Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

Тунӑ (тĕпĕ: ту) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Ытти текстсенче ача тӗлӗнтермӗш майсемпе ҫурални тӗрлӗрен пулать: яшкалӑх ҫӑнӑхӗнчен тунӑ этем кӗлеткинчен («Яшкалӑх паттӑр»), вӑрмантан илсе килнӗ ӑвӑса пуртӑпа касса тунӑ кӗлеткерен («Антей паттӑр ҫинчен»), старике хӗненӗ хыҫҫӑн хуҫӑлса пӗтнӗ туя татӑкӗсенчен («Туй Тупала», «Туя паттӑр»), Турра хытӑ кӗлтунипе («Лазар Лазарчпа Иван Иванч патша»), виҫӗ ҫул чухӑн-мӗскӗнсене пурлӑхне парса тӑнӑ хыҫҫӑн («Мӑн Ҫӑпата юмаххи»), шывпа вӗретсе ӗҫнӗ вӑрманти курӑкран («Вархонь ҫӗленсемпе ҫапӑҫни»), ҫинӗ пӑрҫаран («Пӑрҫа паттӑр»), лаххана пӑрахнӑ чуста татӑкӗнчен («Чуста паттӑр»), старик ӗнси ҫине тухнӑ ҫӑпанран («Ҫӑпан паттӑр») т. ыт. те.

В других текстах чудесное происхождение связано с употреблением предметов, символизирующих плодородие, в частности дерева, растения. В «Сказке об Антее-батыре» в ребенка-богатыря превращается фигурка, вырезанная из осинового полена, а в текстах «Туй Тубала», «Туя-батыр» — фигурка из куска посоха, сломавшегося от ударов, нанесенных старику. Заварив лесную траву, получает чудодейственный напиток для зачатия героиня сказки «О сражении Вархоня со змеями», употребление в пищу гороха явилось способом зачатия и рождения нового батыра в другой сказке («Пырзя-батыр»). Слепленная из теста кукла вдруг обращается в богатыря («Яшкалых-батыр», «Чуста-батыр»). Встречаются сюжеты о богатырях, вымоленных у Бога («Лазар Лазарч и царь Иван Иванч») или дарованных за милосердные поступки («Сказка о Большом Лапте»).

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

А. Рона-Таш хӑйсем тунӑ ӗҫ (чӑваш юмахӗсене пичетлесе кӑларни) вӑл венгр тӗпчевҫисем ҫӗр ҫул ытла маларах тунӑ ӗҫӗн тӑсӑмӗ пулать тесе тӗрӗсех палӑртать.

Издание чувашских сказок Рона-Таш оценивает как продолжение дела венгерских ученых, начатого более ста лет назад.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Вӑл темиҫе ҫул хушши пӗрчӗкӗн-пӗрчӗкӗн ҫакӑн йышши хайлавсене шыранӑ, 1988 ҫулта Бакура «Советская тюркология» журналта А.К. Салмин чӑваш паттӑр юмах тексчӗсен ҫӑлкуҫӗсене пичетлесе кӑларса питӗ пысӑк ӗҫ тунӑ.

который в течение нескольких лет по крупицам собирал этот материал, а в 1988 г. в журнале «Советская тюркология», вышедшем в Баку, опубликовал список источников,

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Тӗрлӗ организацисен сотрудникӗсемпе ветерансен юхӑмӗн представителӗсем Тӑван ҫӗршыв хӳтӗлевҫисен паркӗнче йӗрке тунӑ.

Куҫарса пулӑш

Пишпӳлекре черетлӗ субботник иртнӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... tn-3353051

Ярмӑрккӑна палӑртнӑ кун 15 ҫамрӑк пынӑ, 9-ӗшпе ятарлӑ килӗшӳ тунӑ.

Куҫарса пулӑш

Ҫула ҫитменнисене ӗҫе вырнаҫтараҫҫӗ // Канаш Ен. http://kanashen.ru/2023/07/21/c%d1%83%d0 ... %d0%b0cce/

Чакаҫ ялӗнче пурӑнакансемпе информаци кунӗнче муниципалитет пуҫлӑхӗн ҫумӗ Татьяна Владимирова тӗл пулнӑ, ҫакнашкал пӗлтерӗшлӗ пуҫарушӑн тав тунӑ.

Куҫарса пулӑш

Ҫуртсен картишӗсене юсаҫҫӗ, мемориал комплексӗ тӑваҫҫӗ // Артемий МЯСНИКОВ. http://kanashen.ru/2023/07/21/c%d1%83%d1 ... %bc%d0%bf/

Шел те, ҫулӑм 500 тӑваткал метр лаптӑк ҫинче вырнаҫнӑ йывӑҫ витене тӗп тунӑ.

К сожалению, пламя уничтожило деревянное строение, имеющее общую площадь 500 квадратных метров.

Тӑвай районӗнче лаша вити ҫунса кайнӑ // Софья Савнеш. https://chuvash.org/news/35530.html

— Маларахри ҫулсенче ачасене выляма тунӑ лаптӑксене те, хоккей коробкине те, спорт площадкине те пӑхсах тӑратпӑр.

Куҫарса пулӑш

Ял илемӗ унта пурӑнакансенчен килет // Юрий Гаврилов. http://kasalen.ru/2023/07/14/%d1%8f%d0%b ... %b5%d1%82/

Унта пыракан ҫула юсанӑ, валаксем лартнӑ, картлашкасем тунӑ, ҫурт вырнаҫтарнӑ.

