Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ ҫӳпҫи

Амӑшӗ иртнӗ вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи совет хӗрарӑмӗсен чи лайӑх енӗсене пӗтӗҫтерекен пархатарлӑ сӑнарсенчен пӗри тесен те йӑнӑш мар.

Куҫарса пулӑш

«Ӗмӗр сакки сарлака» романпа унан авторӗ // Николай Григорьев. Мранька Н.Ф. Ӗмӗр сакки сарлака. Роман. 1-мӗш том. Виҫҫӗмӗш кӑларӑм. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 592 с.

Кун кӑткӑслӑхӗпе ӗҫхӗллӗхӗ ҫынсене ҫавӑрттарать кӑна, вӗсем ӗнтӗ халь, вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи пек, шикленсе те асӑрханса ун-кун пӑхмаҫҫӗ: ӗҫлеҫҫӗ, тӗрмӗшеҫҫӗ.

Жизнь с ежедневными сложностями и заботами поглотила людей, и, естественно, они погрузились в нее без особых оглядок на то время, которое уже прошло, — военное.

1946-мӗш ҫул // .

Вӑл вӑхӑтрипе танлаштарсан, госпитальте кӑштах урӑхла сӑн пурри те палӑрать: пӑхатӑн та, ытла мирлӗ вӑхӑтри пек те туйӑнмасть, ытла вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи пек те курӑнмасть.

И в общем облике госпиталя есть что-то иное, еще не совсем мирное, но и не военное, как тогда.

1946-мӗш ҫул // .

— Кулӑшла, Помяловский вӑхӑтӗнчи пекех, — терӗ Саша.

— Забавно, как во времена Помяловского, — сказал Саша.

1944-мӗш ҫул // .

Октябрӗн вунулттӑмӗшӗ хыҫҫӑнхи ҫирӗп йӗрке хула пурнӑҫне йӑлтах улӑштарчӗ — Мускав вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи йӗркепе пурӑна пуҫларӗ.

Железный порядок, вернувшийся в Москву после шестнадцатого октября, изменил жизнь города — она стала по-военному нормальной.

1941-мӗш ҫул // .

Ленинградски шоссене эп тахҫанах, ачаранах: ипподром, «Динамо» стадион, шыв станцийӗ, Химкири юханшыв вокзалӗ, авиаци уявӗсем вӑхӑтӗнчи Тушино аэродромӗ, Мускаври ҫуллахи пӑчӑ кунсенче канала шыва кӗме кайса ҫӳренӗ Щукино ялӗ тӑрӑх пӗлетӗп.

Я знал Ленинградское шоссе с далекого довоенного детства — знал по ипподрому и стадиону «Динамо», по водной станции и Химкинскому речному вокзалу, по Тушинскому аэродрому в дни авиационных праздников и по деревне Щукино, куда мы не раз ездили купаться на канал в душные московские летние дни.

1941-мӗш ҫул // .

Ҫулпуҫне пытарнӑ ҫӗрте пулса пытару вӑхӑтӗнчи мӗнпур юнлӑ йӗркесене курса тӑмалла пулчӗ.

Они должны были присутствовать при погребении вождя и при всех кровавых обрядах, сопровождающих это погребение.

Вуниккӗмӗш сыпӑк // .

— Строительствӑна эпир вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи йӗркесемпе тума пуҫлатпӑр.

— Мы переводим стройку на военное положение.

Иккӗмӗш сыпӑк // .

Ҫак ҫӗршыва сӑртсем икӗ пая пайлаҫҫӗ пек туйӑнать, вӗсенчен пӗри малтанхи ҫынсен вӑхӑтӗнчи пекех тискеррӗн курӑнать-ха.

Казалось, что цепь гор делила страну на две части, из которых одна сохраняла ещё всю свою первобытную дикость.

Вунсаккӑрмӗш сыпӑк // .

Нимӗҫсен вӑхӑтӗнчи пекех пирӗн хыҫран хурал сыхласа ҫӳрет.

Как при немцах — под охраной ходим.

