Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

И сăмах пирĕн базăра пур.
И (тĕпĕ: ) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
«Шурӑ чулсем» сывлӑха ҫирӗплетмелли кану центрӗнче «Губернатор лагерьне» йӗркелессине 2022 ҫулта Чӑваш Республикин Министрсен Кабинечӗпе И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗ тата «Артек» центр пӗр-пӗринпе туслӑн килӗштерсе ӗҫлесси ҫинчен тунӑ килӗшӳре ҫирӗплетнӗ.

Куҫарса пулӑш

«Губернатор лагерӗн» пӗрремӗш сезонне Чӑваш Енре ӑнӑҫлӑ пурнӑҫланӑ // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2023/08/15/gube ... avash-enre

И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн преподавателӗн тата ҫыравҫӑн Елена Нарпин статйи Турцинче пичетленсе тухнӑ кӗнекере кун ҫути курнӑ.

В книге, опубликованной в Турции, вышла статья преподавателя Чувашского государственного университета им. И.Н. Ульянова и писательницы Елены Нарпи.

Чӑваш ҫыравҫин статйи Турцинче пичетленсе тухнӑ // Таисия Ташней. https://chuvash.org/news/35714.html

Кун тӑршшӗпе воспитанниксемпе дидактика вӑййисем ирттернӗ: «Кам мӗнле кӑшкӑрать?», «Амӑшне туп», «Камӑн йӗрӗ», ҫавӑн пекех К.И. Чуковскийӗн «Айболит» юмахне вуланӑ, выльӑхсен характерӗсене, йӑлисене сӳтсе явнӑ, вӗсем ҫинчен ҫӗнӗ историсем шухӑшласа кӑларнӑ.

В течение дня с воспитанниками были проведены дидактические игры: «Кто как кричит?», «Найди маму», «Чей след», также читали сказку К. И. Чуковского «Айболи» , обсуждали характеры, повадки животных, придумывали новые истории о них.

Тӗнчере чӗрчунсем нумай // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/v-rent/2023- ... ay-3375417

И. Юркинӑн Институтӑн ӑслӑлӑх архивӗнче (I пай, 57 т., 148—269 л. ) «Илле паттӑр» юмах пур (ӑна Юркин 1881 ҫулта илтнӗ тесе палӑртса хӑварнӑ).

В научном архиве ЧГИГН (отд. I, т. 57, л. 148—269) есть сказка «Илья-батыр» (с примечанием, что она услышана И. Юркиным в 1881 г.).

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

1. «Паттӑр юмахӗсем» пухха хатӗрленӗ чухне чӑн малтан Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӑслӑлӑх архивӗнче упранакан Н.И. Ашмарин фондӗнчи томсенчен ҫирӗмӗшне пӑхса тухнӑ: I пайран 5—8, 21—33, 808-мӗш томсене тата III пайран 5—6-мӗш томсене.

1. При подготовке сборника «Богатырские сказки» нами изучены материалы двадцати томов из фонда Н.И. Ашмарина, хранящегося в научном архиве Чувашского государственного института гуманитарных наук (НА ЧГИГН): из I отдела — тома 5—8, 21—33, 80; из III отдела — тома 5—6.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Н.И. Егоров шухӑшӗпе, юмахри старик сӑнарӗ ӑрулӑх тапхӑрӗнчи ҫемье пуҫне калӑпласа тӑрать:

По мнению Н.И. Егорова, в данном образе могло получить воплощение представление о старейшине рода.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

«Анчах саламаликшӑн хӑйне май сюжетпа композици меслечӗсем характерлӑ. Паттӑр юмахӗсенче аҫтаха (ҫӗлен) тӗп героя хирӗҫ активлӑ кӗрешет, ҫапӑҫу виҫӗ хутчен пулса иртет, юмахҫӑ тытӑҫӑвӑн кашни самантне тӗплӗн ӳкерет. Саламаликра вара ҫапӑҫу пӗр хутчен ҫеҫ пулса иртет, вӑл кӗске, кашни самантне сӑнлани ҫук. Тӗп герой ҫӗлене нимӗнле вӑй хумасӑр, ҫӑмӑллӑн ҫӗнтерет, тӑшман ӑна хирӗҫ тӑмасть те пек», — тесе ҫырать Н.И. Егоров.

Но, по мнению Н.И. Егорова, в саламалике как сюжет, так и композиционные решения весьма своеобразны. Ученый отмечает характерные особенности богатырских сказок: змей энергичен и решителен в своих действиях; поединок происходит трижды (в саламалике же один раз), каждый момент сражения передается подробно (в саламалике описание боя краткое, создается ощущение, что победа дается герою без особых усилий).

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Н.И. Егоров чӑваш паттӑр юмахӗсенчи ҫапӑҫу сценипе саламаликри ҫапӑҫу сцени хушшинче нумай пӗрпеклӗх курать.

