Шырав
Шырав ĕçĕ:
Апла пулсан, вӗсем ҫак вӑхӑтра шывпа тулаҫҫӗ имӗш.
Марс // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Анчах ҫав каналсем пур чухне те паллӑ мар — вӗсем ерипен, ҫурҫӗрти юр ирӗлнӗ вӑхӑтра кӑна куҫ тӗлне пулаҫҫӗ, тенӗ.Но они заметны не всегда — появляются в поле зрения постепенно, в период таяния полярных снегов.
Марс // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Марс аяккалла кайнӑ вӑхӑтра, паллах ӗнтӗ, ӑна сӑнакансем те сахал.Понятно, что в период наибольшего удаления Марса мало кто его наблюдает.
Марс // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Вӗсен хушши ҫак вӑхӑтра 400 миллион километра ҫитет.В это время расстояние между ними доходит до 400 миллионов километров.
Марс // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Марспа Ҫӗр Хӗвелтен тӗрлӗ енче тӑнӑ вӑхӑтра ӑна сӑнама питӗ йывӑр.Очень трудно наблюдать Марс, когда эта планета и Земля расположены по разные стороны от Солнца.
Марс // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Ҫӗрпе питӗ ҫывӑхра хирӗҫ пулнӑ вӑхӑтра Марс пӗлӗтри чи ҫутӑ ҫутатакан ҫӑлтӑрсенчен пӗри шутланать.Во время великих противостояний Марс — одна из самых ярких звезд на небе.
Марс // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Вӗсем пӗр-пӗринпе хирӗҫ пулнӑ вӑхӑтра Марс Ҫӗр патне 70 — 100 миллион километра яхӑн ҫывхарать.Во время противостояний Марс приближается к Земле примерно на 70—100 миллионов километров.
Марс // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Паллах ӗнтӗ, Ҫӗрпе Марс Хӗвелтен пӗр еннелле пулнӑ вӑхӑтра.В то время, когда эта планета и Земля находятся примерно на линии Солнце — Земля.
Марс // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Венера иртсе пынине Ломоносовпа пӗр вӑхӑтрах ытти астрономсем те сӑнанӑ, вӗсем те ҫутӑ кӑшӑла асӑрханӑ, анчах вӑл мӗн пулнине тавҫӑрса илеймен, Венера хӗрри Хӗвел мӗлкин хӗррипе сӗртӗннӗ вӑхӑтра ҫутӑ кӑшӑл вӗсене ҫав вырӑна паллӑ тума кансӗрлерӗ, тесе ӳпкелешнӗ.
Венера // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Венера Хӗвелӗн хӗрринелле ҫывхарнӑ вӑхӑтра ун йӗри-тавра япӑх ҫуталса тӑракан ҫутӑ кӑшӑл палӑрать.
Венера // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Ҫӗрпе Меркурий Хӗвелтен пӗр енче тӑнӑ чухне пире Меркурий ҫутатмасть, ҫав вӑхӑтра вӑл пире пачах курӑнмасть.
Меркурий // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Марс курӑннӑ вӑхӑтра ҫуралакансене хытӑ чӗреллӗ, ҫӑткӑн, ҫар ҫынни пулать, тенӗ, мӗншӗн тесен Марс, римлянсен шучӗпе, вӑрҫӑ турри пулнӑ.
Меркурий // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Ҫын, сӑмахран, Меркурий тӳпере пӗр-пӗр вырӑнта курӑннӑ вӑхӑтра ҫуралнӑ пулсан, астролог вара: «ку этем купца пулать», — тенӗ.
Меркурий // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Астрологинче каланӑ тӑрӑх, «ҫын ҫуралнӑ вӑхӑтра пӗлӗтри ҫӑлтӑрсем ӑҫта вырнаҫнине ҫырса хумалла — вӗсен хушшинчи ҫыхӑну ҫак ҫыннӑн малашнехи кун-ҫулне пӗлтерет» имӗш.
Меркурий // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Авалхи ҫынсем Уйӑх тӗттӗмленнӗ вӑхӑтра ӑна хӑрушӑ пысӑк чӗрчун — вӗри ҫӗлен ҫисе ярать, тесе шутланӑ.В старину люди думали, что Луну во время затмения пожирает страшное чудовище — дракон.
Уйӑх тӗттӗмленни // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Иккӗмӗш спутник 163 талӑка яхӑн вӗҫнӗ, 100 миллион км кайнӑ; ку вӑл Ҫӗр ҫинчен Хӗвел патне ҫитмелли ҫулӑн 2/з пайӗ пулать; ҫак вӑхӑтра вӑл Ҫӗр тавра 2 370 хут ҫаврӑннӑ.
Совет Союзӗ ҫӗр тавра вӗҫтерсе янӑ малтанхи спутниксем // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Юлашкинчен Уйӑх пачах пӗтсе ларать; ку вӑхӑтра Хӗвел Уйӑхӑн пире курӑнман тепӗр енне ҫутатать.Наконец Луна исчезает вся; в это время Солнце освещает невидимый для нас затылок Луны:
Уйӑха тӗпчесе сӑнани // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Яланах пире курӑнакан Уйӑх енне Хӗвел вӑхӑтлӑха ҫутатми пулсан, ӑна ҫӗнӗ Уйӑх теҫҫӗ; ку вӑхӑтра вӑл Хӗвелтен ӳкекен ҫутта пирӗн пата ӳкереймест иккен, мӗншӗн тесен унӑн тепӗр енӗ ҫеҫ ҫуталать.
Уйӑха тӗпчесе сӑнани // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Унта Уйӑхӑн тепӗр енӗ Хӗвелпе ҫуталнӑ вӑхӑтра вӗҫсе кайса нумай ӳкерчӗксем тумалла.Надо слетать туда, когда оно будет освещено солнцем, и сделать много фотографических снимков.
Уйӑха тӗпчесе сӑнани // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Эсир пӳскене чернил кӗленчи тавра ҫавӑрнӑ вӑхӑтра вӑл сирӗн алӑра хӑйӗн тӗнӗлӗ тавра пӗр хут ҫаврӑнса илнине асӑрхатӑр.
Уйӑх ҫинче // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.