Шырав
Шырав ĕçĕ:
Ҫеҫенхир сарӑ-кӑвак тӗслӗн курӑнса выртать, пӗтӗмпех тусан хупӑрласа илнӗ.
Типӗ ҫеҫенхирсенче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Ҫавӑн чух вара Шатура шурлӑхӗсем ҫинчен аса илнӗ.
Ленин Шатури // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Ҫӗркӑмрӑк, нефть кӑларакан вырӑнсене патша генералӗсем хӑйсен аллине ярса илнӗ.
Ленин Шатури // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Рабочисем влаҫа хӑйсен аллине илнӗ.
Ленин Шатури // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Вӑрманне хӗлле ҫеҫ каснӑ пулсан та, каснӑ вырӑна сӗтеклӗ ҫӳллӗ курӑк хупласа илнӗ, йывӑҫ тункатисем тавра хӑмла ҫырли тӗмӗсем тапса тухнӑ.
Хутӑш вӑрманта // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Вӑл ҫӗршыва ту хырҫисем каса-каса тухнӑ (физикӑлла карта ҫине пӑхӑр), ӑна вӑрмансем, шурлӑхсем хупласа илнӗ.Эта местность перерезана горными хребтами (см. физическую карту), покрыта лесами и болотами.
Выльӑх ӗрчетсе тата ҫӗр ӗҫлесе пурӑнакан якутсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Пур ҫӗрте те тӳнсе кайнӑ йывӑҫсем купаланса выртаҫҫӗ, тымарӗ-мӗнӗпех кӑкланса ӳкнисем те нумай тата хуҫӑлса ӳкнӗ хӑрӑк йывӑҫсем, хутӑш мӑн чулсем купаланса выртаҫҫӗ; ҫавна пурне те мӑксем тата лишайниксем хупласа илнӗ.
Тайга ҫийӗнче тата тайгара // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Экснер консерваторие ҫав вӑхӑтри Раҫҫейӗн паллӑ мусӑкҫисене чӗнсе илнӗ: Михаил Медведев юрӑҫа (тенор, унӑн пуҫарӑвӗпе 1918 ҫулта камера юрри класӗ уҫӑлнӑ), Алевтина Пасхалова юрӑҫа (колоратура сопрани; Сарӑту консерваторинче вӑл 21 ҫул тӑрӑшнӑ), Николай Сперанский камера юрӑҫинче (уйрӑм юрланин класне ертсе пынӑ), Георгий Конюс музыка теоретикӗпе композитора (1918–1919 ҫулсенче консерватори директорӗ пулнӑ), Юзеф Сливиньский пианистпа дирижёра (унӑн фортепиано класӗ вӑл вӑхӑтри консерваторире чи пысӑккисенчен пӗри пулнӑ), тата ыттисене.
Л.В. Собинов ячӗллӗ Сарӑту патшалӑх консерваторийӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B.%D0 ... 0%B9%C4%95
1992 ҫулта Чукотка Магадан облаҫӗн йышӗнчен тухса Раҫҫей Федерацин хӑй тӗллӗ субъекчӗн статусне илнӗ, Чукотка Автономи Округӗ йӗркеленнӗ, унӑн тӗп хули Анадырь пулса тӑнӑ.
Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97
1965 ҫулта Анадырь РСФСР Аслӑ Канашӗн Президиумӗн указӗпе хула статусне илнӗ, тӑватӑ тата пилӗк хутлӑ ҫуртсем ӳсме пуҫланӑ.
Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97
Апла пулин те Колчак майлисем каллех влаҫа хӑйсен аллине илнӗ.
Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97
Ҫурлан 2-мӗшӗнче Александр ансӑр сӑмсахӗ ҫинче пӗрремӗш ҫурта (ӑна икӗ эрне хушшинче хӑпартнӑ) туса пӗтернӗ, тепӗр ҫурт ҫине Ново-Мариинск постне туса хурса сӑвапланӑ, фотограф документлӑ сӑнсем ӳкерсе илнӗ.
Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97
Тундрӑра пурӑнакан ҫынсене эрех ӗҫтере-ӗҫтере ӳсӗртнӗ те йӳне хакпа вӗсенчен пӑлан кӗтӗвӗсем тата хаклӑ йышши тирсем илнӗ, вара киле пуйса таврӑннӑ.
Ҫаратакан купецсем вырӑнне факторисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Темиҫе миллион кайӑк-хур, кӑвакал, акӑш тата ытти кайӑксем те кӳлӗсене хупӑрласа илнӗ, сывлӑшра та вӗҫсе ҫӳреҫҫӗ.Миллионы гусей, уток, лебедей и других птиц покрывали озера и носились в воздухе.
Ҫулла тундра тӑрӑх сӳрени // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Ӑна пӗтӗмпех ешӗл те хӑмӑр мӑксем тата сарӑрах лишайник — ягель хупласа илнӗ.Она вся была покрыта зелеными и бурыми мхами, сероватым лишайником — ягелем.
Ҫулла тундра тӑрӑх сӳрени // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
1938 ҫулхи февралӗн 19-мӗшӗнче партипе правительство ятарласа янӑ «Мурман» тата «Таймыр» ледоколсем геройла ӗҫлекен папанинецсене пӑр ҫинчен илнӗ.
«Ҫурсӗр полюсӗ» поляр станцийӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Пилӗк километр тӑршшӗ хурҫӑ троспа Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океан тарӑнӑшне виҫе-виҫе пӑхнӑ, шывӑн тӗрлӗ сийӗнчи температурине сӑнанӑ, тинӗс тӗпӗнчен пробӑсем илнӗ.
«Ҫурсӗр полюсӗ» поляр станцийӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Палубӑна шыв илнӗ.
«Челюскин» похочӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Радио тӑрӑх чӗнсе илнӗ ледокол «Красин» ӑна йывӑр пӑрсем хушшинчен кӑларнӑ.Вызванный по радио ледокол «Красин» выводит его из тяжелых льдов.
«Челюскин» похочӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Тепри пулӑ пуҫне пуртӑпа касса татать те, вара пуҫне касса илнӗ пулӑ яка сӗтел тӑрӑх шуса каять.
Пулӑ промыслисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.