Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Пушӑ сӗтелсем ҫук пулсан, ытти сӗтел хушшинче пушӑ вырӑнсем пур пулсан, ҫав вырӑна йышӑнма унта ларакансенчен ирӗк ыйтмалла: «Каҫарӑр, ларма юрать-и?» е «Каҫарӑр, ку вырӑн пушӑ-и?»

Если нет свободных столов, но есть места за занятыми, спрашивают разрешения сесть: «простите, разрешите сесть?» или «извините, это место свободно?».

Кафере, столовӑйра, ресторанта // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Арҫынсене шлепке е ҫӗлӗк тӑхӑнма юранӑ вырӑнсем ҫаксем: ӗҫлекен учрежденин коридорӗпе картлаҫӗсем, магазинсем, почтамтсем, вокзалсем т. ыт. те.

И все же есть помещения, где мужчинам разрешается быть в головном уборе: это лестницы учреждений, коридоры, магазины, почтамты, вокзалы и т. д.

4. Саламласси, ҫынна ҫынпа паллаштарасси // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Кулик пӳртне илсе кӗнӗ вӑхӑтра унӑн ҫамкинче, урисемпе аллисенче хуралса-кӑвакарса пӗтнӗ вырӑнсем пулнӑ.

Когда ее вводили в избу Кулика, на лбу у нее было большое иссиня-черное пятно и ссадины на ногах и руках.

Ӗҫ ҫапла пулнӑ // Макар Хури. Космодемьянская Л.Т. Зойӑпа Шура ҫинчен: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 232 с.

Сасартӑк урасем ывӑнса ҫитрӗҫ, ҫурӑм хыҫӗнчи михӗ вунӑ хут ытла йывӑрланчӗ, хулпуҫҫисенчи пиҫиххисем каснӑ, вырӑнсем те ытларах ыратакан пулчӗҫ.

Сразу почувствовалась непреодолимая, свинцовая усталость в ногах, сразу тяжесть мешка за плечами стала в десятки раз тяжелее, и потертость плеч чувствовалась сильнее, чем ожоги.

Улттӑмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Фиш Г.С. Кимас-кӳлли ялӗ парӑнни: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 140 с.

Сенкер тӳпе, шурӑ пӗлӗтсем, тӑрна куҫӗ пек тӑрӑ шыв, аквамаринтан пуҫласа изумруд тӗслӗ тӗрлӗ ешӗл ӳсентӑрансем, турачӗсем тӑвансем пек ыталанса ӳсекен йывӑҫсен ушкӑнӗ, симӗс ҫитӗпе витнӗ пек ешӗл ҫаран, анлӑ та сарлака тӳрем вырӑнсем, тарӑн варсем — пурте таса та илемлӗ сӑнлӑ; ҫутҫанталӑк ӗмӗр-ӗмӗрех ҫынсене, вӗсем ҫине кӑтартса: «Манран вӗренӗр» тет.

Синева тверди, белоснежные облачка, прозрачная гладь вод, вся гамма цветов от аквамарина до изумруда, прозрачная сень по-братски обнявшихся ветвей, ковер трав, широкие равнины — все было исполнено той чистоты, которую природа создает в извечное назидание человеку.

VI. Хӗвел тухса саралнӑ вӑхӑтра // Михаил Рубцов. Гюго Виктор. Тӑхӑрвун виҫҫӗмӗш ҫул: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 282 с.

Лантенак хӑрушсӑрлӑха тухрӗ, ун умӗнче каллех виҫесӗр анлӑ вырӑнсем уҫӑлчӗҫ; вӑл кирек мӗнле хӳтлӗх те суйласа илме пултаратчӗ.

Лантенак уже был в полной безопасности, располагал необозримыми просторами для продвижения, неистощимым выбором надежных убежищ.

II. Говэнӑн иккӗленуллӗ шухӑшӗсем // Михаил Рубцов. Гюго Виктор. Тӑхӑрвун виҫҫӗмӗш ҫул: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 282 с.

