ хуҫалӑха ура ҫине тӑратассишӗн, хӑш чух выҫӑ пулин те, пӗр ӳпкелешмесӗр йывӑр ӗҫе тӑрать.

Куҫарса пулӑш

Аслӑ тӗллевпе ӑсталӑхшӑн // Александр Алга. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 3–11 с.

— Итле-ха, Сӑпани, — терӗ вӑл сиввӗн, — эпӗ халь хӑна мар сан патӑнта, выҫӑ та мар эпӗ.

Куҫарса пулӑш

Савӑнӑҫпа хурлӑх юнашарах // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.

Мана хупсан, выҫӑ вилетӗн, — ӗсӗклесех макӑрать Кулюкка.

Куҫарса пулӑш

Ял тавра кашкӑрсем ҫӳреҫҫӗ // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.