Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Костя пӗлет: вӗсем моряксем мар, юханшыв ҫинче ӗҫлекенсем — водниксем, — моряксем юханшывсем ҫинче мар, тинӗсре ҫеҫ пулаҫҫӗ, — анчах вӗсем шӑпах моряксем пек: йӑлтӑртатса тӑракан тӳмеллӗ кӑвак кительсем тата шурӑ картузсем тӑхӑннӑ.

Костя знает, что они не моряки, а водники моряки бывают на море, а не на реке, — но они совсем как моряки: в синих кителях с блестящими пуговицами и белых фуражках.

Килтен кайни // Николай Евстафьев. Дубов Н.И. Юханшыв ҫинчи ҫутӑсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 144 с.

Васкамасӑр, шухӑшласа, пӗр пӑлханмасӑр, е ӑраснах интересленмесӗр вӑл ҫак тӗлӗнмелле юханшыва тавракурӑм патне ҫитичченех куҫӗпе сӑнаса кайрӗ те — ҫак юханшыв вӗҫе-хӗррисӗр сарӑлса, йӑлтӑртатса выртакан тинӗсе юхса кӗнине курчӗ.

Медленно, равнодушно, без всякого интереса он проследил за течением незнакомой реки почти до самого горизонта и увидел, что она вливается в светлое блистающее море.

Пурнӑҫа юратни // Николай Степанов. Лондон, Джек. Пурнӑҫа юратни: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 72 с. — 5–34 с.

Тепӗр хутӗнче тата, юханшыв хӗрринче ларнӑ чухне, вӑл юханшыв урлӑ ишсе каҫакан ту качакин путекӗ путма пуҫланине курнӑ.

В другой раз, когда старик сидел у своего перевоза, увидел он, что плывет молодая косуля и тонет.

Шыв урлӑ каҫаракан ҫын // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Гарин-Михайловский Н.Г. Корея юмахӗсем: юмахсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 32 с. — 27–30 с.

Пӑртакках шухӑшласа тӑнӑ хыҫҫӑн вӑл, ҫил вӗрсе тасатнӑ мӗнле те пулин юханшыв ҫулне тупас тесе, йӗлтӗрҫӗсене каллех пӗрре пӗр еннелле, тепре тепӗр еннелле ертсе кайрӗ: кунти юханшывсем пурте ҫурҫӗрелле, тинӗс еннелле юхнине пӗлет вӑл.

С минуту подумав, Кэукай снова повел лыжников резкими зигзагами, надеясь напасть на выдутое ветром русло какого-нибудь ручья: Кэукай знал, что все ручьи в этом месте бежали на север, к морю.

Йӗрлевҫӗсем // Тани Юн. Шундик Н.Е. Инҫетри ҫурҫӗрте: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 340 с.

Юханшывӑн тепӗр ҫыранӗ тӳрем те хӑйӑрлӑ, унта Заречье пӳрт-ҫурчӗсем ҫума-ҫумӑнах йӗркесӗр купаланса, хӗсӗккӗн ларса тулнӑ: кивелсе хуралсах кайнӑ хӑйсем, ҫӗрсе ҫитнӗ ҫивиттисем ҫинче сип-симӗс мӑк таткаланчӑкӗсем выртаҫҫӗ, ҫурчӗсем хӑйӑр ҫинче чалӑш-чӗлӗш тайӑлса кайнӑ, сывӑ мар пӗчӗк куҫӗсемпе юханшыв ҫине шанчӑксӑррӑн пӑхса лараҫҫӗ, чӳречисенчи кантӑк ванчӑкӗсем, ӗнсе кайнӑ евӗр, кӑвакӑн-симӗсӗн ҫутӑлса, шурӑ илнӗ куҫсем пек курӑнаҫҫӗ.

Другой берег, плоский и песчаный, густо и нестройно покрыт тесною кучей хижин Заречья: чёрные от старости, с клочьями зелёного мха на прогнивших крышах, они стоят на песке косо, криво, безнадёжно глядя на реку маленькими больными глазами, кусочки стёкол в окнах, отливая опалом, напоминают бельма.

Окуров хули // Уйӑп Мишши. Горький М. Окуров хули: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 134 с.

Тен, вӑл мана каҫ сулхӑнӗ ҫапнӑ юханшыва курма чӗнесшӗн, ара, ҫак юханшыв тавралӑха ылтӑн ӗнтрӗкпе хупӑрлать-ҫке — кӑна калама пултараймастӑп.

