Шырав

Шырав ĕçĕ:

Ҫӗрӗн (тĕпĕ: ҫӗр) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.

Ҫӗрӗн, Уйӑхӑн тата Хӗвелӗн варрисем пӗр тӳрӗ йӗр тӗлне килсен тата ҫак вӑхӑтра Уйӑх Хӗвелтен пысӑкрах курӑнать пулсан, Хӗвел пӗтӗмӗшпех тӗттӗмленет.
Когда центры Земли, Луны и Солнца оказываются на одной прямой линии, наступает полное солнечное затмение, если только в это время Луна кажется больше Солнца.

Хӗвел тӗттӗмленни // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Вӗсем Ҫӗрӗн юлашки кунӗ ҫитрӗ, ҫут тӗнче пӗтсе килчӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Они думают: наступил последний день Земли, гибнет вселенная.

Ҫӗрӗн сывлӑшӗ комета хӳрин газӗнчен миллиардшар хут ҫӑрарах.
Дело-то в том, что воздух Земли в миллиарды раз плотнее, чем газы кометного хвоста.

Ҫӗрпе комета ҫапӑнни // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Комета етрине пырса ҫапӑннинчен Ҫӗрӗн унӑн хӳри витӗр тухма ытларах май пур — кометӑн хӳри ҫӗршер миллион километра ҫити тӑсӑлать, вӗсен сарлакӑшӗ те калама ҫук анлӑ.
Возможность для Земли пройти через хвост кометы гораздо больше, чем возможность столкнуться с ее ядром, — ведь кометные хвосты тянутся на десятки и сотни миллионов километров, и ширина их громадна.

Ҫӗрӗн масси метеоритсем ӳкнипе кашни ҫул ӳссе пырать пулин те, кун пек ӳсни вӑл питӗ сахал.
Масса Земли, хотя и увеличивается каждый год от падения метеоритов, но увеличение это ничтожно.

Ҫӑлтӑр ҫумӑрӗсем // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Хӗвел Ҫӗртен пӗр еннелле, Юпитер тепӗр еннелле пулсан, шӑпах тепӗр майлӑ пулса пырать: Хӗвел Ҫӗре хӑй еннелле, Юпитер хӑй еннелле туртать, ун чухне вара Ҫӗрӗн Хӗвел патнелле туртӑнса тӑрасси кӑштах вӑйсӑрланать.
Когда Солнце по одну сторону от Земли, а Юпитер по другую, получается как раз наоборот: Солнце тянет Землю к себе, а Юпитер к себе, и сила притяжения Земли к Солнцу немного ослабевает.

Нептун // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Пысӑк планетӑсен тытӑмӗ пачах шалти планетӑсен — Ҫӗрӗн, Марсӑн, Венерӑн, Меркурин тытӑмӗ пек мар.
Устройство, или, как говорят, строение, планет-гигантов совсем не такое, как строение внутренних планет: Земли, Марса, Венеры и Меркурия.

Юпитер // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Ҫак планета ҫийӗнче атмосфера пусӑмӗ Ҫӗрӗн 18 километр ҫӳлӗшӗнчи пусӑмӗ майлӑ.
На поверхности этой планеты атмосферное давление такое, какое на Земле наблюдается на высоте 18 километров.

Марс // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Марсӑн хӗрлӗ тӗсӗ типӗ ҫӗрӗн хӗрлӗрех тӗсӗнчен килет.
Красный цвет Марса происходит от красноватой окраски суши.

Ку вӑл Хӗвелпе Ҫӗрӗн вӑтам инҫӗшӗнчен 22 миллион км ытларах.
Это на 22 миллиона больше, чем на средней дальности Солнца и Земли.

Пӗрремӗш искусственнӑй планета // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Космически лаборатори атмосфера тулашӗнчи Ҫӗрӗн ҫӗнӗ спутникӗ пулать.
Космическая лаборатория будет новым, вторым спутником Земли.

Уйӑха тӗпчесе сӑнани // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Ҫӗрӗн ҫӑра атмосфери пирӗн ракетӑна чарма пулӑшрӗ.
Плотная атмосфера Земли помогла остановить нашу ракету.

Ученӑйсем Ҫӗрӗн ҫутине мӗнле виҫме пултарнӑ-ха?
Как могли ученые измерить яркость света Земли?

Мӗн вӑл ҫӑлтӑр, мӗн вӑл планета? // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Эпир Ҫӗр ҫине Уйӑх ҫинчен пӑхма пултарнӑ пулсан, пире Ҫӗрӗн ҫавракӑшӗ Уйӑхран вунпилӗк хут пысӑкрах, сакӑрвунӑ хут ҫутӑрах курӑннӑ пулӗччӗ.
Если посмотреть на Землю с Луны, то Земля покажется нам диском, площадь которого в пятнадцать раз больше Луны и который раз в восемьдесят ярче ее.

Ҫӗрӗн тепӗр енче, Хӗвел ҫутатман ҫӗрте, пӑрлантаракан сивӗ, ӗмӗрхи тӗттӗм тӑнӑ пулӗччӗ!
И какой леденящий холод и вечный мрак царили бы тогда на другой, неосвещенной, стороне Земли!

Ҫӗр ҫинче мӗншӗн кунпа ҫӗр пулать? // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Ҫӗрӗн ҫав енче хӑрушӑ, пурне те ҫунтарса яракан кӑвар тӑнӑ пулӗччӗ.
Какой страшный, все сжигающий жар господствовал бы на этой стороне!

Ҫӗрӗн ҫаврӑну тӗнӗлӗ тимӗр йӗп мар — вӑл пире курӑнман, эпир ӑсра шухӑшлакан йӗр кӑна, Ҫӗр ҫав лини тавра ҫаврӑнать; тӗнӗл тӑршшӗ — вуникӗ пин ытларах километр.
У Земли ось вращения не металлическая спица, а невидимая, воображаемая линия, вокруг которой вращается Земля; длина оси — двенадцать с лишним тысяч километров.

Ҫӗрӗн пуянлӑхӗ нихҫан та иксӗлмест.
Богатства Земли хотя и ограниченны, но очень велики.

Ҫӗр чӑмӑрӗ мӗн пысӑкӑш? // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Вӗсем, Ҫӗрӗн мӗнпур пурлӑхне хӑйсен аллинче тытса тӑрас тесе, халӑха улталаҫҫӗ.
Они обманывают простой народ, чтобы держать все богатства Земли в своих руках.

Акӑ мӗн пысӑкӑш пирӗн Ҫӗрӗн масси!
Вот как велика масса нашей Земли!

Страницăсем:

Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

Меню

Статистика