Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Утӑ уйӑхӗнче пӗрисем Етӗрне районӗнчи Сӑр юханшывӗ хӗрринче ачасем валли палатка лагерӗ вырнаҫтарнӑ.

В июле в Ядринском районе был установлен палаточный лагерь для детей на берегу реки Суры.

Палатка лагерӗшӗн штрафланӑ // Таисия Ташней. https://chuvash.org/news/35722.html

Ҫыран хӗрринче шыва кӗме юраманни ҫинчен калакан аншлагсем те вырнаҫтарнӑ, анчах та алкоголь ӗҫнӗ ҫын ҫакна шута илмен.

Куҫарса пулӑш

Хӑтаруҫӑсем шыв ҫинчи хӑрушлӑха сирсе янӑ // Ирида Матниязова. https://ursassi.ru/news/novosti/2023-08- ... tn-3387936

Пушкӑртстанри Баймак районӗнчи Графское кӳлли хӗрринче пӗтӗм тӗнчери «Пушкӑрт лаши» фестиваль пырать.

Сегодня на берегу озера Графскоe в Баймакском районе Башкортостана стартовал международный фестиваль «Башкирская лошадь».

"Башҡорт аты" фестивале ҫемьесемпе килеҫҫӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/news/eme/2023-08-12/b ... le-3384390

Ача-пӑча пӗве хӗрринче хӗвӗшнӗ.

Куҫарса пулӑш

Уявра ачасене катерпа ярӑнтарнӑ // Артемий Мясников. http://kanashen.ru/2023/08/04/%d1%83%d1% ... 80%d0%bda/

Палӑртса хӑварӑпӑр, Денис Уметбаевран кӑмӑса паян Баймак районӗнчи Графское кӳлли хӗрринче уҫӑлнӑ пушкӑрт лашин «Башҡорт аты» пӗтӗм тӗнчери фестивалӗнче тутанса пӑхма пулать.

Отметим, что кумыс от Дениса Уметбаева можно попробовать уже сегодня на международном фестивале башкирской лошади «Башҡорт аты», который открылся на берегу озера Графское в Баймакском районе.

Пушкӑртри кӑмӑс тӑвакан вырӑс классикӗсемпе хавхаланнӑ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/kultura/2023 ... nn-3382901

Уяв хӑнисене августӑн 11-мӗшпе 12-мӗшӗнче Графское кӳлли хӗрринче кӗтеҫҫӗ.

Гостей праздника ждут 11 и 12 августа на берегу озера Графское.

Баймак районӗнче Тӗнчери "Башкорт аты" II фестиваль иртӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/news/kultura/2023-08- ... rt-3380754

Атӑл ҫыранӗн хӗрринче фристайл тӑвӗ хута кайӗ.

Куҫарса пулӑш

«Атӑл» стадиона реконструкцилессипе палӑртса хунинчен чылай маларах та строительство ӗҫӗсене пурнӑҫласа пыраҫҫӗ // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2023/08/08/atl- ... -huninchen

Астӑвӑр: шыв хӗрринче асӑрхануллӑ пулмалла.

Помните: на берегу реки нужно сохранять бдительность.

Лапсарта хӗрача путса вилнӗ // Софья Савнеш. https://chuvash.org/news/35645.html

Анчах вырӑнтисем каланӑ тӑрӑх, кӳлӗ хӗрринче тӗрлӗ ҫӳп-ҫап юлать.

Но, как сообщают местные жители, на берегу озера остается много всякого мусора.

Кӳлхӗрринчи кӳлӗ хӗрри вараланать // Таисия Ташней. https://chuvash.org/news/35602.html

Тепӗр хайлавра мӑн ҫул хӗрринче макӑрса ларакан Улӑп патне те старик пырса тухать, ӑна ӑс парса ҫул кӑтартса ярать («Улӑп»).

В другом произведении, явившись неожиданно невесть откуда, старик поддержал отчаявшегося Улыпа, подсказав ему, какой дорогой идти («Улып»).

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

«Ваҫҫилипа Иван» текстра «шыв хӗрринче ҫунакан вут тавра ҫаврӑнса выртнӑ шур сухаллӑ старик» сӑнарӗ питех те хӑйне май.

В сказке «Василий и Иван» весьма оригинален образ белобородого старичка, свернувшегося у костра на берегу реки.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Паттӑр каччӑ шыв хӗрринче аҫтахапа е ҫӗленсемпе ҫапӑҫнинче авалхи ҫынсен зооморфизмла ӑнланӑвӑн ахрӑмӗсене курма пулать.

