Чӑваш чӗлхи корпусӗ

— С[ы]вӑ пулӑре! — тесе каларӗ тит те лашине пушӑпа ҫапрӗ тит, вӑшт! кайӑк пак алӑк урлӑ каҫҫа ка[рь] тит.

— Прощайте! — будто птица, через дверь вашт! перемахнул.

2. [Йӑван ҫӗленсене ҫӗнтерни] // ЧПГӐИ. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 55-61 с.

Улпут килнӗ ҫӗре унӑн майри таса мар пулнӑ пак юри с[ӑ]лта персе ҫав Йӑван лашине вӗлерттерешшӗн.

К приезду барина его барыня притворилась хворой.

2. [Йӑван ҫӗленсене ҫӗнтерни] // ЧПГӐИ. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 55-61 с.

Чике старик хур сухал (ытти тӗрӗк халӑхӗсен юмахӗсенче: иргаил, гифрит, ифрит т. ыт. те) сӑнарӗ вырӑс юмахӗсенчи «мужичок с ноготок, борода с локоток» текен героя ҫывӑх илтӗнет.

Образ Чиге-старика (Чике старик хур сухал, букв.: «старик в локоть, а борода в два локтя»; в сказках других тюркских народов: иргаил, гифрит, ифрит и др. ) близок в русских сказках к герою «мужичок с ноготок, а борода с локоток».

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

«Чӑваш юмахӗсем» ум статьяра Е.С. Сидорова чӑваш юмахӗсене пуҫтарса тӗпченин кӗске ҫул-йӗрӗпе паллаштарнӑ, вӗсен хӑйне евӗрлӗхӗ пирки ҫырнӑ.

В статье, предваряющей «Чувашское устное народное творчество. Сказки», Е.С. Сидорова вкратце прослеживает процесс сбора и исследования чувашских сказок, останавливается на их отличиях.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

1949 ҫулта иккӗмӗш кӑларӑмпа И.С. Тукташ пухса хатӗрленӗ «Чӑваш фольклорӗ» кун ҫути курни пирки ҫӳлерех палӑртса хӑварнӑччӗ.

Мы уже отмечали факт появления в 1949 г. второго выпуска «Чувашского фольклора», составленного И. Тукташем.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Н.Н. Щекатихин «О некоторых связях чувашского фольклора с источниками кавказского происхождения» тӗпчевӗнче, тӗпрен илсен, чӑваш юмахӗсене Кавказ халӑхӗсен сӑмахлӑхӗнчи тӗслӗхсемпе танлаштарнӑ, параллельсем тупнӑ.

Н.Н. Щекатихин в исследовании «О некоторых связях чувашского фольклора с источниками кавказского происхождения» сравнивает чувашские сказки с образцами фольклора народов Кавказа и выявляет параллели.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Пӗтӗмпе 74 текст (483 с. ), пуян материал, тулли комментарисем — вӑл кӗҫех кун ҫути курасса шанса тӑрӑпӑр.

Здесь 74 текста, объем рукописи составляет 473 страницы. Хочется надеяться, что этот богатый материал с подробными комментариями тоже увидит свет в ближайшее время.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Тепӗр икӗ ҫултан С.И. Шуртаков куҫарнӑ «Чувашские сказки» кӑларӑм тухать.

Через два года книга «Чувашские сказки» увидела свет в переводе С.И. Шуртакова.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Вӑрҫӑ умӗн тухнӑ «Чи хакли», унтан вӑрҫӑ хыҫҫӑн И.С. Тукташ пуҫтарса хатӗрленӗ «Чӑваш фольклорӗ» кӗнекесенче те паттӑр юмахӗсем ҫук.

И в довоенном сборнике «Самое дорогое», и в издании 1949 г. «Чувашский фольклор» нет богатырских сказок.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

1844—1845 ҫулсенче венгр ӑсчахӗ А. Регули (С.М. Михайлов-Янтушпа пӗрле) тури чӑвашсем хушшинче «Амаҫури» тата «Вилме каякан пуйса килет тет» юмахсем ҫырса илнӗ (вӗсем паттӑр юмахӗсем мар).

Венгерский исследователь А. Регули (в совместной поездке с С.М. Михайловым-Яндушем) в 1844—1845 гг. записал у верховых чувашей две сказки (не богатырские): «Мачеха» и «Кто шел на смерть, тот богатым вернулся, говорят».

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Вӗсене ҫак ятпа Комсомольски муниципаллӑ округӑн депутатсен Пухӑвӗн ертӳҫи С.Грачева, Комсомольски, Кайнлӑк, Чӗчкен территори уйрӑмӗсен начальникӗсем М.Илларионова, А.Кузьмин, Н. Тумаланов, Луцки храмӗн настоятелӗ Сергий иерей, округри ЗАГС пайӗн начальникӗ О. Федотова, тӗп библиотека директорӗ И.Ядрова парнесемпе чечек ҫыххисем парса уявпа саламларӗҫ, малашне те ҫемье вучахне упраса, пӗр-пӗринпе килӗштерсе пурӑнма сунчӗҫ.

