Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Вӑл апат лартса парасса кӗтет ӗнтӗ.

Куҫарса пулӑш

V сыпӑк // Василий Алентей. Алендей, Василий. Курӑксене тайса ҫил вӗрет: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1969. — 254 с.

Васса кӑмака ҫумне виҫ-тӑватӑ пукан лартса выртнӑ иккен.

Куҫарса пулӑш

III сыпӑк // Василий Алентей. Алендей, Василий. Курӑксене тайса ҫил вӗрет: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1969. — 254 с.

Кунта стела вырнаҫтарнипе ҫеҫ ҫырлахман, аслӑ ҫултан пӑрӑнса кӗме бетон тротуар та сарнӑ, ларса канма сак лартса панӑ.

Куҫарса пулӑш

«Кӑтаймассен алли ҫӑмӑл пулчӗ» // Юрий МИХАЙЛОВ. https://ursassi.ru/articles/t-van-k-tes/ ... ch-3412044

Ҫӗнӗ Шупашкарти 72 ҫулти хӗрарӑма ултавҫӑсем шӑнман пӑр ҫине лартса ярайман.

Мошенники не смогли обмануть 72-летнюю женщину из Новочебоксарска.

Ултавҫӑсем 3 сехет ӳкӗтлесен те 900 пин тенкине куҫарман // Софья Савнеш. https://chuvash.org/news/35834.html

Чкалов ун ҫинче хӑйӗн ентешӗсене лартса ярӑнтарнӑ.

Куҫарса пулӑш

В. П. Чкалов музейӗнче // А. ЧЕБУРАШКИН. «Тӑван Атӑл». — 1974, 2№ — 72–73 с.

Чӳрече ҫывӑхӗнче, урай тӑрӑх, тӗрлӗ савӑтсем ҫинче ӳстернӗ чечексемпе пӳлӗмре ҫитӗнекен ӳсентӑрансене лартса тухнӑ.

Куҫарса пулӑш

Чапаев ҫинченех… // Василий Долгов. «Тӑван Атӑл». — 1974, 2№ — 65–67 с.

Уявра чӑваш наци тумӗн куравӗ те иртнӗ, хӑнасем валли концерт лартса панӑ.

Куҫарса пулӑш

Канаш райповӗн апат-ҫимӗҫне пысӑк хак панӑ // Артемий Мясников. http://kanashen.ru/2023/08/18/%d0%ba%d0% ... b0%d0%bda/

Ачасем хаваслӑ концерт лартса пачӗҫ.

Куҫарса пулӑш

Чечек кӑшӑлӗ хучӗҫ // Сергей Батюков. http://kasalen.ru/2023/08/15/%d1%87%d0%b ... %97%d2%ab/

Унӑн пуҫарӑвӗпе ҫӗршер тӗп йывӑҫ-тӗм лартса ӳстернӗ.

Куҫарса пулӑш

Тава тивӗҫлӗ учитель // Т.БЫКОВА. http://елчекен.рф/2023/08/04/%d1%82%d0%b ... %bb%d1%8c/

Уяра тупасси лайӑх паллӑ шутланнӑ, ҫавӑнпа та ачасем уяра пӳрне ҫине лартса:«Уяр, пӗлӗтелле вӗҫсе кай, унта санӑн ачусем канфет ҫиеҫҫӗ, пурне те пӗрер, сана пӗр чӗптӗм те ҫук», - тенӗ.

Найти Божью коровку считалось хорошей приметой, наверное поэтому дети во всём мире, посадив Божью коровку на палец приговаривают: «Божья коровка, полети на небо, там твои детки, кушают конфетки, всем по одной, а тебе ни одной».

Уяра Аслӑ Турӑпа ҫыхӑнтарнӑ, вӑл Турӑ амӑшӗн атрибучӗ пулнӑ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... ln-3392564

Тепӗр тесен, пирӗн регионта хӑмла лартса ҫитӗнтерме ҫителӗклӗ таран условисем пурри те производство калӑпӑшне ӳстерме витӗм кӳрет», - тесе палӑртса каланӑ Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Олег Николаев.