Куҫарса пулӑш

Ял илемӗ унта пурӑнакансенчен килет // Юрий Гаврилов. http://kasalen.ru/2023/07/14/%d1%8f%d0%b ... %b5%d1%82/

Кооператив пушар хуралне хӑй вӑйӗпе тытса тӑрать, ҫӗнӗ депо тунӑ.

Куҫарса пулӑш

Ял илемӗ унта пурӑнакансенчен килет // Юрий Гаврилов. http://kasalen.ru/2023/07/14/%d1%8f%d0%b ... %b5%d1%82/

Шыва кӗмелли ятарлӑ вырӑнсем тунӑ, шыв илме пымалли ҫулсене йӗркене кӗртнӗ.

Куҫарса пулӑш

Ял илемӗ унта пурӑнакансенчен килет // Юрий Гаврилов. http://kasalen.ru/2023/07/14/%d1%8f%d0%b ... %b5%d1%82/

Уй-хир ӗҫӗсем епле пынипе паллашнӑ хыҫҫӑн Чӑваш Ен вице-премьерӗ Сергей Артамонов пӗтӗмлетӳсем тунӑ.

Куҫарса пулӑш

Вырма умӗн министр уй-хирсене ҫитсе ҫаврӑннӑ // Каҫал Ен. http://kasalen.ru/2023/07/14/%d0%b2%d1%8 ... %ab%d0%b0/

Пӗрисем вӗсене курса киленнӗ пулсан, теприсем килӗшӳсем тунӑ.

Куҫарса пулӑш

Уй-хир кунӗ иртнӗ // Каҫал Ен. http://kasalen.ru/2023/07/18/%d1%83%d0%b ... %bd%d3%97/

ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви тишкерӳ тунӑ та ҫакӑ палӑрнӑ: Патӑрьел районӗнчи пулас амӑшӗсен 50 проценчӗ Шупашкара ҫуратма каять.

Министерство здравоохранения ЧР проанализировало и выяснило, что 50 процентов будущих матерей Батыревского района едут рожать в Чебоксары.

Патӑрьелти ача ҫуратмалли уйрӑм хупӑнӗ // Софья Савнеш. https://chuvash.org/news/35519.html

«Ҫапла вара, коммунизм вӑхӑтӗнче пур енчен те аталаннӑ ҫынсем вӗрентсе хатӗрлеҫҫӗ, ҫав ҫынсем, пӗр йышши ӗҫӗн специалисчӗсем ҫеҫ пулса тӑмасӑр, пӗр ӗҫе тунӑ хыҫҫӑн тепӗр тӗрлӗ ӗҫ те тума пултараҫҫӗ», — ӑнлантарать И.Маркелов.

Куҫарса пулӑш

Карл Марксӑн антиӳнерӗ // Аҫтахар Плотников. https://t.me/astaharkartish/285

Светлана Васильевна пурнӑҫне ҫӑлнӑ тухтӑрсене чун-чӗререн тав тунӑ.

Светлана Васильевна искренне поблагодарила врачей, спасших ее жизнь.

Чӗри минутра 30 хут кӑна тапнӑ: хӗрарӑма вертолетпа Шупашкара илсе ҫитернӗ // Софья Савнеш. https://chuvash.org/news/35502.html

Ҫапла вара, коммунизм вӑхӑтӗнче пур енчен те аталаннӑ ҫынсем вӗрентсе хатӗрлеҫҫӗ, ҫав ҫынсем, пӗр йышши ӗҫӗн специалисчӗсем ҫеҫ пулса тӑмасӑр, пӗр ӗҫе тунӑ хыҫҫӑн тепӗр тӗрлӗ ӗҫ те тума пултараҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Паянхи пурнӑҫпа ыранхи кун-ҫулӑмӑр пирки шухӑша кайнӑ вӑхӑтсенче эпир куллен-кун КПСС XXII съезчӗн материалӗсем патне пырса тухатпӑр: вӗсенче совет литературипе искусствин коммунизм тунӑ тапхӑрти задачисене ҫав тери туллин те тӗп-тӗрӗс ҫутатса панӑ, вӗсен аталанӑвӗн тӗп ҫул-йӗрне яр-уҫҫӑн палӑртнӑ вӗт-ха.

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Никита Сергеевич Хрущев тунӑ докладсенче те, партипе правительствӑ руководителӗсем тухса каланисенче те, съезд делегачӗсем пулма суйланӑ писательсен сӑмахӗсенче те пирӗн литературӑпа искусствӑн малашнехи аталанӑвӗпе парти тимлӗн интересленни, уншӑн тӑрӑшни вӑйлан палӑрса тӑрать.

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Чӑваш республикинчи культурӑ строительстви те социализмпа коммунизм тунӑ тапхӑрсенче мӗн пур нацисемшӗн литературӑпа искусствӑна хӑватлӑн аталантарса чечеклентерме, ҫавнашкалах обществӑн кашни членӗн творчествӑлла пултарулӑхӗсене пур енчен те аталантарма чи паха майсем пулса тӑнине кӑтартса параҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Страницăсем:

Меню

 

Статистика

...тĕплӗнрех