Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Ӑна ҫӗнме мӑн асаттесен эткер пуянлӑхӗ тата чӗрӗ ҫутҫанталӑк хавалӗ пулӑштӑр пире».

Куҫарса пулӑш

Кӳртӗм // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Унта чӑваш халӑхӗн пархатарлӑ илемлӗх туйӑмӗ, ӑс-хакӑлӗпе кӑмӑл-сипечӗ, ӑрасна тӗнче курӑмӗ тата этемпе ҫутҫанталӑк ҫураҫулӑхӗ сӑнарланнӑ.

Он отражает художественно-эстетические вкусы чувашского этноса, его философские и нравственные представления, самобытное понимание мироздания и взаимосвязь человека с окружающей природой.

Хисеплӗ Вулаканӑмӑр! // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Ҫутҫанталӑк шайӗнчисем

Природные

Нюксеница районӗ // Макар Силиванов. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9D%D1%8E%D ... 0%BD%D3%97

Ҫутҫанталӑк ӑслӑлӑхӗсен факультечӗ

Факультет естественных наук

Утрехт университечӗ // Макар Силиванов. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A3%D1%82%D ... 1%87%D3%97

Юлашки вӑхӑтра ҫутҫанталӑк тата биомедицина ӑслӑлӑхӗсем аталанма тытӑннӑ.

В последнее время получили развитие естественные и биомедицинские науки.

Утрехт университечӗ // Макар Силиванов. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A3%D1%82%D ... 1%87%D3%97

Саншӑн кунта ҫутҫанталӑк килӗшмест пек туйӑнать…

Куҫарса пулӑш

1 // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 193–213 с.

— Манӑн ҫӗршывра та ватӑ ҫынсем нумай, анчах вӗсем ҫутҫанталӑк законӗсем тӑрӑх ватӑлаҫҫӗ: курпунланаҫҫӗ, мӗскӗнленеҫҫӗ, куҫӗсем сӳнеҫҫӗ, пичӗсем пӗркеленеҫҫӗ, алли-урисем тутӑхаҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Иккӗмӗш ҫыру // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 121–178 с.

Аталану ҫуккине пула кунти тӑрӑх юхӑнса юлнӑ, ҫакена Китай ҫутҫанталӑк тӗпчевҫи Сюаньцзан палӑртса хӑварнӑ.

Упадок привёл к запустению, отмеченному китайским естествоиспытателем Сюаньцзаном.

Одиша // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9E%D0%B4%D ... 1%88%D0%B0

Ҫапла вара ачасем сӑлтавпа следстви ҫыхӑнӑвӗсене йӗркелеме, элементарлӑ экспериментсене тӗпе хурса гипотезӑсем кӑларма, пӗтӗмлетӳсем тума, ҫутҫанталӑк пулӑмӗсен пӗр-пӗринпе ҫыхӑну тытассине тата пӗр-пӗрне пӑхӑнса тӑрассине палӑртма вӗреннӗ.

Таким образом, дети учились устанавливать причинно-следственные связи, выдвигать гипотезы на основе элементарных экспериментов и делать выводы, устанавливать взаимосвязь и взаимозависимость природных явлений.

Февралӗн 8-мӗшӗнче Раҫҫей наукин кунне паллӑ тӑваҫҫӗ // Марина Иванова. https://sutasul.ru/articles/common_mater ... va-3637118

ТПУ 7 факультет пур — юридици, экономика, гуманитари, медицина, социаллӑ тата политика ӑслӑхӗсен, тӗрӗс ӑслӑлӑхсен тата ҫутҫанталӑк ӑслӑлӑхӗсен факультечӗсем.

ТГУ имеет 7 факультетов — юридический, экономический, гуманитарный, медицинский, социальных и политических наук, точных наук и наук о природе.