А может, он молчаливо приглашал меня посмотреть на завечеревшую реку, на весь как бы постепенно растворяющийся в золотых сумерках окрестный мир — не знаю.

Турат ҫинчи сливӑсем // Петр Львов, Георгий Ефимов. Шуртаков С.И. Ҫаврӑннӑ юрату. Повеҫпе калавсем. Вырӑсларан куҫарнӑ — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1977. — 190 с. — 184–189 с.

Ытах та эсир ҫак ункӑ ҫаврӑмне каҫпулттипе килсе тухсассӑн, — вӑл вӑхӑтра кунта йӗри-тавраллах шӑпланать, сирень чечекӗ тӗслӗ пӗлӗтсем анӑҫра тӑпах тӑраҫҫӗ, — сылтӑм енчи чӑнкӑ ҫыранта тӑнӑ май тӗпсӗр юханшыва ӳкнӗ пӗлӗтсене куратӑр — вара тӳсеймесӗр каҫхи юмахӑн ытамне кӗрсе ӳкетӗр: ӑҫта тӳпе, ӑҫта юханшыв — уйӑрса та илеймӗр, ӑҫта чӑн-чӑн пурнӑҫ, ӑҫта унӑн палӑрӑмӗ.

А если еще прийти на этот голубой заворот под вечер, когда все кругом стихает и сиреневые облака замирают в закатном небе, прийти и поглядеть с правобережной крутизны в воду и увидеть те облака в речной глуби — тогда уж и совсем заворожит тебя эта вечерняя сказка, и нелегким делом будет различить, где небо, а где вода, где мир реальный, а где лишь его отражение.

Турат ҫинчи сливӑсем // Петр Львов, Георгий Ефимов. Шуртаков С.И. Ҫаврӑннӑ юрату. Повеҫпе калавсем. Вырӑсларан куҫарнӑ — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1977. — 190 с. — 184–189 с.

Юханшыв вӑл тӗлте лӑпкӑ, ункӑ майлӑ курӑнать, сылтӑм ҫыранӗ шурӑ та чӑнкӑ, ҫав шурӑ тӗс симӗсӗн-кӑвакӑн курӑнакан юхӑм ҫине ӳкет, вара ҫав мӗлке тӗпсӗр юханшыва нихӑҫан та путмассӑн туйӑнать.

Река там делает плавную такую петлю, и меловые кручи правого берега, обступившие полуокружием зелено-голубую воду и отраженные в ней, словно бы тонут и никак не могут потонуть в бездонной речной глубине.

Турат ҫинчи сливӑсем // Петр Львов, Георгий Ефимов. Шуртаков С.И. Ҫаврӑннӑ юрату. Повеҫпе калавсем. Вырӑсларан куҫарнӑ — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1977. — 190 с. — 184–189 с.

Черныш пынӑ ҫӗртех каялла ҫаврӑнса пӑхать те ҫарпа тулса ларнӑ ту ҫулне, йӑм-хӗрлӗ юханшыва тата артиллеристсем ун урлӑ хӑйсен тупписене каҫарнине, ҫарсен куҫса пыракан тӗксӗм кӳлепи юханшыв леш енче куҫран ҫухалнине курать.

Черныш оглядывался на ходу и видел горное шоссе, забитое войсками, багровую реку, через которую артиллеристы переправляли пушки, и даль за рекою, где исчезала темная движущаяся масса войск.

XIII // Наум Любимов. Гончар, Александр Терентьевич. Ялавпа пыракансем: 3 кӗнекеллӗ роман; Н. Я. Любимов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 456 с.

Кӑнтӑрлахи апат хыҫҫӑн Дрёмоври ытти ҫынсем ҫав палламан ҫынна юханшыв леш енче, «Ӗне чӗлхи» текен сӑмсахра, Ратский княҫсен ҫӗрӗ ҫинче курчӗҫ; вӑл унта, хӑва тӗмӗсем хушшинче, хӑйӑрлӑ сӑмсаха пӗр тан, сарлака утӑмсемпе виҫсе ҫӳрерӗ, ывӑҫ тупанне ҫамки патне тытса хула ҫине, Ока ҫине, Окана юхса кӗрекен кукӑр-макӑр, шурлӑхлӑ Ватаракша ятлӑ пӗчӗк юханшыв ҫине пӑхрӗ.

