Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Союз ҫӗршывӗн окраинисенче промышленность хӑвӑрт аталанса пырать, тӗрлӗ нацисен халӑхӗсем ССР Союзӗн социализмлӑ хуҫалӑхне тунӑ ҫӗрте хутшӑнса ӗҫлеҫҫӗ.

Быстро развивается промышленность и сельское хозяйство на окраинах Союза; народы различных национальностей участвуют в стройке социалистического хозяйства СССР.

2. ССР Союзӗнче пурӑнакан халӑхсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Заводра пур ӗҫе те механизациленӗ, унта хальхи вӑхӑтри чи лайӑх машинӑсем ӗҫлеҫҫӗ.

На заводе все механизировано, работают лучшие современные машины.

Магнитогорск // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Акӑ халӗ таҫти аякри, пыма май ҫук тарӑн сӑрт ҫурӑкӗсенче, юрсем выртакан чикӗре, пӑрлӑхсем патӗнче, пӗтӗм Кавказӗпех инженерсемпе ученӑйсен тӗпчев партийӗсем ӗҫлеҫҫӗ.

И вот теперь в глухих неприступных ущельях, вблизи снегов и ледников, по всему Кавказу работают разведочные партии инженеров и ученых.

Кавказри хуҫалӑх строительстви // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫав заводсем те Днепрогэс вӑйӗпех ӗҫлеҫҫӗ.

Они тоже будут работать от Днепрогэса.

Днепр ҫинчи электричество станцийӗ (Днепрогэс) // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Шахтерсем пӗччен мар, бригадӑн-бригадӑн ӗҫлеҫҫӗ.

Шахтеры работают не в одиночку, а бригадами.

Ӗлӗкхипе хальхи Донбасс // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Колхозри вӑйпитти арҫынсемпе хӗрарӑмсем пурте тенӗ пекех кунта ӗҫлеҫҫӗ.

Здесь почти все взрослые мужчины и женщины колхоза.

Ҫеҫенхирте тырӑ вырса пуҫтарнӑ чух // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Эпир малалла, юнашар колхозӑн уйӗсем патнелле каятпӑр, — станцири тракторсем, авӑн ҫапмалли машинӑсем халӗ ҫавӑнта ӗҫлеҫҫӗ.

Мы едем дальше к полям соседнего колхоза, где работают сейчас тракторы и молотилки станции.

Ҫеҫенхирте тырӑ вырса пуҫтарнӑ чух // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Унта пур ҫӗрте те тенӗ пекех машинӑсемпе ӗҫлеҫҫӗ: машинӑсемпе сухаласа акаҫҫӗ, тыррине те машинӑсемпех пуҫтарса кӗреҫҫӗ.

Вся работа в них — вспашка, посев и уборка урожая — ведется машинами.

Совет влаҫӗ вӑхӑтӗнче хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирте ялхуҫалӑхӗ мӗнле ҫӗнелсе пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Электричество машинисем ӗҫлеҫҫӗ, ток проводсем тӑрӑх тӗрлӗ еннелле темиҫе теҫетке, темиҫе ҫӗр километра каять.

Работают электрические машины, и бежит ток по проводам в разные стороны на десятки и сотни километров.

Ленин Шатури // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсем иккӗшӗ те торфпа ӗҫлеҫҫӗ.

Выстроены и работают на торфу.

Хутӑш вӑрмансен зонинче промышленность епле ӳссе пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Консерва завочӗсем ӗҫлеҫҫӗ.

Работают консервные заводы.

Игарка — полярти порт // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫавӑнпа та ҫӳреме ҫук сӗм тайгара хӑма ҫуракан заводсем, хут фабрикисем тата хими завочӗсем лартаҫҫӗ, вӗсем ӗҫлеҫҫӗ те ӗнтӗ.

И вот в непроходимой тайге строятся и уже работают лесопильные заводы, бумажные фабрики и химические заводы.

Вӑрман хуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Рабочисем бригадӑн-бригадӑн ӗҫлеҫҫӗ.

Рабочие работают бригадами.

Вӑрман хуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Якутсем выльӑх ӗрчетеҫҫӗ, кӑштах ҫӗр те ӗҫлеҫҫӗ тата кайӑк тытма ҫӳреҫҫӗ.

Якуты занимаются скотоводством, отчасти земледелием и охотой.

Выльӑх ӗрчетсе тата ҫӗр ӗҫлесе пурӑнакан якутсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Якутсем, карелсем, финсем, комисем тата вырӑссем пӗр вырӑнта пурӑнаҫҫӗ, вӗсем пуринчен ытла мамӑк ҫӑмлӑ тискер кайӑксем тытаҫҫӗ, вӑрман промыслинче тата ҫӗр те ӗҫлеҫҫӗ.

Якуты, карелы, коми и русские живут оседло и занимаются главным образом пушными и лесными промыслами и сельским хозяйством.

Тайгара пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Буровой машинӑсем ӗҫлеҫҫӗ.

Работают буровые машины.

Тундрӑри ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япаласене тӗпчесе пӗлесси тата вӗсене кӑларасси // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Апатит рудникӗсенче кунӗн-ҫӗрӗн ӗҫлеҫҫӗ.

День и ночь идет работа на апатитовых рудниках.

Тундрӑри ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япаласене тӗпчесе пӗлесси тата вӗсене кӑларасси // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Служащисем канма пӗлмесӗр ӗҫлеҫҫӗ.

Служащие сбиваются с ног.

Ҫаратакан купецсем вырӑнне факторисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫавӑнпа та ҫурҫӗрти поляр тинӗсӗсене сӑнаса тӗпчесе пӗлес тӗлӗшпе ҫаплах ӗҫлеҫҫӗ.

А поэтому исследования северных полярных морей продолжаются.

Ҫурҫӗрти тинӗс ҫулӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пирӗн районта 30 пункта яхӑн ӗҫлет, нумайӑшӗ ҫур ҫул ытла ӗҫлеҫҫӗ.

В нашем районе действуют около 30 пунктов плетения, многие работают более полугода.

Пӗрле ытларах тума пултаратпӑр // Галина ВАРИКОВА. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... -r-3475759