Шырав

Шырав ĕçĕ:

хӗвеланӑҫ сăмах пирĕн базăра пур.

хӗвеланӑҫ (тĕпĕ: хӗвеланӑҫ) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.

Карта ҫинче виҫӗ пысӑк айлӑмлӑха паллӑ тунӑ: Хӗвелтухӑҫ Европа, Хӗвеланӑҫ Сибирь тата Туран айлӑмӗсене.
На карте обозначены три большие низменности: Восточно-Европейская, Западно-Сибирская и Туранская.

ССР Союзӗн ҫӗр пичӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кунтан хӗвеланӑҫ Европӑри государствӑсене — Германие, Англие, Францие — тинӗспе каймалли чи ҫывӑх ҫул выртать.
Отсюда ближайший морской путь в страны Западной Европы: в Германию, Англию, Францию.

Тинӗс ҫинчи чикӗсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

«Центральнӑй Еврази транспорт коридорне Монголипе Хӗвеланӑҫ Китай урлӑ йӗркелесси ҫинчен калакан ыйтӑва пӑхса тухмалла тата ӑна йӗркелес тӗлӗшпе пулма пултаракан мероприятисем ҫинчен сӗнӳсем тӑратмалла», - тесе палӑртнӑ распоряженинче.
«Рассмотреть вопрос о формировании Центрально-Евразийского транспортного коридора через Монголию и Западный Китай и представить предложения о возможных мероприятиях по его формированию», — указано в распоряжении.

Путин Монголипе Китай урлӑ транспорт коридорне туса хурассине пӑхса тухма хушнӑ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/ekonomika/20 ... hn-3477314

РФ Президенчӗ Владимир Путин правительствӑна Монголипе Хӗвеланӑҫ Китай урлӑ Центральнӑй-Еврази транспорт коридорне туса хурассине пӑхса тухма хушнӑ.
Президент РФ Владимир Путин отдал поручение правительству рассмотреть создание Центрально-Евразийского транспортного коридора через Монголию и Западный Китай.

б) пӗр ҫавракӑш тӗлне ҫӳле «Хӗвелтухӑҫ полушарийӗ», тепӗрин ҫине «Хӗвеланӑҫ полушарийӗ» тесе ҫырӑр;
б) Над одной окружностью надпишите «Восточное полушарие», над другой — «Западное полушарие».

Полушари карттисене астуса юлмалли ӗҫ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Европӑри тундрӑра тата Азири тундрӑн хӗвеланӑҫ енче ненецсем пурӑнаҫҫӗ.
В европейской тундре и в западной части азиатской тундры живут ненцы.

Тундра // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫил ҫанталӑка улшӑнтара-улшӑнтара тӑчӗ: хӗвеланӑҫ енчи ҫилсемпе кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчи ҫилсем вӗрнӗ чух час-часах йӗпе-сапа пулатчӗ: ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ енчи ҫилсем вӗрнӗ чух сивӗ е уяр ҫанталӑк пулатчӗ.
Ветер менял погоду: при западных и юго-западных ветрах часто выпадали осадки; при северовосточных ветрах устанавливалась сухая или холодная погода.

Эпир хамӑр шкулта ҫанталӑка епле сӑнаса пыни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫил пуринчен ытла хӗвеланӑҫ енчен тата кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрчӗ.
Ветер дул чаще всего с запада и юго-запада.

3. Австралирен ҫурҫӗр енне, кӑнтӑр енне, хӗвелтухӑҫ енне тата хӗвеланӑҫ енне кӑтартӑр.
3. Покажите направление из Австралии на север, на юг, на восток и на запад.

Ҫӗр чӑмӑрӗн картти // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Эпир хӗвелтухӑҫпе хӗвеланӑҫ енӗсене те кунта линипе кӑтартнине куратпӑр.
Мы увидим, что направления восток — запад также обозначены на глобусе линиями.

Глобус ҫинче енсене епле пӗлмелле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Вӑл аллисене аяккалла тӑсса яни тӑрӑх хӗвелтухӑҫ унтан хӑш енчи, хӗвеланӑҫ хӑш енчи курӑнать.
По направлению вытянутых в стороны рук наблюдателя видно, в какую сторону от него находится восток, в какую — запад.

