Чӑваш чӗлхи корпусӗ

1. Ҫӳлхуҫа Египет ҫӗрӗнче Моисейпе Аарона ҫапла тесе каланӑ: 2. ҫак уйӑх сирӗн уйӑхсенӗн пуҫламӑшӗ пултӑр, вӑл ҫулталӑк уйӑхӗсем хушшинчи пӗрремӗш уйӑх пултӑр.

1. И сказал Господь Моисею и Аарону в земле Египетской, говоря: 2. месяц сей да будет у вас началом месяцев, первым да будет он у вас между месяцами года.

Тух 12 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

Ҫапла вара М. А. Большов Мухтав орденӗн тулли кавалерӗ пулса тӑнӑ, ҫак ордена йӗркеленӗ хыҫҫӑн пӗр уйӑх ҫурӑран, уйӑх ытларах вӑхӑт хушшинче ҫапӑҫура палӑрнӑшӑн 1943 ҫулта орденӑн виҫӗ степеньне те илме тивӗҫлӗ пулнӑ.

Таким образом, М. А. Большов является полным кавалером ордена Славы, заслужившим все три степени ордена в 1943 году за боевые отличия, совершённые им в течение чуть более месяца, через полтора месяца после учреждения этого ордена.

Большов Михаил Алексеевич // Светлана Трофимова. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%91%D0%BE%D ... 0%B8%D1%87

1938 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче ӑна арестленӗ, РСФСР Пуҫиле кодексӑн 58 (7,8,11 пайӗсем) статьяпа айӑпланӑ, 1 ҫул та 8 уйӑх хушши тӗрмере ларнӑ, айӑплава тӑратнӑ материалсем ҫителӗксӗр пулнипе следстви ӑна айӑплавран хӑтарнӑ.

В августе 1938 года был арестован, обвинялся по статье 58 (части 7, 8, 11) Уголовного кодекса РСФСР, находился под арестом в течение 1 года и 8 месяцев, ввиду недоказанности предъявленного обвинения, следствием был освобождён.

Спасов Лука Семёнович // Светлана Трофимова. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A1%D0%BF%D ... 0%B8%D1%87

Вӗренӳ хыҫҫӑн мана пӗр уйӑх канма пачӗҫ, Магнитогорск военкомачӗ урлӑ 1973 ҫулхи ноябрь уйӑхӗнче чикӗри ҫарсене чӗнчӗҫ.

Куҫарса пулӑш

Чикӗри служба пиҫӗхнӗ // Марина Иванова. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... hn-3794856

Эрне хыҫҫӑн эрне, уйӑх хыҫҫӑн уйӑх иртрӗ, савӑк ҫуркунне те килсе ҫитрӗ: ҫурт хӗррисенче урӑм-сурӑм вӑрӑм пӑр кишӗрсем ҫакса ҫитӗнтерме тытӑнчӗ вӑл.

Куҫарса пулӑш

Курак чӗппи // Виталий Енӗш. Енӗш В.Г. Чи пӗчӗк патшалӑх: Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2009. — 287 с. — 254–258 с.

Уйӑх хыҫҫӑн уйӑх иртет.

Куҫарса пулӑш

Пӗчӗк лаша // Виталий Енӗш. Енӗш В.Г. Чи пӗчӗк патшалӑх: Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2009. — 287 с. — 80–180 с.

Хӗл лариччен татах икӗ уйӑх юлнӑ: юпапа чук уйӑхӗсем.

Куҫарса пулӑш

Пурнӑҫ улшӑнчӗ // Николай Жирнов. Жирнов, Николай Трофимович. Анне килӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Ҫӗнӗ вӑхӑт, 2007. — 261 с. — 34–167 с.

Уйӑх патне тата Уйӑх ҫине ларнисӗр пуҫне Китай космонавчӗсем ытти ҫӗршывсен космонавчӗсен ҫитӗнӗвӗсене пурне те тенӗ пекех тепӗр хут тунӑ.

За исключением полётов к Луне и на Луну, китайские космонавты повторили почти все достижения космонавтов других стран.