Укрепленисене хӳтӗленӗ чух яланах вӑйсӑр вырӑнсем юлаҫҫӗ.

У каждой осажденной крепости имеется своя уязвимая сторона.

XIII. Маркиз мӗн тӑвать // Михаил Рубцов. Гюго Виктор. Тӑхӑрвун виҫҫӗмӗш ҫул: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 282 с.

Ӗлӗк-авалхи замоксем, ҫав вӑхӑтрах крепоҫсем вырӑнӗнче шутланаканскерсем, ҫирӗплетсе ҫав лагерьсем тунӑ поселоксем, тӑшмана улталаса тытас шутпа картасем хӳсе ҫавӑрнӑ фермӑсем, тарӑн канавсемпе е ҫӳллӗ хӳмесемпе хӳтӗленнӗ уйрӑм ҫуртсем — ҫаксем пурте республика ҫарӗсене аташтарса яракан вырӑнсем!

Старые замки, напоминавшие собою цитадели, усадьбы, игравшие роль лагерей, фермы, превратившиеся в западни, укрепленные рвами и засеками, являлись петлями этой громадной сети, в которую то и дело попадали республиканские армии.

III. Ҫынсемпе вӑрмансем усал ӗҫ тума пӗрлешни // Михаил Рубцов. Гюго Виктор. Тӑхӑрвун виҫҫӗмӗш ҫул: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 282 с.

Ҫакӑн пек ҫӗр пӳртсем Бретанире сахал мар, вырӑнти хресченсем вӗсене вӑрттӑн вырӑнсем теҫҫӗ.

Такого рода подземные жилища встречаются в Бретани часто, их называют скрытыми прибежищами.

IV. Ыйткалакан // Михаил Рубцов. Гюго Виктор. Тӑхӑрвун виҫҫӗмӗш ҫул: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 282 с.

Павел Васильевич хӑйӗн ҫырӑвӗнче ҫул ҫинче мӗн-мӗн курни ҫинчен ҫырнӑ, мӗнле вырӑнсем патӗнчен иртсе кайни ҫинчен, унти ҫынсен мирлӗ ӗҫӗпе пурнӑҫӗ ҫинчен ҫырса пӗлтернӗ.

В письме Павел Васильевич описывал дорогу, места, которые он проезжал, мирную трудовую жизнь тамошних людей.

15 сыпӑк // Василий Хударсем. Осеева В.А. Ваҫҫук Трубачевпа унӑн юлташӗсем. Повесть. 1-мӗш кӗнеке. Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 221 с.

Кусем вӗсем пӗрлешӳллӗ ял хуҫалӑх предприятине сыхласа хӑварса малалла аталантарасси, шывпа тивӗҫтересси тата тасатмалли сооружени тӑвасси, ӗҫ вырӑнӗсем йӗркелесе ҫынсене ӗҫпе тивӗҫтересси, урамсенчи ҫулсене юсасси, ҫӗр участокӗсене шута илсе харпӑрлӑха ҫирӗплетсе пӗтересси, ялсенче йӑла каяшӗ пухмалли ятарлӑ вырӑнсем йӗркелесси тата ытти те.

Куҫарса пулӑш

Ҫынсемшӗн ял шӑпи ют мар // В. ШАПОШНИКОВ. Ҫӗнтерӳ ялавӗ, 2015.01.28

Анчах ҫапах та ку романра наука тӗлӗшӗнчен шанма ҫук вырӑнсем те пайтах.

Многие места романа, однако, заведомо научно невероятны.

Ҫӗрӗн ҫийӗсем мӗнле тытӑнса тӑни тата ҫӗр варрине кайса ҫӳрени ҫинчен // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с. — 211–227 с.

Везуви тӑвӗ пӗтӗмпех улшӑннӑ: варринчи лупашкинчен вулкан сирпӗтсе кӑларнӑ кӗлтен, чул ванчӑкӗсенчен шӗвӗр вӗҫлӗ хурату хӑпарса тухнӑ, таврари хуласем, ҫуртсем ҫав вулкан сирпӗтсе кӑларнӑ кӗлпе хупланнӑ, вара пӗтӗм таврари вырӑнсем пушанса юлнӑ.

