Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Хӑйӗн тахҫантанпах упӑшки пулмасан та, пӗчӗк хӗрӗпе ӑна пӑрахса вӑл хулана тухса кайнӑччӗ, Канашева чун-чӗререн ял ҫыннисен пуҫарӑвне: «тем тусан та вӑрҫӑ валли — вӗлерттерме ача ҫуратмалла мар» тенине чӗререн ырларӗ.

Куҫарса пулӑш

Чӑтӑмлӑхӑн та вӗҫӗ пур // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.

Тахҫан авал ирсӗр, кӗвӗҫӳллӗ француз, саранча пек, вӑрҫӑпа килсе тухнӑ кунта, Мускав таран ҫитнӗ, хулана ҫунтарса янӑ, унтан, выҫса ҫитсен, Кутузовран тарма тытӑннӑ, кунта ӑна вырӑс сивви ҫитсе кутран ҫапнӑ та ҫур миллионлӑ «Аслӑ ҫарне» ҫухатса ҫаврӑнса пӑхмасӑр тарнӑ.

Куҫарса пулӑш

Телейсӗрскер… // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.

Хам хулана кайнӑ вӑхӑтра манӑн пӗртен-пӗр тимӗрҫе илсе кайнӑ.

Куҫарса пулӑш

Ҫӗр ҫинчи тамӑк // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.

Башньӑна час-часах, вӑл хулана анӑҫ енчен килекен ҫул ҫинчен вырнаҫнӑран, «Тегеран хапхи» теҫҫӗ.

Башню часто называют «Воротами в Тегеран», поскольку она расположена на главной дороге, ведущей в город с запада.

Азади башни // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%BD%D0%B8

Иккӗмӗш Тӗнче вӑрҫи тапхӑрӗнче хулана вӑйлӑ аркатман.

В период Второй мировой войны город не подвергался серьёзным разрушениям.

Гронинген // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1% ... 0%B5%D0%BD

1672 ҫулта акӑлчансемпе голландсем хушшинчи виҫҫӗмӗш вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче вӑл питӗ кирлӗ пулса тӑнӑ, ун чухне хулана Мюнстер архиепископӗ Бернард вон Гален хупӑрласа илнӗ пулнӑ.

Они пригодились городу в 1672 году в период Третьей англо-голландской войны, когда город осадил архиепископ Мюнстера Бернард вон Гален.

Гронинген // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1% ... 0%B5%D0%BD

Хулана Хондсрюг (Hondsrug) районӗн чи ҫурҫӗр вырӑнта никӗсленӗ.

Город был основан на самой северной точке района Хондсрюг (Hondsrug).

Гронинген // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1% ... 0%B5%D0%BD

— Манӑн вӗсене валли яла апат илсе каймалла, ҫавӑнпа килтӗм эпӗ хулана.

Куҫарса пулӑш

Пулӑ патши // Геннадий Эсекел. Эсекел-Никифоров, Геннадий Леонтьевич. Вӗҫекен пан улмисем: халапсем, юмахсем, калавсем: [вӑтам ҫулхи шкул ачисем валли]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2019. — 60 с. — 3–11 с.

Ҫавӑнта, ҫӗнӗ хулана, вӗҫтер.

Куҫарса пулӑш

Пулӑ патши // Геннадий Эсекел. Эсекел-Никифоров, Геннадий Леонтьевич. Вӗҫекен пан улмисем: халапсем, юмахсем, калавсем: [вӑтам ҫулхи шкул ачисем валли]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2019. — 60 с. — 3–11 с.

Халӗ ҫамрӑксем хулана туртӑнаҫҫӗ пулин те, ялта пурнӑҫ тӑвакансем те сахаллӑн мар.

Куҫарса пулӑш

Манӑн вӗренекенсем // Елчӗк Ен. http://елчекен.рф/2023/12/08/%d0%bc%d0%b ... %b5%d0%bc/

Вуковаршӑн пынӑ ҫапӑҫу вӗҫленнӗ хыҫҫӑн хулана сербсен пайӗсем ярса илес хӑрушлӑх сиксе тухнӑ, апла пулин те мирлешесси пирки калаҫусем йӗркеленӗ хыҫҫӑн ҫак хӑрушлӑх сирӗлнӗ.