Куҫарса пулӑш

Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ «Раҫҫейӗн симӗс ылтӑнӗ» cӑрапа хӑмла фестивальне уҫнӑ // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2023/08/14/chav ... -msh-festi

«Форумӑн тӗп тӗллевӗсенчен пӗри – пӗр-пӗрин паха ӗҫ опычӗпе паллашасси, хӑмла лартса ҫитӗнтерес ӗҫре пысӑк технологисен витӗмлӗхне тӗпе хурса пысӑк тухӑҫ туса илме вӗренсе пырасси.

Куҫарса пулӑш

Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ «Раҫҫейӗн симӗс ылтӑнӗ» cӑрапа хӑмла фестивальне уҫнӑ // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2023/08/14/chav ... -msh-festi

Йӑван лашине итленӗ те пӳрте кӗрсен амӑш лартса панӑ чее урайне [ҫавӑрса] ҫапрӗ тит те, урай пӗтӗмпех ҫунса карӗ тит.

Йыван послушался свою лошадь и, когда зашел в дом, разбил об пол чашку с чаем, пол весь сгорел.

2. [Йӑван ҫӗленсене ҫӗнтерни] // ЧПГӐИ. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 55-61 с.

Пӗрре Йӑван вӗреннӗ ҫӗртен таврӑнсан амӑшӗ ӑна чей лартса панӑ тит те, Йӑван [чей ӗҫеччен] лаши патне пынӑ та, лаши ӑна каланӑ:

Обычно, когда Йыван возвращался с учебы, мать ставила перед ним чай, но Йыван [перед тем, как попить чаю] вышел к лошади, и лошадь ему сказала:

2. [Йӑван ҫӗленсене ҫӗнтерни] // ЧПГӐИ. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 55-61 с.

Шыв хӗрне хӗре лартса хӑварчӗҫ тит, ӑсатса чуптуса уйӑрӑлса.

Около воды поцеловались и распрощались, девушку оставили там.

1. [Икӗ Йӑван] // ЧПГӐИ. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 47-57 с.

Кунта анлӑ сарӑлнӑ мотив тӗл пулать: паттӑр хӑйне вӗлерме шутланӑ усала тӗп тусан килтен тухса кайнӑ чухне икӗ катка (лутка, витре) лартса хӑварать: пӗри — пушӑ, тепри — кӑмрӑк тултарнӑскер.

Здесь типичный мотив такой: богатырь убивает злого духа, пытавшегося покончить с ним, а перед уходом из дома велит матери (младшей сестре) поступать таким образом —

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Паллах, ушкӑнсене ҫирӗп чикӗ лартса уйӑрма ҫук: нумай чухне пӗр сюжетах тӗрлӗ текстра тӗл пулать, вӗсем расна контаминацине кӗреҫҫӗ.

Конечно, четкого разделения между ними нет: во множестве случаев один и тот же сюжет повторяется в разных сказках, или создаются сюжетные контаминации.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

А.К. Салмин ӗҫӗсене танлаштаруллӑ-историллӗ меслетпе тишкерни уйӑрса тӑрать, ҫавӑнпах чӑваш паттӑр юмахӗсене ытти тӗрӗк халӑхӗн сӑмахлӑхӗнчи паттӑр юмахӗсемпе тата тӗрӗксен паттӑрлӑх эпосӗпе ҫума-ҫум лартса пӑхнине пӗрре мар куратпӑр.

Работы этого исследователя отличает использование сравнительноисторического подхода, в них нередко наблюдаем сопоставление чувашских богатырских сказок с такими же произведениями ряда тюркских народов и тюркским богатырским эпосом.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Ачасемпе шкулла вылянӑ чухне те вӑл яланах вӗсен вӗрентекенӗ пулнӑ, «иккӗсем», «пиллӗксем» лартса панӑ.

Куҫарса пулӑш

Тава тивӗҫлӗ учитель // Альбина Ефремова. http://kasalen.ru/2023/07/18/%d1%82%d0%b ... %bb%d1%8c/

Чӑваш академи театрӗн вӑйӗпе кӑна иртнӗ ҫулла чӑваш ялӗсенче 300 ытла спектакль лартса панӑ, вӗсене ҫӗр пин ҫын ытла пырса курнӑ.

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.