Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

тӑпри (тĕпĕ: тӑпра) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Тӗл пулӑва хапӑл тунисем Геннадий Айхи ячӗллӗ музейра тата ял вулавӑшӗнче пулнӑ, унӑн тӗнче шайӗнче 50 ытла чӗлхепе янӑракан сӑввисен пӗлтерӗшӗ пирки калаҫнӑ, «Айги: тот самый поэт» кӗнекене пахаланӑ, юлашкинчен поэтӑн вил тӑпри ҫине кайса пуҫ тайнӑ, чечек кӑшӑлӗ хунӑ.

Куҫарса пулӑш

Геннадий Айхи сӑввисем 50 ытла чӗлхепе янӑраҫҫӗ // Канаш ен. https://avangard-21.ru/gazeta/51077-genn ... e-yan-racc

Республикӑри экспертсен шучӗпе ҫак тӑпрасенчен, вӗсен пахалӑхне малтан пуянлатнӑ хыҫҫӑн, тӑм тӑпри тума пулать.

По мнению республиканских экспертов, эти руды, после предварительного обогащения, могут перерабатываться в глинозём.

Боксит // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%91%D0%BE%D ... 0%B8%D1%82

Ҫиелтен пӑхсан бокситсем тӑм пек курӑнаҫҫӗ, час-часах вӗсем чул тӑпри пек те пулаҫҫӗ.

По внешнему виду бокситы являются глиноподобной, а часто каменистой породой.

Боксит // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%91%D0%BE%D ... 0%B8%D1%82

Боксит пахалӑхне алюмини тӑпри хакланӑ чухне чи малтан вӗсен ӑшӗнче тӑм тӑприпе кремний тӑпри мӗн чухлӗ йышӑннине палӑртаҫҫӗ: кремни оксичӗ (SiO2) мӗн чухлӗ сахалрах тата алюмини оксичӗ (Аl2О3) мӗн чухлӗ нумайрах, ытти тӗлӗшӗнчен вӗсем пӗр тан пулсан, вӑл тӑпран пахалӑхӗ ҫавӑн чухлӗ пысӑкрах.

Качество бокситов как алюминиевой руды определяется прежде всего содержанием в них глинозёма и кремнезёма: чем ниже содержащее оксида кремния (SiO2) и больше оксида алюминия (Аl2О3), тем выше качество при прочих равных условиях.

Боксит // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%91%D0%BE%D ... 0%B8%D1%82

Боксит ту тӑпри шутланать, ун шутне кӗреҫҫӗ: тӑпран тӗп массине йӗркелекен алюмини гидроксичӗсем; тимӗр гидроксичӗсем, оксичӗсем тата силикачӗсем; кварц, опал тата каолинит пек йӗркеленнӗ кремни; рутил е ытти мелпе пӗрлешӗннӗ титан; кальципе магни карбоначӗ; ҫавӑн пекех натри, кали, циркони, хром, фосфор, ванади, галли тата ытти элементсен пӗрлешӗвӗсем пур, анчах вӗсен шучӗ пит пӗчӗк; час-часах бокситра пирит хутӑшӗ те тӗл пулать.

Бокситы представляют собой горную породу, в состав которой входят: гидроксиды алюминия, образующие основную рудную массу; гидроксиды, оксиды и силикаты железа; кремний в виде кварца, опала и каолинита; титан в виде рутила и других соединений; карбонат кальция и магния, а также небольшие количества соединений натрия, калия, циркония, хрома, фосфора, ванадия, галлия и других элементов; нередко в бокситах обнаруживается также примесь пирита.

Боксит // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%91%D0%BE%D ... 0%B8%D1%82

Промышленноҫ усӑ куракан бокситсенче тӑм тӑпри 40 % пуҫласа 60 % таран тата ытларах та йышӑнать.

Содержание глинозёма в промышленных бокситах колеблется от 40 % до 60 % и выше.

Боксит // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%91%D0%BE%D ... 0%B8%D1%82

Тӑпри те тӗрлӗрен пулнӑран, рельеф та пӗрешкел мартан трассӑна лаптӑкӑн-лаптӑкӑн хатӗрленӗ: хӗлле — шурлӑхлӑ вырӑнсенче, ҫулла — типӗ вырӑнта.

В условиях разных почв и рельефа трассу строили участками: зимой — на заболоченной, летом — на сухой местности.

Куюмба — Тайшет // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D1%83%D ... 0%B5%D1%82

— Кун пирки эпӗ кукаҫи тӑпри ҫинче тупа турӑм.

Куҫарса пулӑш

Сочинени // Александр Савельев-Сас. Савельев-Сас, А. С. Шӑнкӑравлӑ пӗкӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1992. — 272 с. — 187–271 с.

