Чӑваш чӗлхи корпусӗ

XX ӗмӗрӗн варрине ҫитиччен кит тытакан индустри лидерӗсем Норвегипе Аслӑ Британи пулнӑ, вӗсем хыҫҫӑн кит тытас ӗҫе ҫине тытса хутшӑннӑ Голландипе АПШ пынӑ.

До середины XX века лидерами китобойной индустрии были Норвегия и Великобритания, за которыми шли Голландия и США, также принимавшие активное участие в промысле.

Кит тытас ӗҫ // Владимир Андреев. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 4%95%C3%A7

Ашран тупӑш илессин тӳпи XX ӗмӗрӗн иккӗмӗш ҫурринчен ҫеҫ ӳсет, аша кӑлпасси тума усӑ курнӑ.

Добыча мяса стала играть роль лишь со второй половины XX века, мясо использовалось для изготовления колбасы.

Кит тытас ӗҫ // Владимир Андреев. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 4%95%C3%A7

Шӑпах ҫак асӑннӑ тӑркӑчӗн конструкцийӗ XX ӗмӗр вӗҫӗччен тенӗ пекех чи анлӑ сарӑлнӑскер пулнӑ.

Именно данная конструкция коньков оставалась доминирующей почти до конца XX века.

Роликлӑ тӑркӑч // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0% ... 3%91%D1%87

Ҫӗнӗ кас XX ӗмӗрӗн утмӑлмӗш ҫулӗсенче пуҫланса кайнӑ.

Куҫарса пулӑш

Пирӗн урам тӑвалла // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 73–90 с.

Пирӗн пӑрчӑкан вӑхӑчӗ — XX ӗмӗрти 70мӗш ҫулсенче, аталану, ӑс-тӑн чӑмӑртанӑвӗн вӑхӑчӗ вара 1980-мӗш ҫулсенче иртрӗ.

Куҫарса пулӑш

Пирӗн урам тӑвалла // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 73–90 с.

Унччен вара политикӑра ытларах вырӑна хӗрлисем йышӑннӑ пулнӑ, ҫакӑ Люсечилпа унӑн таврашӗнче XX ӗмӗр тӑршшӗпех промышленноҫ промышленноҫӗ вӑйлӑ пулнипе ҫыхӑннӑ.

Прежнее засилье красных в политике связано с тем, что в Люсечиле и его окрестностях на протяжении всего 20 века доминировала промышленная промышленность.

Люсечиль коммуна // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1% ... %BD%D0%B0)

Кунта XVIII—XX ӗмӗрсенче усӑ курнӑ каретӑсемпе лавсен тӗрлӗ тӗсӗсене курма пулать.

Здесь представлены самые разнообразные типы и виды карет и повозок, имевших хождения в XVIII—XX веках.

Лек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0% ... %B5%D0%BD)

Иммиграци ҫӗнӗрен урӑх пахалӑхпа тата урӑх ҫӗршывсенчен XX ӗмӗр вӗҫӗнче пуҫланнӑ, тӗпрен илсен халӑх кунта каллех Францирен куҫнӑ.

Иммиграция возобновилась в конце XX века уже в ином качестве и из других стран, в основном снова из Франции.

Квебек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%B5%D0%BA

Вырӑнти франк чӗлхиллӗ халӑх хӑвӑрт ӳснине пула тата акӑлчан чӗлхи вырӑнӗ майӗпен чакса пынине пула XX ӗмӗрте британсем кунта йышлӑ куҫса килесси майӗпен чарӑнса ларнӑ.

В связи с бурным ростом местного франкоязычного населения и постепенным вытеснением английского языка в XX веке массовая британская иммиграция прекратилась.

Квебек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%B5%D0%BA

Квебек порчӗ XX ӗмер пуҫламӑшӗнче

Порт Квебека в начале XX века

Квебек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%B5%D0%BA

XX тата XXI ӗмӗрсем

XX и XXI века

Квебек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%B5%D0%BA

Ҫавӑн пекех хула варринчех католиксен Турамӑш ҫуралнин соборӗ (XX ӗмӗр пуҫламӑшӗ) тата Кивӗ хулара 1992–1995 ҫҫ. вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче аркатнӑ, 2005 ҫул тӗлне кӑна мӑсӑльман-бошняксене ҫӗнетсе тавӑрса панӑ Осман-паша мичечӗ (XVIII ӗмӗр) пур.