Змей (дракон), с которым сражается герой на берегу речки или озера, — это, по всей вероятности, отголосок мифологического зооморфного образа.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Асӑннӑ юмахсенчи тӗп сюжет йӗрӗ ҫапларах аталанать: паттӑр инҫе ҫула тухать (сӑлтавӗ тӗрлӗрен: тӗп герой патша вӑрҫине кайнӑ ашшӗне шырама каять е амаҫури вӗлересрен килтен тухса тарать, е тӑван ашшӗ усала сутнине пула килтен тухса кайма тивет унӑн — анчах ытларах чухне паттӑр ҫухалнӑ хӗрсене е амӑшне шырама каять); шыв хӗрринче хӗрсене Ҫӗлен ҫиесрен хӑтарать, унӑн паттӑрла ӗҫне шыв турттаракан (салтак) хӑй ҫине илет; юлашкинчен тӗрӗслӗх ҫавах ҫиеле тухать, юмах каччӑ авланнипе вӗҫленет.

Основной сюжет в перечисленных сказках развивается следующим образом: герой-богатырь собирается в дальнюю дорогу, для этого имеются разные причины — задумывает найти отца, не вернувшегося с царской войны; совершает побег, спасаясь от преследований злой мачехи, замышляющей убить его; вынужден покинуть родной дом из-за отца, продавшего его нечистой силе; отправляется на поиски пропавшей невесты либо матери, спасает ее от верной гибели, уводя от коварного змея, но его героические заслуги присваивает себе водовоз (солдат и др. ), потом, к счастью, обман раскрывается, и заканчивается все женитьбой героя.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

1566 ҫулта «Список с писцовой и межевой книги города Свияжска и уезда» кӗнекере Кӗтне юханшывӗ хӗрринче Асенюво (Асяново) ял ятне асӑнни пур.

Куҫарса пулӑш

Ял илемӗ унта пурӑнакансенчен килет // Юрий Гаврилов. http://kasalen.ru/2023/07/14/%d1%8f%d0%b ... %b5%d1%82/

Плотина хӗрринче, шыв сиккинче, карьерта, котлованта шыва кӗме юрамасть!

Куҫарса пулӑш

Ачасене пӗчӗклех ишме вӗрентӗр! // Артемий МЯСНИКОВ. http://kanashen.ru/2023/06/09/%d0%b0%d1% ... 82e%d1%80/

Шыври киленӳ инкекпе ан вӗҫлентӗр тесен мӗн тумалла-ха; Шӑпах ҫак ыйтупа Чакаҫри культура ҫурчӗн ӗҫченӗсемпе ялти фельдшер Валентина Никифорова кӳлӗ хӗрринче ачасемпе тӗллевлӗ калаҫу йӗркеленӗ.

Куҫарса пулӑш

Ачасене пӗчӗклех ишме вӗрентӗр! // Артемий МЯСНИКОВ. http://kanashen.ru/2023/06/09/%d0%b0%d1% ... 82e%d1%80/

Комсомольски вӑрманӗ хӗрринче ирех суту-илӳ ярмӑркки ӗҫлеме тытӑнчӗ, тӗрлӗрен куравсем, аттракционсем, ача-пӑча площадкисем хӑйсем патне илӗртрӗҫ.

Куҫарса пулӑш

Вӑй хурсассӑн акара – савӑнан Акатуйра // Любовь ШУРЯШКИНА, Ангелина ИНОХОДЦЕВА. http://kasalen.ru/2023/06/16/%d0%b2%d3%9 ... %b9%d1%80/

Акӑ кунта, сӑрт хӗрринче, такам «савать-и, савмасть-и» текен чечек ҫеҫкене татса тӑкнӑ: ахӑртнех, «юмӑҫ янӑ» пулас: татса пӗтернӗ сар чашки ҫине, ав, пӗр мӑшӑр шур ҫеҫке юлнӑ.

Куҫарса пулӑш

7 // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 128–184 с.

Вӑрман хӗрринче кӳпсе кайнӑ папкасем кӗҫ-вӗҫ сурӑлса каясла лараҫҫӗ.

Куҫарса пулӑш

6 // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 128–184 с.

Акӑ халь, иртнине танлаштарсан, ҫак тӑван ял вӑрманӗ хӗрринче ларни те — хӑй вӑл пӗр ӗмӗр.

Куҫарса пулӑш

3 // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 128–184 с.