Ун тӑпри пирки…

Куҫарса пулӑш

VIII // Александр Савельев-Сас. Савельев-Сас, А. С. Шӑнкӑравлӑ пӗкӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1992. — 272 с. — 3–48 с.

Атте никӗсӗ туртать мана, атте тӑпри туртать.

Куҫарса пулӑш

VIII // Александр Савельев-Сас. Савельев-Сас, А. С. Шӑнкӑравлӑ пӗкӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1992. — 272 с. — 3–48 с.

— Ылтӑн тӑпри, — терӗ Толя иртсе пынӑ май.

Куҫарса пулӑш

IV // Зоя Нестерова. Нестерова З.А. Ылтӑн пӗрчисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1991. — 256 с. — 121–208 с.

Тата кӑштах вил тӑпри патӗнче тӑнӑ хыҫҫӑн Тетей те ҫӑва калинкки патнелле утрӗ.

Куҫарса пулӑш

VII // Николай Жирнов. Жирнов, Николай Трофимович. Анне килӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Ҫӗнӗ вӑхӑт, 2007. — 261 с. — 168–261 с.

Вил тӑпри ҫине чечек ҫыххи хунӑ хыҫҫӑн хунямӑшӗ йӗрсе ячӗ, пуҫне Тетейӗн кӑкӑрӗ ҫине хучӗ, куҫҫулӗпе унӑн шурӑ кӗпине нӳретрӗ.

Куҫарса пулӑш

VII // Николай Жирнов. Жирнов, Николай Трофимович. Анне килӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Ҫӗнӗ вӑхӑт, 2007. — 261 с. — 168–261 с.

Пытарнӑ хыҫҫӑн Тетей вил тӑпри ҫинче куҫҫулӗ юхтарса выртрӗ.

Куҫарса пулӑш

V // Николай Жирнов. Жирнов, Николай Трофимович. Анне килӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Ҫӗнӗ вӑхӑт, 2007. — 261 с. — 168–261 с.

Эпир аннепе иксӗмӗр масар тӑрӑх татах ҫӳрерӗмӗр, анне мана чылай вил тӑпри айӗнче выртакансем ҫинчен кӗскен каласа пычӗ.

Куҫарса пулӑш

Кил // Николай Жирнов. Жирнов, Николай Трофимович. Анне килӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Ҫӗнӗ вӑхӑт, 2007. — 261 с. — 4–33 с.

Регионти вӑрман ведомствин специалисчӗсем минерализациленӗ тӑрӑхсем - пушарсене хирӗҫле искусство барьерӗсем пулнине, вӗсем вӑрман тӑпри минерал сийне ҫаратнипе пулса тӑнине ӑнлантарса панӑ.

Куҫарса пулӑш

Пушкӑрт вӑрман хуҫалӑхӗсем нацпроект шайӗнче пушара хирӗҫ минерализациленӗ тӑрӑхсене активлӑ йӗркелеҫҫӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/news/natsi-proekch-se ... le-3771440

Кунта хӑнасем чаплӑ ентеш тӑпри ҫине чечексем хунӑ, вӑл районта кӑна мар, пӗтӗм ҫӗршыв аталанӑвне пысӑк тӳпе хывнине аса илчӗҫ.

Куҫарса пулӑш

Ӗҫлӗ ҫӳревре район аталанӑвӗпе паллашрӗ // А. МАКСИМОВА. https://marpos.cap.ru/news/2021/02/13/l- ... e-pallashr

Пӗлме, Канаш хулин масарӗ ҫинче — 11 тӑванла вил тӑпри, унта пирӗн тӑрӑхра сипленнӗ, анчах та йывӑр суранӗсене пула ӗмӗрлӗхех куҫӗсене хупнӑ 377 салтака пытарнӑ.

Куҫарса пулӑш

Тӑванла вил тӑприне йӗркене кӗртнӗ // Канаш ен. https://kanashen.ru/2024/05/08/%d1%82a%d ... 82%d0%bde/

Ҫӗнтерӳ кунӗ умӗн Канашри «Ҫамрӑк гварди» хастарӗсем хула масарӗ ҫинчи тӑванла вил тӑпри ҫине ҫитсе килнӗ.

Куҫарса пулӑш

Тӑванла вил тӑприне йӗркене кӗртнӗ // Канаш ен. https://kanashen.ru/2024/05/08/%d1%82a%d ... 82%d0%bde/

Ӗлӗк тимӗр тӑпри кӑларнӑ ту хысакӗсем халь тӗрлӗ тӗслӗ — вӗсем хӗрлӗ, хура, хӑмӑр тата кӑвак тӗссемпе витӗннӗ.

Горные склоны, где раньше добывали железную руду, покрыты разноцветными насыпями — красными, чёрными, бурыми и синими.

Эльба (утрав) // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%AD%D0%BB%D ... %B0%D0%B2)

Страницăсем:

Меню

 

Статистика

...тĕплӗнрех