После окончания битвы за Вуковар возникла угроза оккупации города сербскими частями, однако начавшиеся мирные переговоры сняли эту угрозу.

Осиек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1% ... 0%B5%D0%BA

Ун хыҫҫӑнхи ҫулсенче хулана каллех ҫӗнӗрен, ним ҫукран тенӗ пекех, хӑпартаҫҫӗ.

В последующие годы город снова отстраивается, практически с нуля.

Осиек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1% ... 0%B5%D0%BA

150 ҫул пынӑ Турци влаҫӗ вӑхӑтӗнче хулана хӗвелтухӑҫ стилӗпе ҫӗнӗрен туса лартнӑ.

На протяжении последовавших 150 лет турецкого владычества город был отстроен заново в восточном стиле.

Осиек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1% ... 0%B5%D0%BA

XVI ӗмӗрте хулана Осман империйӗ тапӑнма тытӑннӑ, 1526 ҫулта турккӑсем Балкана тапӑнса кӗнӗ вӑхӑтра вӗсем Осиека ҫӗнтерсе илнӗ те пӗтӗмпех аркатса тӑкнӑ.

В XVI веке город стал подвергаться атакам Османской империи, в ходе турецкого наступления на Балканы в 1526 году Осиек был взят и полностью разрушен.

Осиек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1% ... 0%B5%D0%BA

1196 ҫулта хулана пӗрремӗш хут Осиек ятпа асӑннӑ.

В 1196 году город впервые упомянут под именем Осиек.

Осиек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1% ... 0%B5%D0%BA

Импери арканнӑ хыҫҫӑн хулана нумай хутчен ҫӗмӗрсе тӑкнӑ.

После падения империи город многократно разорялся.

Осиек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1% ... 0%B5%D0%BA

1941 ҫулхи акан 8-мӗшӗнче нимӗҫсем Юголсавине тапӑнса кӗнӗ чухне хулана юханшыв урлӑ каҫнӑ нимӗҫ пехота подразделенийӗ ҫапӑҫусӑрах йышӑннӑ, кӗҫех вӗсем каялла чакнӑ та хулана вермахтӑн 132-мӗш пехота дивизийӗн пайӗсем йышӑннӑ.

В ходе немецкого вторжения в Югославию 8 апреля 1941 года город без боя заняло переправившееся через реку немецкое пехотное подразделение, которое вскоре отступило обратно и город заняли части 132-й пехотной дивизии вермахта.

Марибор // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 0%BE%D1%80

Хула хулан анӑҫ пайӗнче вырнаҫнӑ пӗтӗм тӗнчери Жан Лесаж аэропорчӗ хулана ытти тӑрӑхсемпе сывлӑшпа ҫыхӑнтарать.

Город обслуживает международный аэропорт Жана Лесажа, расположенный в западной части города.

Квебек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%B5%D0%BA

Сӑмах май, XIX ӗмӗр тӑршшӗпе хулана британсене йышлӑ йышӑннӑ, вӑл иммиграцин тӗп центрӗ шутланнӑ, вӑл вӑхӑтри Квебекшӑн акӑлчан чӗлхи 40% ҫыннисен тӑван чӗлхе пулнӑ.

Так, на протяжении XIX века город являлся главным центром приёма британских иммигрантов, а английский язык был родным для 40 % жителей тогдашнего Квебека.

Квебек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%B5%D0%BA

Хулана уйӑрла илме май паракан тӗп паллисенчен пӗри — Фронтенак замокӗ (Шато-Фронтенак) — XIX ӗмӗр вӗҫӗнче кайри вӑтам ӗмӗрсен стилӗпе тунӑ хӑна ҫурчӗ.

Одной из главных достопримечательностей города является Замок Фронтенак (Шато-Фронтенак) — гостиница, построенная в конце XIX века в стиле позднего Средневековья.

Квебек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%B5%D0%BA