Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

ҫӗрулми сăмах пирĕн базăра пур.
ҫӗрулми (тĕпĕ: ҫӗрулми) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Хӑй ҫӗрулми ҫумлать, хуллен юрлать.

Куҫарса пулӑш

Касак Ваҫҫи // Трубина Мархви. Трубина М. Ача чухнехи. Повесть. Калавсем. — Шупашкар, Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 288 с. — 3–192 с.

Ҫӑмартине мункун чух та ҫимӗк чух ҫеҫ ҫисе куратпӑр, ялан ҫӑкӑрпа ҫӗрулми те ҫусӑр яшка…

Куҫарса пулӑш

Манӑн юлташсем // Трубина Мархви. Трубина М. Ача чухнехи. Повесть. Калавсем. — Шупашкар, Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 288 с. — 3–192 с.

— Ҫӑкӑр та ҫӑкӑр, ҫӗрулми те хӑяр…

Куҫарса пулӑш

Пролог // Трубина Мархви. Трубина М. Ача чухнехи. Повесть. Калавсем. — Шупашкар, Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 288 с. — 3–192 с.

Хуть те вӗлерӗр пире е Ҫӗпӗре ӑсатӑр — ни ҫӗр памастлӑр халӑх вӑйӗпе ӗҫлесе тӑмаллине (пирӗн пушӑ выртӑкан ҫӗрсем ҫук), ни уя ҫӗрулми лартмастпӑр, ни ытлашши килекен чиновниксене тӑрантармастпӑр (хамӑр выҫӑ).

Хоть убейте, хоть в Сибирь ссылайте — ни землю не отдадим под общий засев хлеба (нет у нас свободной земли), ни под картошку, ни кормить лишних нахлебников-чиновников (сами сидим голодные) не станем.

Юнлӑ юнкун // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Тӑватӑ пайӗнчен пӗр пайӗ ҫӑнӑх унта, икӗ пайӗ ҫӗрулми, тепӗр пайӗ мӑян…

Она из четырех частей: одна часть — из муки, две — из картошки и последняя из лебеды…

Пӑлхавҫӑ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Ярмарка кунӗсенче хӗрсемпе пӗрле Укка та ӗҫлесе курнӑ вӗсем патӗнче: ҫӗрулми шуратнӑ, шыв йӑтнӑ.

В ярмарочные дни Укка вместе с девчатами не раз работала в их доме: чистила картошку, носила воду.

Пулас ниме // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Вӗсем халь хӑранипе, хӑйсем тӗллӗн ҫеҫ юлнипе тем тума та хатӗр пек: мӑкаҫей тыррине акса хӑварма та, уя ҫӗрулми лартма та килӗшеҫҫӗ.

Перепуганные, одинокие, они готовы были на все: и засеять магазейные земли, и посадить в поле картошку…

Пӑлхав тапранни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Мӑкаҫей тыррине акма, уя ҫӗрулми лартма ялсем тӑрӑх ӳкӗтлесе ҫӳренин усси ҫукпа пӗр: куҫ умӗнче ҫеҫ хресченсем пире итленӗ пек тӑваҫҫӗ…

Наши увещевания насчет посева магазейного хлеба и посадки картофеля безуспешны: крестьяне делают вид при нас, что слушают, а мы уехали — и все осталось как было…»

Пӑлхав тапранни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Ялӗ-ялӗнче пахчасенче унчченех ҫӗрулми тукаласа илнине пӑхмасӑр, хресчене пусӑхласах ӑна уя ларттарнӑ.

Крестьяне сажали картошку не только на своих огородах, но и на общественном поле.

Пӑлхав тапранни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Уралпа Пермь таврашӗнчи (1842), кӑшт каярахпа чӑвашсем хушшинчи (1841 — 1842) пӑлхавсене официаллӑ документсенче ҫӗрулми пӑлхавӗсем тенине пӗлетпӗр-ха эпӗр.

