Шырав
Шырав ĕçĕ:
Анчах, 37-мӗш параграф вӗҫӗнче кӑтартнӑ пек, япалан йывӑрӑшӗ вӑл улшӑнми величина мар, вӑл Ҫӗр пичӗ тӑрӑх ирӗклӗ ӳкни хӑвӑртланни улшӑннипе пӗрле, урӑхла каласан, улшӑннипе пӗрле улшӑнса пырать.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япалан масси m, йывӑрӑшӗ F тата ирӗклӗ ӳкнӗ чухне йывӑрӑш вӑйне пула хӑвӑртланни g пулсан, иккӗмӗш закон тӑрӑх ҫапла пулать:
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пур япала та ирӗклӗ ӳкнӗ чухне хӑвӑртланса куҫса пырать пулсан, механика законӗсем тӑрӑх, ӑна урӑх япала тивет пулать.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Мускавра япала ирӗклӗ ӳкни хӑвӑртланни 981,6 см/сек²-па тан.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Нормальнӑй хӑвӑртланни тесе ирӗклӗ ӳкекен япалан 980,665 см/сек²-па тан хӑвӑртланнине йышӑннӑ.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ирӗклӗ ӳкни хӑвӑртланни Ҫӗрӗн тӗрлӗ вырӑнӗнче тӗрлӗ пулнипе, пӗр вырӑнта хӑвӑртланнине нормальнӑй тесе йышӑнаҫҫӗ.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ирӗклӗ ӳкни хӑвӑртланни тата пӗр вырӑнтах та, тинӗс шывӗнчен тӗрлӗ ҫӳллӗшре тата тарӑнӑшӗнче тӗрлӗ пулать.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ирӗклӗ ӳкни хӑвӑртланнине опытсем туса виҫни ҫав хӑвӑртланни Ҫӗрӗн тӗрлӗ вырӑнӗнче тӗрлӗ пулнине кӑтартать.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫӗрӗн панӑ вырӑнӗнче ирӗклӗ ӳкнин хӑвӑртланнӑ пур япалан та пӗр пек.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Малта кӑтартнӑ опытра тӗрлӗ цилиндрсем — йывӑҫран тата металран тунӑ цилиндрсем — илсе е пӗр цилиндр ҫумнех тӗрлӗ грузсем ҫыхса хурса ӳкерсен, ҫӳлте каланӑ пек виҫнисем, япалан масси хуть те мӗнле пулнӑ чухне те, ирӗклӗ ӳкни хӑвӑртланнин пӗр пӗлтерӗшнех кӑтартаҫҫӗ.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
35. Ирӗклӗ ӳкни хӑвӑртланни япалан массинчен килменни.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ирӗклӗ ӳкнин хӑвӑртланни мӗнпе тан-ха ӗнтӗ?
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла паллӑ тусассӑн, ирӗклӗ ӳкнин формулисем ҫакӑн пек тӗслӗ пулса тӑраҫҫӗ:
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ирӗклӗ ӳкнин хӑвӑртланнине ытти хӑвӑртланнисенчен урӑхла паллӑпа — g саспаллипе палӑртма йышӑннӑ.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Анчах калас пулать, ҫак законсем вӗсем ирӗклӗ ӳкнӗ чухне тавралӑх сопротивленийӗ палӑрми пӗчӗккӗ пулнӑ тӗслӗхе (сӑмахран, сывлӑшра пӗчӗк хӑвӑртлӑхсемпе ӳкнӗ тӗслӗхе) тивӗҫлӗ.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япала ирӗклӗ ӳкни вӑл — тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан пӗртикӗс хӑвӑртланакан движени.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япала ирӗклӗ ӳкнине Галилей вӗреннӗ, вӑл ҫакна тупнӑ:
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Мотор кирлӗ пек ӗҫлеме тытӑнсан, ҫиппе ҫунтарса татаҫҫӗ те, цилиндр ирӗклӗ ӳкет.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ирӗклӗ ӳкни — пӗртикӗс хӑвӑртланакан движени, тейӗпӗр.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япаласем ирӗклӗ ӳкнин законӗсене вӗренес ӗҫре вӗсене тупнӑ Галилей мӗнле ҫулпа пынӑ, ҫав ҫулпах пыма пулать: пӗр-пӗр шухӑш — гипотеза — каласа хурас пулать те ӑна практикӑра тӗрӗслесе пӑхас пулать.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.