Тбилиси патшалӑх университечӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A2%D0%B1%D ... 1%87%D3%97

1933 ҫулта факультет тытӑмне каялла тавӑрнӑ, университетра факультетсем уҫӑлнӑ: физикӑпа математика (деканӗ — Н. И. Мусхелешвили), ҫутҫанталӑк ӑслӑхӗсен, историпе литература (деканӗ — С. Хундадзе), экономика (деканӗ — А. Брегадзе), совет строительствипе право (деканӗ — И. И. Сургуладзе) тата ӗҫлӗх.

В 1933 году была восстановлена факультетская структура, в университете были открыты факультеты: физико-математический (декан — Н. И. Мусхелешвили), естественных наук, историко-литературный (декан — С. Хундадзе), экономический (декан — А. Брегадзе), советского строительства и права (декан — И. Сургуладзе), рабочий.

Тбилиси патшалӑх университечӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A2%D0%B1%D ... 1%87%D3%97

1918 ҫулхи кӗркуннех А. Размадзе ертсе пыракан математикӑпа ҫутҫанталӑк ӑслӑлӑхӗсен факультетне йӗркелеме май килнӗ.

Уже осенью 1918 года удалось организовать факультет математических и естественных наук под руководством А. Размадзе.

Тбилиси патшалӑх университечӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A2%D0%B1%D ... 1%87%D3%97

Сыхланакан ҫутҫанталӑк торриторисем

Охраняемые природные территории

Сикким // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A1%D0%B8%D ... 0%B8%D0%BC

Хӗлпе ҫуркунне кӗрешнине, ҫӗнни киввине ҫӗнтернине, ҫутҫанталӑк ыйхӑран вӑранса хӗвел ҫути патне туртӑннине, пурнӑҫ вӑл пӗр вӗҫӗмсӗр пулнине яланах хавасланса сӑнлать Спиридонова художница.

Куҫарса пулӑш

Пирӗн хӗрарӑм-художниксем // Алексей Григорьев. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 99–101 с.

Вӗсенче кашнинчех художница ҫутҫанталӑк илемне, этем аллипе тӑвакан пурнӑҫ ырлӑхне витӗмлӗн сӑнласа парать.

Куҫарса пулӑш

Пирӗн хӗрарӑм-художниксем // Алексей Григорьев. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 99–101 с.

Ҫутҫанталӑк илемне кунта чӑннипех те пысӑк туйӑмпа сӑнланӑ.

Куҫарса пулӑш

Пирӗн хӗрарӑм-художниксем // Алексей Григорьев. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 99–101 с.

Вӑл куракансем еннелле утса пырать, Йӗри-тавра — хӗвеллӗ ҫутҫанталӑк, чечеклӗ ҫаран.

Куҫарса пулӑш

Пирӗн хӗрарӑм-художниксем // Алексей Григорьев. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 99–101 с.

Пуэрто-Айора тӗпчев станцийӗ вырнаҫнӑ, ӑна Чарльз Дарвин паллӑ ҫутҫанталӑк тӗпчевҫин ятне панӑ.

В Пуэрто-Айора расположена исследовательская станция, названная в честь знаменитого естествоиспытателя Чарльза Дарвина.

Санта-Крус // Семен Говоров. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0% ... %BE%D1%81)

— Ытарлӑ каласан, манӑн чӑтӑмлӑхпа тӳсӗмлӗхе малтанах ҫутҫанталӑк тӗрӗслесе пӑхма шут тытрӗ пулӗ.

Куҫарса пулӑш

Пӗрле тӑрӑшсан йывӑрлӑхсене ҫӗнтерӗпӗр // Юрий ГАВРИЛОВ. http://kasalen.ru/2023/12/29/%d0%bf%d3%9 ... %80%d3%97/

Вӗсем ҫутҫанталӑк ытамӗнче пулма, теннисла выляма та кӑмӑллаҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

Пӗччен – пыл ҫиме, йышпа ӗҫ тума аван // Каҫал Ен. http://kasalen.ru/2023/12/22/%d0%bf%d3%9 ... %b0%d0%bd/