Сам Везувий совершенно изменил свой вид: из впадины поднялся черный острый конус из пепла и выброшенных извержением обломков, окрестные города и виллы исчезли, погребенные под мощным слоем вулканического пепла, и вся местность опустошилась.

Ҫӗрӗн ҫийӗсем мӗнле тытӑнса тӑни тата ҫӗр варрине кайса ҫӳрени ҫинчен // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с. — 211–227 с.

Хӑш-пӗр ҫӗрте эпир ҫӳренӗ вырӑнсем пекех туйӑнать.

Сходство иногда было поразительное.

XXXIX сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.

Эпӗ ҫав курӑксем мӗнле ӳснине пӗлетӗп: вӗсем тинӗс тӗпӗнче вуникӗ пин футран та тарӑнрах сарӑлса выртса тӑватӑ ҫӗр атмосфера таран пусӑрӑнса тӑракан шыв ӑшӗнче ӗрчеҫҫӗ, вара вӗсем час-часах карапсене ҫӳреме чаракан ӑшӑх вырӑнсем пулса тӑраҫҫӗ.

Я знал жизнеспособность этих растений, которые стелются по морскому дну на глубине более чем двенадцать тысяч футов, которые способны размножаться при давлении почти четырехсот атмосфер, и часто образуют мели, затрудняющие движение кораблей.

XXXII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.

Эпӗ ҫавӑн пек саса илтӗнекен вырӑнсене хамах аса илтӗм: акӑ Лондонри святой Павел соборӗн шалти галерейӗнче, уйрӑмӑнах Сицили утравӗнчи ҫӗр хӑвӑлӗсенче, Сиракузӑра чул кӑларакан шахтӑсенче те ҫаплах илтӗнекен вырӑнсем пур, вӗсенчен чи чаплӑраххи «Дионис хӑлхи» ятлӑ.

Я вспомнил, что подобное явление наблюдалось в нескольких местах, между прочим, во внутренней галерее собора св. Павла в Лондоне, и особенно в замечательных пещерах Сицилии, в каменоломнях близ Сиракуз, из которых самая знаменитая известна под именем «Дионисово ухо».

XXVIII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.

Кӑмрӑк кӑларакан вырӑнсем тӑрӑх эпир каҫченех утрӑмӑр.

Наше путешествие по угольной копи длилось вплоть до вечера.

XX сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.

Ҫул пӑртак чалӑшса анаталла анса пырать, пусма вырӑнне картлашкасӑр чалӑшшӑн анса каймалли ҫавӑн пек вырӑнсем хӑш-пӗр авалхи ҫуртсенче халӗ те тӗл пулкалаҫҫӗ.

Она вела вниз легким уклоном, как те деревянные настилы, которые и поныне заменяют лестницы в некоторых старинных домах.

XIX сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.

Ҫынсем пурӑнма тата ӗҫлеме ҫӗнӗ вырӑнсем шыра-шыра тупрӗҫ.

Люди искали себе новых пристанищ и дел.

Вуниккӗмӗш сыпӑк // Николай Евстафьев. Павленко П.А. Телей: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 312 с.

Колхоз ҫӗрӗсемпе юнашар санаторисен тата хулари учрежденисен хушма хуҫалӑхӗсем тӑсӑлаҫҫӗ, леререх — кӗтӳ ҫӳремелли вырӑнсем, вӗсенчен сылтӑмарах, икӗ ту хушшине чӑнкӑн путса кӗнӗ хушӑкӑн тайлӑмӗсене, Цимбал совхозӗн тӑм пӳрчӗсем лара-лара тухнӑ.

За колхозными землями располагались подсобные хозяйства санаториев и городских учреждений, выше — пастбища, а правее их, на склонах ущелья, глухо провалившегося между двумя горами, лепились мазанки цимбаловского совхоза.

Вунпӗрмӗш сыпӑк // Николай Евстафьев. Павленко П.А. Телей: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 312 с.