Шырав
Шырав ĕçĕ:
Фридланд ҫинчен асӑнни пек хӑрушӑ сӑмах урӑх кирлӗ те пулман, Беннигсен нимӗн чӗнме те пултарайман, Кутузов вара малалла ҫапла каланӑ: Мускава ҫухатни вӑл — Российӑна ҫухатни, пулмасть-ха, вырӑс халӑхӗ хаяр кӗрешӗве тухать, Российӑна ҫӑлассишӗн вӑл кирек епле инкек тӳсме те хатӗр, анчах халӗ, татӑклӑн хирӗҫ пырса ҫапас тесен, Рязань ҫулӗпе каялла чакмалла пулать, тенӗ.
IV сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ҫаксем пурте Кутузова ҫапӑҫма кирли ҫинчен, май килсен чи юнлӑ, чи хӑрушӑ ҫапӑҫу — урам хушшинчи ҫапӑҫу таранах ҫитме кирли ҫинчен каланӑ.
IV сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Унӑн 47000 салтак та 47 генерал пӗтнине вӑл хӑй те пӗлсе тӑнӑ, анчах вӑл паян хӑюллӑн ҫапла каланӑ:Он сам знал, что у него выбыли из строй 47 000 солдат и 47 генералов, но сегодня он бодро ответил:
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
— Парижран виҫе пин километрта эпӗ хамӑн юлашки резерва ҫапӑҫӑва кӗртме пултараймастӑп, — тесе татӑклӑн каланӑ вӗсене хирӗҫ Наполеон.
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ҫавӑнта ӗнтӗ Наполеон ҫапла каланӑ: «Эпӗ ирттернӗ ҫапӑҫусенчен чи хӑрушши вӑл Мускав патӗнчи ҫапӑҫу пулать. Французсем хӑйсене унта ҫӗнтерӳ тума тивӗҫлӗ пулнине кӑтартрӗҫ, вырӑссем вара хӑйсене никам ҫӗнтерме пултарас ҫук тивӗҫлӗх кӑтартрӗҫ», тенӗ.
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Тарӑхса ҫитнӗ Ней, хӑйӗн юлташӗсене ҫапла каланӑ: Наполеон «император кӑна пулас тет пулсан, ҫара ертсе пырас темест пулсан, Тюильрине кайтӑр та, командовани ӗҫне пире патӑр», тенӗ.
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Вӗсем халӗ ыйтнӑ ҫеҫ мар, ӳкӗтленӗ ҫеҫ те мар, императорӑн ватӑ гвардине ҫапӑҫӑва кӗртме кирлӗ тесе хушсах каланӑ.Они уже не просили, не уговаривали, а требовали послать в бой старую императорскую гвардию.
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Барклай ячӗпе Вольцоген Кутузова ҫапла каланӑ: тӑшман пур пунктсене те тытса илнӗ, вӗсене сирсе ывӑтма вӑй ҫук, вырӑссем тараҫҫӗ, вӗсене ниепле те чарма ҫук, пӗтӗм ҫар пӗтиччен хӑвӑртрах каялла чакас пулать, тенӗ.
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ерипен, анчах ҫиллине шӑнараймасӑр, Наполеон ҫапла каланӑ:
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Штаб начальникӗ Бертье, маршалсем тата Наполеона ҫывӑх ҫынсем хуллен пӑшӑлтатса илнӗ те, Наполеона чи ҫывӑх ҫынсенчен пӗри, Дарю, тивӗҫлипе ҫемҫен, анчах ҫирӗппӗн ҫапла каланӑ: пурте ватӑ гвардие ҫапӑҫӑва кӗртме кирлӗ тесе шутлаҫҫӗ, тенӗ.
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ҫак сӑмаха йӗп-йӗпе тарланӑ лашасемпе вӗҫтерсе килнӗ адъютантсем ҫав тери хӑраса каланӑ.Это слово с ужасом произносят примчавшиеся на взмыленных конях адъютанты.
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ҫӗнтерӳ пуласси ҫинчен Мюрат шантарсах каланӑ, хӑйне пулӑшма гварди яма ыйтнӑ.
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ней генерал Бельяра ярса Семеновски ялӗ патӗнче позицин тылӗнчен иртсе каякан Можайск ҫулӗ курӑнать, тесе каланӑ.
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Михаил Илларионович, ватӑскер, ахлатма, пӑшӑрханма пуҫланӑ, ура ҫине тӑнӑ та, йывӑр хыпарсен илсе килнӗ офицертан ыйтса пӗлнӗ хыҫҫӑн, Вюртембергски принца ҫапла каланӑ:
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Ӑна ӗнтӗ вӑл ҫӗрле вӑрҫӑ мӗн иккенни ҫинчен: паллӑ вӑхӑтра, паллӑ вырӑнта тӑшмантан вӑйлӑрах пулас пулать, тесе вӗрентсе каланӑ.
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Кутузов хыпаланман, ҫар командующийӗсене чӑрмантарман, унӑн лӑпкӑ сӑн-сӑпачӗ хӑйӗн штабне ҫапла каланӑ пек туйӑннӑ: «Эсир мана темӗнтӗрлӗ событисемпе хӑрушлӑхсем ҫинчен пӗлтеретӗр пулин те эсир куратӑр пулӗ, ӗҫ эпӗ палӑртса хунӑ пекех пулса пырать».
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Наполеон вара Коленкура ҫапла каланӑ: «Эпӗ вӗсене хамӑн артиллерипе йӑвантарӑп» тенӗ.Наполеон заявил тогда Коленкуру: «Я повалю их своей артиллерией».
III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Анчах вӗсене Кутузов ҫапла каланӑ.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Чи малтан ҫапла патша шӑлнӗ Константин каланӑ.И первый, кто открыто пустил этот слух, был брат царя Константин.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.
Каялла чакас мар текен генералсене вӑл ҫирӗппӗн ҫапла каланӑ: «Кашниех хӑйне тивӗҫлине тутӑр, эпӗ те хама тивӗҫлине тӑватӑп», тенӗ.
II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.