Улттӑмӗш сыпӑк // .

Хулара вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи йӗрке туса хунӑ.

В городе объявлено военное положение.

Пиллӗкмӗш сыпӑк // .

Хулара вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи йӗрке туни ҫинчен пӗлтеретӗп, каҫхине 8 сехет хыҫҫӑн хулара ҫӳреме юрамасть.

В городе объявляется военное положение, и хождение после 8 часов вечера воспрещается.

Иккӗмӗш сыпӑк // .

Офицерӗсем пуринчен ытла графсемпе князьсем, вӗсем ылттӑн погонлӑ, шалаварӗсен ҫӗввисем тӑрӑх кӗмӗл укасем ҫӗлесе ҫыпӑҫтарнӑ, пурте патша вӑхӑтӗнчи пекех — революци пулман та тенӗн.

Офицеры все больше графы да князья, погоны золотые, на рейтузах канты серебряные, всё как при царе, — словно и не было революции.

Иккӗмӗш сыпӑк // .

Тӑвӑл вӑхӑтӗнчи пек алӑк патӗнче сулланса тӑрать.

Куҫарса пулӑш

Пӗрремӗш пайӗ // .

— Каларӑм вӗт, эпӗ тӗшмӗш ҫын мар тесе, — мӑкӑртатрӗ те Василий Иванович (хӑй ӗнер кӑна сюртук ҫумӗнчен хӗрлӗ лентӑна сӳтсе илме хушнӑ), чума вӑхӑтӗнчи эпизод ҫинчен калама тытӑнчӗ.

— Ведь я тебе говорил, что я не имею предрассудков, — пробормотал Василий Иванович (он только накануне велел спороть красную ленточку с сюртука) и принялся рассказывать эпизод чумы.

XXI // .

Тӗлӗ-тӗлӗпе ҫеҫ пӗчӗк вӑрмансем, Екатерина вӑхӑтӗнчи авалхи плансем ҫинчен аса илтерсе, — сайра та лутра вӗтлӗхпе витӗннӗ типӗ ҫырмасем авкаланса выртаҫҫӗ.

Кое-где виднелись небольшие леса и, усеянные редким и низким кустарником, вились овраги, напоминая глазу их собственное изображение на старинных планах екатерининского времени.

III // .

Гоголь хӑй вӑхӑтӗнчи обществӑллӑ явленисене ҫав тери хытӑ критиклет, дворянла-бюрократиллӗ стройӑн представителӗсене вӗсен мӗнпур ирсӗрлӗхӗпе кӑтартса парать, анчах вӗсене хирӗҫ вӑйсӑр ҫынсене, Пискарев художник пек романтиксене ҫеҫ кӑларса тӑратать.

Куҫарса пулӑш

Н. В. Гоголь ҫырнӑ «Петербург повеҫӗсем» // Михаил Рубцов. Николай Гоголь. Повеҫсем; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 147–158 с.

Писатель хӑй вӑхӑтӗнчи пурнӑҫӑн социальнӑй контрасчӗсене ҫав тери вӑйлӑня.

Куҫарса пулӑш

Н. В. Гоголь ҫырнӑ «Петербург повеҫӗсем» // Михаил Рубцов. Николай Гоголь. Повеҫсем; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 147–158 с.

Вӑл, пушар вӑхӑтӗнчи ҫил евӗр, вута вӑйлӑрах чӗртме кӑна пулӑшӗччӗ.

Они, как ветер при пожаре, только сильнее раздули бы огонь.

3 // .

Хама ҫӑлнӑшӑн ӑна Керенски вӑхӑтӗнчи укҫапа ҫирӗм тенкӗ тӳлесе хӑвартӑм та, тепӗр кунне, хам мулӑма курса савӑннӑ хыҫҫӑн, кулаткана юхрӑм, унтан тӳрех киле тапса килтӗм.

Заплатил ей за выручку двадцатку-керенку, а на другой день покрасовался на свою достижению и зафитилил в околодок, а оттуда прямо домой.

XXV // .