Китай космонавчӗсен списокӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%B8%D ... 0%BA%D3%97

Пуйӑс ыткӑнса пынӑ чух ҫул хӗрринчи юпасем мӗлтлетсе юлнӑ пек хӑвӑрт вӗҫсе иртсе каяҫҫӗ кунсем: эрне хыҫҫӑн эрне иртет, уйӑх хыҫҫӑн уйӑх…

Куҫарса пулӑш

8 // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 37–84 с.

«Аполлон-16» Уйӑх модулӗ Уйӑхӑн кӑнтӑр-тухӑҫри квадрантӗнчи сӑртлӑ-туллӑ вырӑнта анса ларнӑ.

Лунный модуль «Аполлона-16» совершил посадку в гористой местности юго-восточного квадранта Луны.

Уйӑх ҫинче пулса курнӑ ҫынсен списокӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A3%D0%B9%D ... 0%BA%D3%97

Уйӑх ҫине анса ирттернӗ юлашки экспедици 1972 ҫулхи раштав уйӑхӗнче пулнӑ: паянхи куна илес пулсан Юджин Сернанпа Харрисон Шмитт Ҫӗр чӑмӑрӗн уҫлӑхташӗ ҫине кайса килнӗ юлашки ҫынсем шутланаҫҫӗ.

Последняя лунная экспедиция с высадкой состоялась в декабре 1972 года: Юджин Сернан и Харрисон Шмитт являются на сегодняшний день последними людьми, посетившими естественный спутник Земли.

Уйӑх ҫинче пулса курнӑ ҫынсен списокӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A3%D0%B9%D ... 0%BA%D3%97

Юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗнче «Наполипе» иртнӗ матчра Астори Эсекьель Лавессипе ҫапӑнса пӗчӗк ура туни шӑммине хуҫнӑ, ҫавна пула 2,5 уйӑх хушши вӑййа тухайман.

23 октября в матче с «Наполи» Астори, столкнувшись с Эсекьелем Лавесси, получил перелом малоберцовой кости и не играл 2,5 месяца.

Давиде Астори // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%94%D0%B0%D ... 1%80%D0%B8

Ҫав уйӑха чӑвашсем вилнисене халаллаҫҫӗ, ҫавӑнпа уйӑх ячӗ те чӑвашла «юпа».

Куҫарса пулӑш

Асӑну // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.

Март уйӑхӗ вӗҫӗнчен пуҫласа августа ҫитиччен тӑватӑ уйӑх пӗр вӗҫӗмсӗр каҫ тӑнӑ.

Непрерывная четырехмесячная ночь продолжалась с конца марта до августа.

Кӑнтӑр полюсӗ патне кайни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ытти вырӑнсенче темиҫешер уйӑх уяр ҫанталӑк тӑрать, унтан вара темиҫешер уйӑх кунӗн-ҫӗрӗн ҫумӑр ҫӑвать.

В других местах несколько месяцев подряд стоит засуха, а затем в течение нескольких месяцев почти ежедневно льют дожди.

Тропик тӑрӑхӗнчи ҫутҫанталӑк // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Пирӗн унта пӗр уйӑх е уйӑх ҫурӑ пурӑнмаллаччӗ — пӗр сӑмахпа, ҫуркунне пуҫланиччен, пӑр ҫинче пурӑнма хӑрушӑ пулма пуҫличчен.

Куҫарса пулӑш

21. Тайгари пикник // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.

…Анчах пӗр уйӑх хушши ним тумасӑр, пӗр уйӑх хушши кӗтсе пурӑнмалла пуласси ҫинчен шухӑшлани ӑна тӳсме ҫук йывӑр пек туйӑннӑ вӑхӑтра унӑн пӳлӗмӗнче телефон шӑнкӑртатса илчӗ.

Куҫарса пулӑш

17. И. Иванов // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.

Паллашнӑ хыҫҫӑн пӗр уйӑх кӑна, ҫук, пӗр уйӑхран та каярах вӑхӑт иртнӗ те, Лиза хӑйӗн телейне тупнине ӑнланнӑ.

Куҫарса пулӑш

11. Иртнӗ ҫуркунне // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.

Уйӑх пур ҫав унта, уйӑх пӗлӗт хушшипе шӑвать!

Куҫарса пулӑш

I // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 306–337 с.

Икӗ уйӑх иртет, виҫӗ уйӑх — Калис шӳтлем пек туса калаҫкалать:

Куҫарса пулӑш

XXII // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.