Волнения 1842 года между Уралом и Пермью, а позднее в Чувашии (1841–1842) носят официальное название «картофельных бунтов».

Пӑлхав тапранни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Хам пата пынисене эпӗ хытӑ ӳкӗтлерӗм: халӑх вӑйӗпе уйрӑм ҫӗр лаптӑкӗ ҫинче туса илнӗ тырӑ хӑҫан та пулин хӑвӑрах юрама пултарӗ, ҫӗрулми те ҫавах — кирлӗ кунта кирлӗ пулӗ терӗм.

Пожаловавших ко мне ходоков я пытался уговаривать, мол, засеянное общими силами зерно рано или поздно будет вашим, то же самое и картошка — все-все понадобится в какой-нибудь черный день.

Пӑлхав тапранни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Шупашкар округӗнчи чӑвашсемпе ҫармӑссем кӗпӗрне прокурорӗ патне — пире ирӗксӗрлесе уя ҫӗрулми ларттараҫҫӗ, ял-йыш вӑйӗпе мӑкаҫей кӗлечӗ валли суха тума хистеҫҫӗ килӗрен тырӑпа укҫа пуҫтараҫҫӗ — пирӗн ӑҫта кайса кӗмелле тесе жалобӑсем ярса тултарнӑ.

Чуваши и черемисы Чебоксарского уезда додумались написать губернскому прокурору о том, что их насильно заставляют сажать картошку, вынуждают делать общественную запашку для магазеи, собирают с каждого дома хлеб и деньги.

Пӑлхав тапранни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Ҫӗрулми те пулин, ӑна ҫумлама-купалама хӑнӑхманнипе, ана ҫинчех пӑчланса ларнӑ-мӗн.

Картошка, которую крестьяне еще не умели обрабатывать, тоже захирела прямо на грядках.

Пӑлхав тапранни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Тата, пуҫласа темелле, уя ҫӗрулми ларттарнӑ.

Заодно было приказано посадить и картошку.

Пӑлхав тапранни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Кӑштах итлекелесе тӑрать те вӑл ҫынсем ҫаплах Савтепи ятне асӑннине илтсе хаш сывласа ярать, пӗчӗк сӗтел ҫине пиҫнӗ ҫӗрулми тирӗкӗ е чӑмпа кӑвас лартса хӑварать.

Послушает, послушает, услышит имя Савдеби и поставит на стол миску вареной картошки или жбан квасу, вздохнет тяжко и уходит.

Савтепи // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

— Ҫупа ҫӗрулми ҫеҫ мар, ҫӗрӗк ҫӑпата та тутлӑ тет.

— А с маслом не то что картошка, лапоть дырявый сладким покажется!

Янтул кам вӑл? // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Ҫӗрулми мыскарине илӗр тӑта.

— А эта комедия с картошкой?

Янтул кам вӑл? // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Ҫавӑнпа ун тухӑҫӗ те хӑйне кура ҫеҫ пулнӑ — темиҫе такана вӗт ҫӗрулми.

И урожай получался известный: несколько корытцев мелких картошин…

Малтан калани // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Ҫӗрулми пирӗн ҫӗр-шывра тепӗр ҫӗр ҫултан та халӑх хушшине ытлашшиех сарӑлайман-ха.

Однако картошка окончательно не прижилась в наших краях даже через сто лет.

Малтан калани // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Ҫапла вара пирӗн иккӗмӗш ҫӑкӑр — вилӗмсӗр ҫӗрулми Кӑнтӑр Америкӑран Российӑна вунсаккӑрмӗш ӗмӗрте килнӗ теҫҫӗ.

А пришел в Россию этот «второй хлеб», впоследствии ставший настоящим спасением в голодные годы, из Южной Америки, в восемнадцатом веке.

Малтан калани // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Страницăсем:

Меню

 

Статистика

...тĕплӗнрех