Также в самом центре города находится католический собор Рождества Богородицы (начало XX века) и мечеть Осман-паши (XVIII век) в Старом городе, разрушенная во время войны 1992—1995 гг. и только к 2005 г. восстановленная и возвращенная мусульманам-бошнякам.

Требине // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1% ... 0%BD%D0%B5

Чи малтанхи кӳлепесене XVIII ӗмӗр вӗҫӗнче вырнаҫтарнӑ, хальтерехрисене — XX ӗмӗр вӗҫӗнче (ҫав шутра Джузеппе Пенонен «Arbre des voyelles» ятли те пур).

Первые скульптуры были установлены в конце XVIII века, последние — в конце XX века (в том числе так называемое «Дерево гласных» Джузеппе Пеноне).

Тюильри (сад) // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1% ... %B0%D0%B4)

XX ӗмӗрӗн 50-мӗш ҫулӗсен вӗҫӗнчен пуҫласа Анадырь хӑвӑрт аталанӳпа ӳсӗм тапхӑрне кӗнӗ, ҫакӑ тинӗс пунктне никӗсленипе ҫыхӑннӑ, 1961 тӗлне вӑл порт пулса тӑнӑ.

Анадырь вошёл в период быстрого развития и роста с конца 50-х годов XX века, это характеризовалось появлением морского пункта, который к 1961 стал портом.

Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97

Статьясен ячӗсем Завьялов куҫӗсем умӗнче вӗлтлетсе кӑна тӑчӗҫ: «КПСС XX съезчӗ йышӑннисене пурнӑҫа кӗртме пӗтӗм вӑя хурар!», «Государство пенсийӗсем ҫинчен калакан закон проекчӗ», «СШАра коммунистсене хирӗҫ ҫӗнӗрен кӗрешӳ пуҫласа яма тӑни», «Иркутскри ГЭС строителӗсем Ангара урлӑ кӗпер хывма тытӑннӑ», «Империализм агенчӗсем Познаньре тӑшманла провокаци туни…»

Куҫарса пулӑш

3. Ҫул-йӗр пуҫламӑшӗ // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.

XX ӗмӗрте 70 ҫул ытла пирӗн ҫӗршыв хӗрлӗ ялав айӗнче пурӑннӑ, шӑпах ҫак ялавпа Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗ», - тенӗ Путин.

Больше 70 лет XX века наша страна прожила под красным флагом, именно с этим знаменем была выстрадана победа в Великой Отечественной войне», — сказал Путин.

Путин Раҫҫее Патшалӑх ялавӗн кунӗ ячӗпе саламланӑ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/kultura/2023 ... an-3397960

XX ӗмӗрӗн 50-мӗш ҫулӗсен вӗҫӗнче Тӗпчев институчӗ комплекслӑ экспедицисем йӗркеленӗ: фольклор пуҫтаракансем хамӑр республикӑра кӑна мар — Тутар, Пушкӑрт, Чӗмпӗр, Самар, Оренбург, Пензӑпа Саратов тӑрӑхӗнчи чӑваш ялӗсенче ҫӳренӗ.

В 50-х гг. XX в. Научно-исследовательским институтом были организованы комплексные экспедиции, и собиратели фольклора побывали не только в нашей республике, но и за ее пределами — в чувашских селениях Татарстана, Башкортостана, Ульяновской, Самарской, Оренбургской, Пензенской и Саратовской областей.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

КПСС XX сьезчӗ ҫӗршыври хуласемпе ялсенче, тӗпрен илсен, пурне те вӑтам шкулта вӗрентсе кӑларас задачӑ кӑларса тӑратать.

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Аслӑ кӳлӗсен музейӗ ку тӑрӑхра карапсем ҫӳресси мӗнле аталанни пирки каласа парать, Вӑрҫӑ ҫыхӑнӑвӗпе электроника музейне — XX ӗмӗр пуҫламӑшӗнчи вӑрҫӑ коммуникацисен историйӗ пирки.

Музей Великих озёр посвящён истории судоходства в регионе, Музей военной связи и электроники — истории военных коммуникаций с начала XX века.

Кингстон (Онтарио) // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... %B8%D0%BE)

«Чи лайӑх ӑслӑлӑх кӗнеки» — «Мир волжской деревни во второй половине XIX – начале XX века» монографи.

Куҫарса пулӑш

Вести Чӑваш Ен. 02.05.2023 кунхи кӑларӑм // «Чӑваш Ен» ПТРК. https://chgtrk.ru/programmy/rossiya-1/ve ... t-02052023