Шырав

Шырав ĕçĕ:

ыт сăмах пирĕн базăра пур.

ыт (тĕпĕ: ыт) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.

Ку юмахсем 301 А сюжетрисен йышӗнчех, шутсӑрах уйрӑлса тӑмаҫҫӗ: ҫулпа пынӑ чух паттӑр урӑх паттӑрсене (Ту паттӑр, Йывӑҫ паттӑр, хӗвел ывӑлӗ Хӗветке, упа ывӑлӗ Утаман, Ҫил паттӑр т. ыт. те) тӗл пулать те малалла вӗсемпе пӗрле каять.
Данные сказки особо не отличаются от сказок с сюжетом 301 (3-я группа): по дороге батыр встречает других батыров (Ту-батыр, Йывысьбатыр, сын солнца Хветке, сын медведя Удаман, Силь-батыр и др. ), и они вместе продолжают путь.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Чике старик хур сухал (ытти тӗрӗк халӑхӗсен юмахӗсенче: иргаил, гифрит, ифрит т. ыт. те) сӑнарӗ вырӑс юмахӗсенчи «мужичок с ноготок, борода с локоток» текен героя ҫывӑх илтӗнет.
Образ Чиге-старика (Чике старик хур сухал, букв.: «старик в локоть, а борода в два локтя»; в сказках других тюркских народов: иргаил, гифрит, ифрит и др. ) близок в русских сказках к герою «мужичок с ноготок, а борода с локоток».

Кунашкал тӗслӗхсем темӗн чухлех илсе пама пулать («Каҫ Иванӗ, Ҫур ҫӗр Иванӗ, Ирхи Иван», «Яшкалӑх паттӑр» т. ыт. те).
Ивана змей один раз ударил, и Иван пошатнулся. Змея Иван один раз ударил — так и уничтожил. […] Иван таким образом уничтожил троих змеев и взял с собой трех девушек ([«Вечерний Иван, Полуночный Иван, Утренний Иван»]).

Кун хыҫҫӑн ҫак вунӑҫуллӑхра чӑваш халӑх юмахӗсене вырӑсла куҫарса темиҫе кӗнеке те кӑлараҫҫӗ: «Сказки и предания чуваш», «Этиккан и Селиме», «Угандей и Селендей» т. ыт. те.
1960-е гг. ознаменовались появлением ряда новых сборников сказок в переводе на русский язык — это «Сказки и предания чуваш», «Этиккан и Селиме», «Угандей и Селендей» и т. д.

Вӑл ӗҫе тӗрлӗ обществӑлла организацисем («Чӑваш ене тӗпчекенсен обществи» (Общество изучения Чувашского края), «Канаш» Чӑваш писателӗсен союзӗ, Чӑваш наци музейӗ т. ыт. те), вӗрентекенсемпе вӗренекенсем хутшӑнаҫҫӗ.
В работу по собиранию образцов народного творчества активно включились общественные организации (Общество по изучению Чувашского края, Союз чувашских писателей «Канаш», Чувашский музей и др. ), учителя и учащиеся.

Анчах нараста юмахӗсенчи качча вилӗм витӗр тухма вӑрманта пурӑнакан карчӑк (шур сухаллӑ ватӑ, хӗрсем, лаша т. ыт. ) пулӑшать пулсассӑн, паттӑр юмахӗсенчи йӗкӗт йывӑрлӑхсене хӑй вӑйӗпе ҫӗнтерет.
Однако если в волшебных сказках герою избежать гибели и одержать верх над злом помогают другие персонажи (лесная старуха, белобородый старик, девы, лошадь и др. ) или волшебные предметы, то в богатырских сказках юноша обходится без помощников, через все испытания успешно проходит благодаря собственным усилиям и уменью.

Уйрӑм томсенче чӑваш фольклорӗн тӗрлӗ жанрӗ пулӗ: юмахсем, мифсемпе халапсем, ваттисен сӑмахӗсемпе каларӑшсем, мешехе поэзийӗ, юрӑсем, вӗрӳ-суру чӗлхи, ача-пӑча сӑмахлӑхӗ, ӗненӳсем, шӳтсем т. ыт. те.
В отдельных томах будут представлены разные жанры чувашского фольклора: сказки, мифы и предания, пословицы и поговорки, обрядовая поэзия, народные песни, магическая поэзия, детский фольклор, поверья, шутки и др.

