Шырав

Шырав ĕçĕ:

илнӗ (тĕпĕ: ил) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.

Вӑрманне хӗлле ҫеҫ каснӑ пулсан та, каснӑ вырӑна сӗтеклӗ ҫӳллӗ курӑк хупласа илнӗ, йывӑҫ тункатисем тавра хӑмла ҫырли тӗмӗсем тапса тухнӑ.
Только зимой срубили здесь лес, а вырубка уже покрылась высокой сочной травой, вокруг пней разрослись кусты малины.

Хутӑш вӑрманта // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑл ҫӗршыва ту хырҫисем каса-каса тухнӑ (физикӑлла карта ҫине пӑхӑр), ӑна вӑрмансем, шурлӑхсем хупласа илнӗ.
Эта местность перерезана горными хребтами (см. физическую карту), покрыта лесами и болотами.

Выльӑх ӗрчетсе тата ҫӗр ӗҫлесе пурӑнакан якутсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пур ҫӗрте те тӳнсе кайнӑ йывӑҫсем купаланса выртаҫҫӗ, тымарӗ-мӗнӗпех кӑкланса ӳкнисем те нумай тата хуҫӑлса ӳкнӗ хӑрӑк йывӑҫсем, хутӑш мӑн чулсем купаланса выртаҫҫӗ; ҫавна пурне те мӑксем тата лишайниксем хупласа илнӗ.
Повсюду были нагромождены упавшие, часто с вывернутыми корнями, деревья, валежник, глыбы камней, и все это сильно заросло мхами и лишайниками.

Тайга ҫийӗнче тата тайгара // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Экснер консерваторие ҫав вӑхӑтри Раҫҫейӗн паллӑ мусӑкҫисене чӗнсе илнӗ: Михаил Медведев юрӑҫа (тенор, унӑн пуҫарӑвӗпе 1918 ҫулта камера юрри класӗ уҫӑлнӑ), Алевтина Пасхалова юрӑҫа (колоратура сопрани; Сарӑту консерваторинче вӑл 21 ҫул тӑрӑшнӑ), Николай Сперанский камера юрӑҫинче (уйрӑм юрланин класне ертсе пынӑ), Георгий Конюс музыка теоретикӗпе композитора (1918–1919 ҫулсенче консерватори директорӗ пулнӑ), Юзеф Сливиньский пианистпа дирижёра (унӑн фортепиано класӗ вӑл вӑхӑтри консерваторире чи пысӑккисенчен пӗри пулнӑ), тата ыттисене.
Экснеру удалось привлечь к работе в консерватории выдающихся российских музыкантов того времени — певца (тенора) Михаила Медведева, по инициативе которого в 1918 году в консерватории был открыт класс камерного пения, певицу (колоратурное сопрано) Алевтину Пасхалову, проработавшую в итоге в Саратовской консерватории 32 года, камерного певца Николая Сперанского, ведшего класс сольного пения, теоретика музыки и композитора Георгия Конюса, директора консерватории с 1918 по 1919 год, пианиста и дирижёра Юзефа Сливиньского, чей класс фортепиано был одним из самых больших в тогдашней консерватории, и многих других.

Л.В. Собинов ячӗллӗ Сарӑту патшалӑх консерваторийӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B.%D0 ... 0%B9%C4%95

1992 ҫулта Чукотка Магадан облаҫӗн йышӗнчен тухса Раҫҫей Федерацин хӑй тӗллӗ субъекчӗн статусне илнӗ, Чукотка Автономи Округӗ йӗркеленнӗ, унӑн тӗп хули Анадырь пулса тӑнӑ.
В 1992 году, Чукотка вышла из состава Магаданской области и получила статус самостоятельного субъекта Российской Федерации, был создан Чукотский Автономный Округ со столицей в Анадыре.

Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97

1965 ҫулта Анадырь РСФСР Аслӑ Канашӗн Президиумӗн указӗпе хула статусне илнӗ, тӑватӑ тата пилӗк хутлӑ ҫуртсем ӳсме пуҫланӑ.
В 1965 году Анадырь получил статус города по указу Президиума Верховного Совета РСФСР, стали появляться четырёх- и пяти-этажные дома.

Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97

Апла пулин те Колчак майлисем каллех влаҫа хӑйсен аллине илнӗ.
Затем сторонники Колчака вновь взяли власть в свои руки.

Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97

Ҫурлан 2-мӗшӗнче Александр ансӑр сӑмсахӗ ҫинче пӗрремӗш ҫурта (ӑна икӗ эрне хушшинче хӑпартнӑ) туса пӗтернӗ, тепӗр ҫурт ҫине Ново-Мариинск постне туса хурса сӑвапланӑ, фотограф документлӑ сӑнсем ӳкерсе илнӗ.
2 августа завершилось строительство первого дома на косе Александра (был возведён за две недели), на следующий был создан и освящён пост Ново-Мариинск, фотограф сделал серию документальных снимков.

Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97

Тундрӑра пурӑнакан ҫынсене эрех ӗҫтере-ӗҫтере ӳсӗртнӗ те йӳне хакпа вӗсенчен пӑлан кӗтӗвӗсем тата хаклӑ йышши тирсем илнӗ, вара киле пуйса таврӑннӑ.
Они спаивали жителей тундры, за бесценок брали у них стада оленей и дорогую пушнину и уезжали разбогатевшими.

Ҫаратакан купецсем вырӑнне факторисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Темиҫе миллион кайӑк-хур, кӑвакал, акӑш тата ытти кайӑксем те кӳлӗсене хупӑрласа илнӗ, сывлӑшра та вӗҫсе ҫӳреҫҫӗ.
Миллионы гусей, уток, лебедей и других птиц покрывали озера и носились в воздухе.

Ҫулла тундра тӑрӑх сӳрени // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ӑна пӗтӗмпех ешӗл те хӑмӑр мӑксем тата сарӑрах лишайник — ягель хупласа илнӗ.
Она вся была покрыта зелеными и бурыми мхами, сероватым лишайником — ягелем.

1938 ҫулхи февралӗн 19-мӗшӗнче партипе правительство ятарласа янӑ «Мурман» тата «Таймыр» ледоколсем геройла ӗҫлекен папанинецсене пӑр ҫинчен илнӗ.
19 февраля 1938 г. героическая четверка была снята со льдины специальной экспедицией, которая была послана правительством и партией на ледокольных судах, «Мурман» и «Таймыр»

«Ҫурсӗр полюсӗ» поляр станцийӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пилӗк километр тӑршшӗ хурҫӑ троспа Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океан тарӑнӑшне виҫе-виҫе пӑхнӑ, шывӑн тӗрлӗ сийӗнчи температурине сӑнанӑ, тинӗс тӗпӗнчен пробӑсем илнӗ.
Через отверстие во льду зимовщики опускали 5-километровый трос, измеряли глубину океана, определяли температуру различных слоев воды, брали пробы с морского дна.

Палубӑна шыв илнӗ.
Палубу заливает водой.

«Челюскин» похочӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Радио тӑрӑх чӗнсе илнӗ ледокол «Красин» ӑна йывӑр пӑрсем хушшинчен кӑларнӑ.
Вызванный по радио ледокол «Красин» выводит его из тяжелых льдов.

Тепри пулӑ пуҫне пуртӑпа касса татать те, вара пуҫне касса илнӗ пулӑ яка сӗтел тӑрӑх шуса каять.
Другой ловким ударом топора отрубает у рыбы голову, и обезглавленная рыба скользит по гладкой блестящей поверхности стола.

Пулӑ промыслисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тинӗсе пӑр хупласа илнӗ.
Льдом покрылось море.

Новая Земля ҫинче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӗр уйӑх ытла ӗнтӗ пурне те поляр каҫӗн тӗттӗмлӗхӗ хупласа илнӗ.
Уже больше месяца все окутано темнотой полярной ночи.

Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океан // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Темӗн пысӑкӑш пӑр хирӗсем океана хупласа илнӗ.
Огромные ледяные поля покрыли океан.

Хама кӗтсе илнӗ юлташсем эпӗ чӗрӗ-сывӑ ҫаврӑнса ҫитнишӗн ҫав тери савӑнчӗҫ.
Когда я вернулся, товарищи рады были вновь увидеть меня живым и невредимым.

XXVII // Юрий Артемьев. Сент-Экзюпери Антуан де. Пӗчӗкҫеҫ принц: аллегориллӗ повесть-юмах. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 64 с.

Страницăсем:

Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

Меню

Статистика