Н.И. Егоров обнаруживает параллели между сценой сражения в чувашских богатырских сказках и сценой сражения в саламаликах.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

[…] «Ху тарса юпаран иртрӗн, тарса хӑтӑлайман пулсан ҫитнӗ майпах пӗтернӗ пулӑттӑм», — тенӗ (хӗр. — Н.И. ).

«Успел все-таки забежать за столб, не забежал бы — убила бы на месте», — выдохнула она (девушка. — Н.И. ).

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

П.Н. Метин «Сатира и юмор в чувашских народных сказках» ӗҫӗнче чӑваш юмахӗсенчи кулӑша тӗпченӗ.

Интересна статья П.Н. Метина «Сатира и юмор в чувашских народных сказках».

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Сӑмахран, «лешсем (ватӑсем. — Н.И. ) вара паттӑра кӑмӑлӗсем ҫаврӑннипе пиллеҫҫӗ те пӗрпӗр асамлӑ япала е асамлӑ хӑват туянтарса яраҫҫӗ», — тесе ҫырать Н.Ф. Данилов.

Данилов, к примеру, пишет: «Тогда те (старики. — Н.И. ), благословляя батыра, одаривают его волшебными предметами или волшебной силой…»,

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

И. Тукташ кӗнеке умсӑмахӗнче чӑваш фольклорӗпе унӑн историйӗ пирки сӑмах хускатнӑ.

В предисловии затронут вопрос об истории чувашского фольклора.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

1949 ҫулта иккӗмӗш кӑларӑмпа И.С. Тукташ пухса хатӗрленӗ «Чӑваш фольклорӗ» кун ҫути курни пирки ҫӳлерех палӑртса хӑварнӑччӗ.

Мы уже отмечали факт появления в 1949 г. второго выпуска «Чувашского фольклора», составленного И. Тукташем.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Тепӗр икӗ ҫултан С.И. Шуртаков куҫарнӑ «Чувашские сказки» кӑларӑм тухать.

Через два года книга «Чувашские сказки» увидела свет в переводе С.И. Шуртакова.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Иртнӗ ӗмӗрӗн 70-мӗш ҫулӗсене илес пулсан, чӑваш юмахӗсене вырӑсла пичетлесе кӑларасси те чарӑнса лармасть: ҫине-ҫинех кӗнекесем: «Чувашские сказки», «Чувашские народные сказки», «Чувашские легенды и сказки» тата ыттисем кун ҫути кураҫҫӗ.

В 1970-х гг. продолжилась работа по переводу чувашских сказок на русский язык, и книжные полки библиотек пополнились такими новинками литературы, как «Чувашские сказки», «Чувашские народные сказки», «Чувашские легенды и сказки» и рядом других.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Паттӑр юмахӗсем, тӗпрен илсен, Н.И. Ашмаринпа Н.В. Никольский фончӗсенче упранаҫҫӗ, ыттисенче ҫук тесен те йӑнӑшах пулмасть.

Богатырские сказки находятся на хранении в научном архиве ЧГИГН преимущественно в фондах Н.И. Ашмарина и Н.В. Никольского, в остальных их почти нет.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Вӑрҫӑ умӗн тухнӑ «Чи хакли», унтан вӑрҫӑ хыҫҫӑн И.С. Тукташ пуҫтарса хатӗрленӗ «Чӑваш фольклорӗ» кӗнекесенче те паттӑр юмахӗсем ҫук.

И в довоенном сборнике «Самое дорогое», и в издании 1949 г. «Чувашский фольклор» нет богатырских сказок.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Н.В. Васильев-Шупуҫҫынни хатӗрленӗ «Чувашские сказки» пухӑра вара «Сказание об освобождении Солнца и Месяца из плена», «Богатыри», «Сын кобылы», «Лазарь» ятлӑ паттӑр юмахӗсем кун ҫути курнӑ.

В сборнике «Чувашские сказки», подготовленном Н. Васильевым-Шубоссинни, имеются и богатырские сказки, такие как «Сказание об освобождении Солнца и Месяца из плена», «Богатыри», «Сын кобылы», «Лазарь».

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Ҫав фольклор материалӗсем Н.И. Ашмаринпа Н.В. Никольский профессорсен фончӗсенче паянхи кунчченех упранса юлнӑ.

Собранные материалы и ныне хранятся в фондах Н.И. Ашмарина и Н.В. Никольского.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Вӗсем чӑвашла 1853 ҫулта Хусанта «Чувашские разговоры и сказки» кӗнекере пичетленсе тухнӑ.

Они были опубликованы на чувашском языке в книге «Чувашские разговоры и сказки», которая увидела свет в 1853 г. в Казани.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Страницăсем:

Меню

 

Статистика

...тĕплӗнрех