Редколлегирен // ЧПГӐИ. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 4с.

Хӑвӑрӑн пурнӑҫра хӑш чух пӗр-пӗр чӑрмав пулать-и, ӑнсӑртран кансӗртерех самант килсе тухать-и (ку шута профсоюз пухӑвӗнчи критикӑпа самокритика, арӑмӗ мӗншӗн те пулин пӗр эрне хушши мӑртлатса ҫӳрени, пӗртен-пӗр юратнӑ ывӑл умлӑ-хыҫлӑ ик-виҫӗ хут вытрезвителе лекни т. ыт. те кӗрет), — ялан пире асӑнса ӳпкелешетӗр:
Куҫарса пулӑш

Михал Михалчӑн икӗ пурнӑҫӗ // Леонид Агаков. Агаков, Л. Я. Суя телей: сатирӑлла калавсем; худож. В. Агаков. - Шупашкар: КПСС Чӑваш обкомӗн издательстви, 1975. — 64 с. — 3–11 с.

Ҫакӑ вара ыт ахальтен мар ӗнтӗ, мӗншӗн тесен унта палӑртнӑ ӗҫсем пирӗнтен кашнинех пырса тивет тесен те йӑнӑш мар.
Куҫарса пулӑш

Валерий АФАНАСЬЕВ: «Республика аталанӑвӗ районсенчен пуҫланать» // Эльвира КУЗЬМИНА. http://alikovopress.ru/valerij-afanasev- ... C2%BB.html

Ыт ахальтен мар ӗнтӗ ваттисем: «Арӑмӑпе упӑшки хирӗҫни шывпа хӑйӑр пӑтратни», - теҫҫӗ.
Куҫарса пулӑш

Мӑшӑр хисеплени хаклӑ // Эльвира КУЗЬМИНА. http://alikovopress.ru/mashar-xisepleni-xakla.html

Кил-ҫурта, хушма хуҫалӑхри выльӑх-чӗрлӗхе тата ыт. те кӗтмен инкексенчен асӑрханса страхланин усси пурах ҫав.
Куҫарса пулӑш

Усси пулчӗ // Альбина КУЗЬМИНА. http://елчекен.рф/2023/05/19/%d1%83%d1%8 ... bb%d1%87e/

Ҫулла ҫитсе пынӑ май ҫынсем ҫурт-йӗрпе хуралтӑсене, хапха-пахчана тата ыт. те ҫӗнетес тӗллевпе строительство материалӗсене нумай туянаҫҫӗ.
Куҫарса пулӑш

Туянакансен ыйтӑвӗсене туллин тивӗҫтереҫҫӗ // Александр ГОЛОВИН. http://елчекен.рф/2023/05/19/%d1%82%d1%8 ... 80%d0%b5c/

…Нумай сӑлтавпа куҫҫуль тухать ҫыннӑн: хурлӑх куҫҫулӗ, савӑнӑҫ куҫҫулӗ, тарӑху куҫҫулӗ, уйрӑлу куҫҫулӗ т. ыт. те.
Куҫарса пулӑш

Альбина // Василий Игнатьев. Игнатьев В.Г. Шӑпчӑк катинче: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959. — 188 с. — 144–160 с.

А. Афанасьевӑн «Пирӗн интернат», Е. Афанасьевӑн «Кентти ӳсет», Н. Васильевӑн «Тупмалли юмахсем» (сӑвӑласа ҫырнӑ), А. Галкинӑн «Ҫунатлӑ Улӑп» (сӑвӑласа ҫырнӑ юмах), В. Давыдов-Анатрин «Ҫурхи кунсем», Н. Теветкелӗн «Ҫамрӑклӑх сӑввисем», В. Чаплинӑн «Зеленый патруль» (вырӑсла) т. ыт. те ачасен пӗлӗвне ӳстерме пулӑшӗҫ, Тӑван ҫӗршывӑмӑра, Коммунистсен аслӑ партине юратма вӗрентӗҫ.
Куҫарса пулӑш