Шырав
Шырав ĕçĕ:
Анчах пур ҫил те юраман; вӗсене пуҫламӑш опыта тума, пӗр пек вӗрекен, тӳлек, сайра хутран ҫеҫ вӑйлӑрах вӗрекен ҫил кирлӗ пулнӑ.
12. Вӗҫме хатӗр // Ярукка Сантри. Чарнлей, М. Райтсем: (Вильбурпа Орвиль) / А. И. Ярлыкин куҫарнӑ; ред. Н. Васянка. — Шупашкар: Чӑвашсен патшалӑх издательстви, 1936. — 110 с.
Ҫынни килне таврӑнать те хӗрне калать: «Йӗкехӳре пуринчен те вӑйлӑ: вӑл тусене кӑшлать, тусем ҫиле пӳлеҫҫӗ, ҫил пӗлӗтсене хӑваласа ҫӳрет, пӗлӗтсем хӗвеле хупласа тӑраҫҫӗ, йӗкехӳре сана качча илесшӗн», — тет.
Шӑширен пулнӑ хӗр // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Ҫын вара ҫил патне каять те калать: «Ҫил! Эсӗ тӗнчере пуринчен вӑйлӑ, ман хӗре качча ил», — тет.Человек пошел к ветру и сказал: «Ветер! ты сильнее всех; женись на моей девочке».
Шӑширен пулнӑ хӗр // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Ҫил пулмасан, ҫил арманӗнче ҫӑнӑх авӑртаймӗччӗҫ.Если бы ветра не было, нельзя бы было молоть зерно на ветряных мельницах.
Ҫил вӗрни мӗне кирлӗ? // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Пӳрт алӑкӗнчи пекех — аялтан сивӗ ҫил вӗрет, ҫӳлтен ӑшӑ ҫил вӗрет.И низом идет холодный дух, а верхом — теплый, так же как с надворья в избу.
Ҫил ӑҫтан пулать? // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Ҫил вӗрнӗ чухне ӳт тавра тӑракан ӑшӑ сывлӑша ҫил илсе каять те ун вырӑнне сивӗ сывлӑш илсе килет.Но когда дует ветер, он относит нагретый воздух и приносит холодный.
III // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.
Вӗсем ҫиле хирӗҫ хускалма пултарсан, ҫил вӗсене ҫӗкленме пулӑшать.Это поможет самолету взлететь, если, конечно, они сумеют вырулить против ветра.
Юлашки дюйм // Тӑван Атӑл. Джеймс Олдридж. Юлашки дюйм. — Тӑван Атӑл, 1961, 6№, 79–89 с.
Малтанхи ҫирӗм кунта ҫилсӗр ҫанталӑк е хирӗҫ вӗрекен ҫил карапа чарса тӑчӗҫ.В течение первых двадцати дней то штили, то встречные ветры задерживали судно.
Вунвиҫҫӗмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.
Тӑвӑл ҫилӗ марселе вӗҫтерсе кайсан темиҫе минутран ҫӗнӗ ҫил касси стакселе пайӑн-пайӑн татса ҫурса пӗтерчӗ.Через несколько минут после того, как ветер унес марсель, новый порыв изодрал в клочья стаксель.
Вуниккӗмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.
Ҫумӑрпа пӗрле ҫил те вӑйланать пулмалла; чӑн та, ҫак кун ҫил сулхӑнланчӗ, ун хӑвӑртлӑхӗ ҫеккунтра утмӑл фута, урӑхла каласан, пӗр сехетре вӑтӑр пӗр мильӑна е 57 километр ҫурра ҫитрӗ.
Вунпӗрмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.
Ҫилсӗр ҫанталӑкпа е ҫил хирӗҫ вӗрнипе «Пилигрим» ҫул ҫинче тытӑнса тӑни Халл капитана «Вальдекпа» тӗл пулса ырӑ ӗҫ тума май пачӗ.
Тӑваттӑмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.
Те вӑйлӑ ҫил ҫук вӗсен, те ҫилӗ ҫавах вистесе кайӗ тесе ытлашши аппалансах тӑман.
Кури Чу юханшыв // Вячеслав Шорников. https://chuvash.org/content/5426-%D0%9A% ... D0%B2.html
Ҫил ҫинче, тулта ӗҫлекен ҫынсен ӗҫ тумтирне хулӑм, ҫил яман материалтан ҫӗлемелле.
Кӗпе-тумтир // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.