Халӗ тата глобус ҫинче хӗвелтухӑҫ енӗпе хӗвеланӑҫ енне епле тупмаллине пӗлер.
Теперь посмотрим, как определять на глобусе направления на восток и на запад.

Эпир пӗлетпӗр: ҫын ҫурҫӗр еннелле пӑхса тӑрсан, ун хыҫӗнче — кӑнтӑр, сылтӑмра — хӗвелтухӑҫ, сулахайра — хӗвеланӑҫ пулать.
Мы знаем, что если человек стоит лицом к северу, то сзади него — юг, справа — восток, слева — запад.

Ҫакӑнта ӳкернӗ ҫӗр участокӗ ҫурҫӗр енчен кӑнтӑралла, хӗвеланӑҫ енчен хӗвелтухӑҫнелле миҫе километр пулать.
А сколько километров с севера не юг и с запада на восток имеет изображенный здесь участок земли?

Планпа географи карттине танлаштарни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Пирӗнтен ҫурҫӗр хӗвеланӑҫ еннелле «Коммунар» совхоз курӑнать, унпа юнашарах — машина-трактор станцийӗ.
В северо-западном направлении виден совхоз «Коммунар», а рядом с ним — машинно-тракторная станция.

Сӑртран мӗн куратпӑр эпир // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫырман хӗвеланӑҫ енӗ чӑнкӑ, вӑрманпа витӗннӗ.
Западный берег реки крутой, покрыт лесом.

Ӳкерчӗк ҫинче эпир шкул участокӗпе юнашар хӗвеланӑҫ енче те, хӗвелтухӑҫ енче те поселокӑн пӗчӗк ҫурчӗсем хӑйсен ҫумӗнчи сад пахчисемпе ларнине куратпӑр.
По снимку видно, что к школьному участку с запада и с востока близко подходят домики поселка с садами и огородами.

Пӗр-пӗр вырӑнӑн планӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Япала пӗр-пӗр вырӑнтан ҫурҫӗр енче тӑрать пулсан, ӑна хутӑн ҫӳл енчи хӗрринелле кӑтартаҫҫӗ; кӑнтӑр енче пулсан — аялалла; хӗвелтухӑҫ енче пулсан — хутӑн сылтӑм енчи хӗрринелле; хӗвеланӑҫ енче пулсан — сулахай енчи хӗрринелле.
на север от какого-нибудь пункта — по направлению к верхнему краю листа бумаги; на юг — к нижнему; на восток — по направлению к правому краю листа; на запад — к левому.

Чертеж ҫинче енсене мӗнле паллӑ тӑваҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Унтан тетрадьсене хамӑр ума тытса, ҫурҫӗр еннелле ҫаврӑнса тӑтӑмӑр та, пирӗн тетрадьсен ҫӳлти хӗррисем ҫурҫӗр енне, аялти хӗррисем — кӑнтӑр енне, сылтӑм хӗррисем — хӗвелтухӑҫ енне, сулахай хӗррисем — хӗвеланӑҫ енне пулчӗҫ.
Затем повернули наши тетради так, что верхний край был направлен на север, нижний — на юг, правый — на восток и левый — на запад.

Компас тӑрӑх тӗп енсене ҫеҫ мар, вӗсен хушшисенчи енсене те тупма ҫӑмӑл, сӑмахран: ҫурҫӗрпе хӗвелтухӑҫ хушшине С-В (северо-восток) саспаллисем кӑтартаҫҫӗ, кӑнтӑрпа хӗвелтухӑҫ хушшине Ю-В (юго-восток) саспаллисем, кӑнтӑрпа хӗвел-анӑҫ хушшине Ю-3 саспаллисем, ҫурҫӗрпе хӗвеланӑҫ хушшине С-3 (северо-запад) саспаллисем кӑтартаҫҫӗ.
По компасу легко найти не только главные, но и промежуточные направления: С-В (северо-восток) показывает направление между севером и востоком, Ю-В (юго-восток) — направление между югом и востоком, Ю-3 — направление на юго-запад, С-3 — направление на северо-запад.

Компас // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Страницăсем:

Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

Меню

Статистика