Куҫарса пулӑш

Ҫемье телейӗн уҫҫи – юратупа шанчӑклӑхра // Анна МАТРОСОВА. http://kasalen.ru/2023/07/11/%d2%ab%d0%b ... %bb%d3%91/

Вӗсене С.С.Наумов вӗрентекен хатӗрленӗ.

Куҫарса пулӑш

Шкул тарӑн пӗлӳ парать, ачасене аталанма пулӑшать // Татьяна Максимова, Сергей Наумов. http://kasalen.ru/2023/07/14/%d1%88%d0%b ... %b0%d0%bd/

Коллектива С.В.Антонова директор чылай ҫул ӑнӑҫлӑ ертсе пырать.

Куҫарса пулӑш

Шкул тарӑн пӗлӳ парать, ачасене аталанма пулӑшать // Татьяна Максимова, Сергей Наумов. http://kasalen.ru/2023/07/14/%d1%88%d0%b ... %b0%d0%bd/

1566 ҫулта «Список с писцовой и межевой книги города Свияжска и уезда» кӗнекере Кӗтне юханшывӗ хӗрринче Асенюво (Асяново) ял ятне асӑнни пур.

Куҫарса пулӑш

Ял илемӗ унта пурӑнакансенчен килет // Юрий Гаврилов. http://kasalen.ru/2023/07/14/%d1%8f%d0%b ... %b5%d1%82/

2014 тата 2015 ҫулсенче С.Антонов Раҫҫейре право енӗпе воспитани пама пулӑшакан методика хатӗрӗсем ӑсталаса лауреат ятне илнӗ.

Куҫарса пулӑш

Тава тивӗҫлӗ учитель // Альбина Ефремова. http://kasalen.ru/2023/07/18/%d1%82%d0%b ... %bb%d1%8c/

2013 ҫулта С.Антонов Санкт-Петербургра ирттернӗ Пӗтӗм Раҫҫейри право тата обществознани учителӗсен съезчӗн ӗҫне хутшӑннӑ.

Куҫарса пулӑш

Тава тивӗҫлӗ учитель // Альбина Ефремова. http://kasalen.ru/2023/07/18/%d1%82%d0%b ... %bb%d1%8c/

Вӗсем хушшинче — ял хуҫалӑх предприятийӗсен ертӳҫисем, округ пуҫлӑхӗн ҫамрӑксемпе ӗҫлекен советникӗ Н.Макарова тата Раҫҫейри ял ҫамрӑкӗсен союзӗн хастарӗсем (С.Иванов, Е.Макарова, О.Григорьева).

Куҫарса пулӑш

Уй-хир кунӗ иртнӗ // Каҫал Ен. http://kasalen.ru/2023/07/18/%d1%83%d0%b ... %bd%d3%97/

Чӑваш республикинчи ӗҫ ҫыннисене пӗтем ҫӗршывӗпе чапа тухнӑ «Березка» ансамблӗн коллективӗ, совет сценин чаплӑ мастерӗсем — СССР халӑх артистки К. Еланская, РСФСР халӑх артисчӗсем В. Максимов, С. Балашов, РСФСР тава тивӗҫлӗ артистки Н. Покровская, ҫӗршывра лайӑх пӗлекен пӗр тӑван Федоровӑсем, Борис Брунов тата Российӑ Федерацийӗнчи ытти паллӑ артистсем, писательсем, композиторсем, художниксем хӑйсен пултарулӑхӗсемпе ҫывӑх паллаштарчӗҫ.

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Юлашки ҫулсенче пичетленсе тухнӑ чаплӑ произведенисем — А. Твардовскин «Инҫетрен инҫете» поэмипе М. Шолоховӑн «Уҫнӑ ҫерем» романӗн иккӗмӗш кӗнеки, Л. Леоновӑн «Вырӑс вӑрманӗпе» А. Довженкон «Тинӗс ҫинчен хунӑ поэми», Н. Погодинӑн Ленина сӑнласа кӑтартакан пьесисемпе М. Ауэзовӑн «Абай ҫулӗ» романӗ, М. Стельмах романӗсемпе М. Рыльский, А. Прокофьев, М. Турсун-заде поэтсен сӑввисем, Д. Шостаковч, В. Соловьев-Седой, С. Рихтер, В. Мравинскнй, В. Пашенная творчествисем пирӗн литературӑпа искусствӑн ҫитӗнӗвӗсене ҫав тери уҫҫӑн кӑтартса параҫҫӗ!

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Пирӗн литературӑна ӑнӑҫлӑн аталантарас ӗҫре Н.С. Хрушев юлташӑн «Литературӑпа искусствӑна халӑх пурнӑҫӗпе тачӑ ҫыхӑнтарассишӗн», «Литературӑпа искусствӑн ҫӗнӗ ҫитӗнӗвӗсемшӗн» статйисем, ҫавӑн пекех вӑл Пӗтем Союзри писательсен III съездӗнче тухса каланӑ сӑмахсем пысӑк вырӑн йышӑнчӗҫ.

Куҫарса пулӑш

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.