Чӑваш чӗлхи корпусӗ

а) икӗ ҫавракӑш юнашар ӳкерӗр.

а) Начертите рядом две окружности.

Полушари карттисене астуса юлмалли ӗҫ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Чугун ҫул икӗ енӗпе уй-хирсем инҫетелле тӑрса юлаҫҫӗ.

По обе стороны полотна вдаль убегали поля.

Уй-хир варрипе // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Амундсенран кайран Скотт хӑйӗн икӗ юлташӗпе пӗрле полюс ҫине ҫитсен, каялла таврӑннӑ чухне шӑнса вилнӗ.

Достигнув полюса после Амундсена, Скотт и его спутники замерзли на обратном пути.

Кӑнтӑр полюсӗ патне кайни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Икӗ пысӑк упа, виҫӗ пӗчӗк упа — пӗтӗм ҫемьипе тюленьсем патне йӑпшӑнса пыраҫҫӗ.

Целое семейство — два больших белых медведя и три медвежонка — подкрадывается к тюленям.

Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океанра пурӑнакан чӗрчунсем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Икӗ кун ӗнтӗ ҫынсем шыв ӗҫменни.

Два дня уже не пили люди.

Пушхирте // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Яла икӗ сехете яхӑн аркатрӗҫ.

Разгром длился около двух часов.

Негр ялне аркатни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫӗр тавра экваторӑн икӗ енӗпе шӑрӑх тӑрӑх анлӑн сарӑлса выртать.

Широкой полосой по обе стороны экватора протянулся вокруг земли жаркий пояс.

Тропик тӑрӑхӗнчи ҫутҫанталӑк // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Сывлӑшра юр пӗрчисем ҫавӑрӑнса вӗҫсе ҫӳренипе икӗ утӑмра нимӗн те курӑнмасть.

От вертящихся в воздухе снежинок в двух шагах ничего не видно.

Ҫулталӑк вӑхӑчӗсенче ҫанталӑк епле улшӑнса пырать // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Хӗл тата ҫу кунӗсенчен, ҫутҫанталӑкри икӗ пӗр пек мар вӑхӑтсенчен пуҫлар.

Начнем с зимы и лета — двух противоположных времен года.

Ҫулталӑк вӑхӑчӗсенче ҫанталӑк епле улшӑнса пырать // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Хӑш чухне тӗтре пит ҫӑра пулать, ун пек чухне вара: икӗ утӑмран ним те курӑнмасть, теҫҫӗ.

Иногда туман бывает так густ, что говорят: в двух шагах ничего не видно.

Ҫанталӑк ҫинчен мӗн пӗлмелле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Полюссен ҫывӗхӗнче икӗ поляр унки тунӑ.

Около полюсов проведены два полярных круга.

Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи ӑшӑ тӑрӑхӗсем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Сивӗ тӑрӑхсемпе шӑрӑх тӑрӑхсем хушшинче икӗ вӑтам тӑрӑх пур: ҫурҫӗрти тата кӑнтӑрти вӑтам тӑрӑхсем.

Между холодными и жаркими поясами находятся два умеренных пояса — северный и южный.

Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи ӑшӑ тӑрӑхӗсем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫӗр чӑмӑрне карта ҫинче икӗ ҫурчӑмӑр пек тӑваҫҫӗ, вӗсене полушарисем теҫҫӗ.

Земной шар изображают на карте в виде двух полушарий.

Ҫӗр чӑмӑрӗн картти // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Вӑл ҫӗр чӑмӑрне икӗ пая уйӑрать — ҫурҫӗр полушарийӗ тата кӑнтӑр полушарийӗ пулаҫҫӗ.

Она делит земной шар на два полушария — северное и южное.

Полюссемпе экватор // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Икӗ полюсран та пӗр тан вырӑн илсе ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинче шухӑшпа йӗри-тавра лини ӳкереҫҫӗ.

На равном расстоянии от обоих полюсов вокруг земного шара мысленно проводится линия.

Полюссемпе экватор // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫӗр чӑмӑрӗн икӗ точки пӗрре те ҫавӑрӑнса ункӑ тумаҫҫӗ.

А две точки земного шара совсем не описывают кругов.

Полюссемпе экватор // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Эсир куратӑр, кашни точка чӑмӑрпа пӗрле ҫавӑрӑнса ункӑ тӑвать; пӗр точки пысӑкрах тӑвать, ытти точкисем пӗчӗкрех ункӑ тӑваҫҫӗ, икӗ точки ҫӳлтипе аялти — унка тумаҫҫӗ.

Вы видите, что каждая точка при вращении шарика делает круг; одна точка — больший круг, другие — меньший; лишь две точки шарика — верхняя и нижняя — не делают круга.

Полюссемпе экватор // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Поезд сиккеленмесӗр, пӗр тан пынӑ чухне час-часах пире эпир хамӑр пӗр вырӑнтах тӑнӑн туйӑнать, телеграф юписем, йывӑҫсем ҫулӑн икӗ енӗпе поезда хирӗҫ чупнӑн туйӑнать.

Если поезд идет ровно, без толчков, то нам кажется, что мы стоим на месте, а телеграфные столбы и деревья по сторонам пути несутся навстречу поезду.

Кунпа ҫӗр мӗншӗн пулаҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Юлашкинчен, ҫӳреме тухни икӗ ҫула яхӑн иртсен тин, Магеллан хӑй ӗмӗтленнӗ утравсене курнӑ.

Наконец, почти через два года после начала путешествия, Магеллан увидел острова, к которым стремился.

Ҫӗр тавра малтан ҫӳресе ҫаврӑнни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Икӗ пайӗ шыв айӗнче.

Две трети покрыты водой.

Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫийӗнче ҫиелте мӗн пур // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.