Тулта ҫил-тӑман улани, пӳрт ҫывӑхӗнчи хырӑн ҫӑра турачӗсем ҫилпе шавлани, мӑрьене кӗнӗ ҫил хурлӑхлӑн йынӑшни тахҫан Соловьянкӑра пурӑннине аса илтерет.
Xӗлле // Макар Хури. Космодемьянская Л.Т. Зойӑпа Шура ҫинчен: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 232 с.
Канӑҫа пӗлмен чӗкеҫсем, ҫил ҫук ҫӗртен ҫил хускатса, ҫумранах вашлатса вӗҫсе иртеҫҫӗ те, йӑр-яр кӑшӑл хывса, куҫран ҫухалаҫҫӗ.
III. Инкекпе куҫа-куҫӑн // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.
Уҫӑмлӑ та вылянчӑк, ҫеҫенхирти ҫил пекех телейлӗ те ирӗклӗ, ҫав ҫил пекех чарусӑр ашкӑнчӑк кӗвӗ хушшинче, пурнӑҫӑн анлӑ та сӑрӑ-чӑпар кӗрлевӗнче, халӑх юррин е салхуллӑ, е тата хӑватлӑ янравӗ хушшинче час та часах, вӑйлӑн та харсӑррӑн чӗрене пӑчӑртаса лартакан темӗнле сасӑсем илтӗнсе каяҫҫӗ.
Эпилог // Степан Апаш. Короленко В.Г. Суккӑр музыкант: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 194 с.
Фортепиано, паллах, сасӑ тӗлӗшӗнчен пуянрах, туллирех, янӑравлӑрах, анчах вӑл пӳлӗмре тӑрать, шӑхличӗ вара уя та пӗрлех илсе тухма пулать; унӑн ши-ши-чӗвӗлти янӑравӗ ҫеҫенхирӗн лӑпкӑ ҫил кассипе пӗр пек илтӗнет те, Петруҫ вара хӑй те уйӑрса илеймест: пуҫра ҫаврӑнакан уҫӑмлах мар шухӑшсене таҫтан инҫетрен ҫил вӗртерсе килет-ши е вӑл хӑех хӑйӗн шӑхличинчен вӗрсе кӑларать-ши.
II // Степан Апаш. Короленко В.Г. Суккӑр музыкант: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 194 с.
Ҫывӑракан Ваҫҫукӑн ҫамки ҫинчи хӗрлӗ ҫӳҫ пайӑркисене ҫил вӗҫтерет, Мазинӑн лӑпкӑ та тулли пит-куҫне питҫӑмартисене, тути-ҫӑварне уҫӑ сывлӑш сӗртӗнсе кӑтӑклать, аялти полка ҫинче сарӑлса выртакан Петя Русаковӑн вӑрӑм куҫхаршине хумхатать, амӑшӗ ҫинчен шухӑшласа выртнӑ ҫӗртех ҫывӑрса кайнӑ Сашӑн кӑмӑллӑ питне ачашлать, Одинцовӑн сарӑ ҫӳҫне тӑрмалать, Малютинӑн шурӑхса кайнӑ пичӗ ҫине пӑхса илет, унтан ҫав ҫил, чарӑна пӗлмесӗр, куршӗри куппесене пырса кӗрет, Лида Зоринӑн ҫивӗтрен тухса кайнӑ ҫӳҫӗн пайӑркисене пӑтраштарать, Синицынӑн ыйхӑпа хӗрелсе кайнӑ пичӗ тӑрӑх юхать, аллисене пуҫ айне хурса выртнӑ Валя Степановӑн пӗчӗкҫӗ питне пырса перӗнет…
40 сыпӑк // Василий Хударсем. Осеева В.А. Ваҫҫук Трубачевпа унӑн юлташӗсем. Повесть. 1-мӗш кӗнеке. Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 221 с.
— Уҫӑ ҫил ҫав, ҫил хытах вӗрет.
XXIX сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.
Хӑйӗн мӗнпур кӳлепипе йывӑҫ ҫиле май тайӑлнӑ пулнӑ, унӑн сайра та хытӑ ҫулҫисем хӗвел ҫинелле мар, ҫил хыҫҫӑн пӑхнӑ, вӗсем пулас ҫил-тӑвӑлпа тытӑҫма тата унпа пӗрле вӗҫсе кайма яланах хатӗр тӑнӑ.
Иккӗмӗш сыпӑк // Николай Евстафьев. Павленко П.А. Телей: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 312 с.