Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Дэвид Морьен «An Incident in the Rebellion of 1745» (1745-мӗш ҫулхи пӑлхав пӑтӑрмахӗ) (1745 ҫ. ) картини, ӑна ытларах Каллоден патӗнчи ҫапӑҫу ятпа пӗлеҫҫӗ.

Картина «An Incident in the Rebellion of 1745» (Инцидент восстания 1745-го) (1745 г. ) Дэвида Морье, более известная как Битва при Каллодене.

Каллоден патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%B0%D ... 2%AB%D1%83

Чарльз принц ҫапӑҫу хирӗнчен хӑтӑлма пултарнӑ, ун хыҫҫӑн, Шотланди тӑвӗсем тӑрӑх сулланса ҫӳренӗ хыҫҫӑн, Францине ишсе кайнӑ.

Принц Чарльз смог покинуть поле боя и, после некоторых скитаний по горной Шотландии, уплыл во Францию.

Каллоден патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%B0%D ... 2%AB%D1%83

Каллоден патӗнчи ҫапӑҫу хыҫҫӑн, чӑннипе калас пулсан, якобитсен иккӗмӗш пӑлхавӗ сӳннӗ темелле.

Сражение при Каллодене поставило фактическую точку во втором якобитском восстании.

Каллоден патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%B0%D ... 2%AB%D1%83

Аманнӑ якобитсенчен нумайӑшне ҫапӑҫу хирӗнчех вӗлерсе пӗтернӗ.

Большинство раненых якобитов было добито прямо на поле битвы.

Каллоден патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%B0%D ... 2%AB%D1%83

Пӗтӗмӗшле илсен, ҫапӑҫу пӗр сехетрен ытла пыман.

В целом сражение продолжалось не более часа.

Каллоден патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%B0%D ... 2%AB%D1%83

Правительство ҫарӗн иккӗмӗш ретӗнчен вӑхӑтра чӗнсе илнӗ резервсем ҫар ретне татса тухасран сыхласа хӑварма пултарнӑ, ҫапӑҫу кӗске вӑхӑт хушши кӑна пынӑ, ун хыҫҫӑн якобитсен пӗтӗм ҫарӗ тарма тытӑннӑ.

Резервы, вовремя подтянутые из второй линии правительственной армии, сумели остановить прорыв, и после непродолжительной схватки вся армия якобитов обратилась в бегство.

Каллоден патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%B0%D ... 2%AB%D1%83

Анчах та вӗсен сулахай енӗ шурлӑхлӑ тӑпрара путма тытӑннӑ, унсӑр пуҫне ҫарсем хушши те пысӑк пулнӑ, тӑшман патне чупса ҫитнӗ тӗле ҫапӑҫу чӑннипе вӗҫленнӗ те ӗнтӗ.

Однако их левое крыло нападавших вязло в болотистой почве, кроме того расстояние, которое им необходимо было преодолеть было больше, и к тому времени, когда они достигли противника, сражение уже было фактически закончено.

Каллоден патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%B0%D ... 2%AB%D1%83

Ҫапӑҫу кӑнтӑрла иртни пӗр сехет тӗлнелле пуҫланнӑ.

Битва началась примерно в час дня.

Каллоден патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%B0%D ... 2%AB%D1%83

Кӑшт вӑхӑт иртсен, ҫапӑҫу хирне правительство ҫарӗ ҫитнӗ, вӗсен батальонӗсем виҫӗ рете тӑрса тухнӑ, драгунсем хыҫалта тата флангсенче вырнаҫнӑ.

Через некоторое время к полю битвы подошла правительственная армия и разместилась на поле в три линии батальонов с драгунами сзади и на флангах.

Каллоден патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%B0%D ... 2%AB%D1%83

Ҫапӑҫу аталанни

Ход битвы

Каллоден патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%B0%D ... 2%AB%D1%83

Британи утравӗсене илес пулсан вӑл ун ҫинчи юлашки пысӑк (тӗп) ҫапӑҫу пулнӑ.

Это было последнее крупное (генеральное) сражение на Британских островах.

Каллоден патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%B0%D ... 2%AB%D1%83

Тӗрӗссипе каласан, Каллоден патӗнчи ҫапӑҫу Якобит пӑлхавӗн аталанӑвне пӗтӗмлетнӗ темелле.

Сражение при Каллодене фактически поставило точку в Якобитском восстании.

Каллоден патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%B0%D ... 2%AB%D1%83

Ҫапӑҫу

Бой

Баба сӑмсах патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%91%D0%B0%D ... 2%AB%D1%83

Ҫапӑҫу умӗнхи лару-тӑру

Предыстория

Баба сӑмсах патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%91%D0%B0%D ... 2%AB%D1%83

Ҫапӑҫу хирӗсенче пирӗн Тӑван ҫӗршыва хӳтӗлесе пуҫне хунӑ салтаксене пӗр минут хушши чӗнмесӗр тӑрса чысланӑ.

Почтили минутой молчания всех воинов, павших на полях сражений, защищая нашу Родину.

Тӑван Ҫӗршыв хӳтӗлевҫисен кунӗ Йӑлпӑлак ялӗнче митинг иртнӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... tn-3657270

Разведкӑна тивӗҫлӗ шайра ирттерменнине пула тата утрава вӑйлӑ хӳтӗленӗрен ҫапӑҫу кӗтнинчен йывӑртарах пулса тухнӑ.

Неверные данные разведки и сильная оборона острова привели к тому, что сражение было тяжелее, чем ожидалось.

Эльба (утрав) // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%AD%D0%BB%D ... %B0%D0%B2)

Ҫапӑҫу хӑвӑрт вӗҫленнӗ: шотланд-лоялистсем кӗпер урлӑ тапӑнма ыткӑннӑ, анчах вӗсене мушкетран пени кӗтсе илнӗ.

Сражение было коротким: шотландцы-лоялисты бросились в атаку через мост и попали под мушкетный огонь.

Мурскрик-Бридж патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9C%D1%83%D ... 2%AB%D1%83

Ҫапӑҫу АПШ хӑйӗн пӑхӑнманлӑхӗ ҫинчен пӗлтериччен 5 уйӑх маларах пулса иртнӗ.

Сражение произошло за 5 месяцев до провозглашения независимости США.

Мурскрик-Бридж патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9C%D1%83%D ... 2%AB%D1%83

— Эппин, ҫапӑҫу чарӑнман-ха, — тенӗ вӑл, сулахай енче ҫакӑнса тӑракан хӗҫне кӗмӗлленӗ авринчен ярса тытса.

Куҫарса пулӑш

Вуннӑмӗш ҫыру // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 121–178 с.

Ҫапӑҫу шӑпланнӑ.

Куҫарса пулӑш

Саккӑрмӗш ҫыру // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 121–178 с.