После обеда другие дрёмовцы видели неведомого человека за рекою, на «Коровьем языке», на мысу, земле князей Ратских; ходил человек в кустах тальника, меряя песчаный мыс ровными, широкими шагами, глядел из-под ладони на город, на Оку и на петлисто запутанный приток её, болотистую речку Ватаракшу.

I сыпӑк // Леонид Агаков. Горький М. Артамоновсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 300 с.

Ун умӗнче ҫӑра тӗтре хупланӑ ҫаран, юханшыв курӑнать, юханшыв тепӗр енчи сӗвек сӑрт ҫине пукане пӳрчӗсем евӗрлӗ пӗчӗкҫӗ ҫуртсем лартса тухнӑ, вӑрман хӗрринче вӗсем пытаннӑ пек лараҫҫӗ.

Перед ней луга, прикрытые пушистым туманом, речка, а за речкой, на холме, маленькие-маленькие домики, словно игрушечные, взбегают на холм и прячутся в лесу.

Картта ҫинче ҫук ял // Тани Юн. Карнаухова И. В. Туслӑ ачасем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 256 с.

Ним те чарма пултараймасть вӗсене: йывӑҫсем те — йывӑҫ ҫине вӗсем тӑррине ҫитиех хӑпараҫҫӗ, юханшыв та — юханшыв урлӑ вӗсем хӑйсенчен кӗпер туса каҫаҫҫӗ.

Ничто не может остановить их: ни деревья, на которые они легко взбираются до самой верхушки, ни ручьи — они переходят через них по собственным висячим мостам, образованным их сцепившимися телами.

Пиллӗкмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Икӗ мильӑна яхӑн Дик Сэнд хӑй ҫыннисене юханшыв хӗррине илсе пычӗ — ку юпӑ пысӑк юханшыва юхса кӗмеллех ӗнтӗ.

На протяжении двух миль Дик Сэнд вел свой отряд вдоль берега ручья, который должен был влиться в какую-нибудь полноводную реку.

Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Паллах, ҫак кӗрлесе юхакан ансӑр юханшыв тӑрӑх сулӑпа каҫма ҫук, анчах ун ҫыранӗпе утса, вӗсем, паллах, ҫак юпӑ юхса кӗрекен тулли юханшыв патне ҫитеҫҫех.

Конечно, спуститься на плоту по этому бурному ручью было бы невозможно, но, следуя по его берегу, отряд, несомненно, дошел бы до более полноводной реки, в которую он впадает.

Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Тхимпху ҫӗршывӑн анӑҫ енче вырнаҫнӑ, пире ӑнсӑртран лекнӗ юханшыв вара патшалӑхӑн тухӑҫ енӗнче юхать — Китайри Лходжар урлӑ, Бутанри Лхунци, Монгран хӗррипе иртсе Дангма Чу юханшыва юхса кӗрет.

Тхимпху находится на западной стороне страны, а река, случайно попавшая нам, течет на восточной стороне страны — проходит через китайский Лходжар, в окрестности бутанских Лхунци, Монгран, и впадает в реку Дангма Чу.

Кури Чу юханшыв // Вячеслав Шорников. https://chuvash.org/content/5426-%D0%9A% ... D0%B2.html

1908 ҫулхи июлӗн вунпӗрмӗшӗнче пирӗн пӗчӗк ушкӑн Анюю текен юханшыв тӑрӑх кимӗсемпе ише-ише Гобилли ятлӑ пӗчӗк юханшыв патне ҫитсе тухрӗ.

11 июля 1908 года наш маленький отряд, плывя на лодках по реке Анюю, достиг речки Гобилли.

Вуту юханшывӗ хӗрринче выҫӑпа аптрани // Александр Галкин. Арсеньев В.К. Тайгари тӗлпулусем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 178 с. — 45–57 с.

Е тата юханшыв пирки калать: «Ҫакӑнта пӗвелесен, ку юханшыв тӑрӑх океан пӑрахучӗ те ҫӳреме пултарать!» — тет.

Или насчет реки интересуется: «Тут если плотиной загородить, так океанский пароход пройдет!»

15 сыпӑк // Василий Хударсем. Осеева В.А. Ваҫҫук Трубачевпа унӑн юлташӗсем. Повесть. 1-мӗш кӗнеке. Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 221 с.

— Юханшыв хыҫнелле, — пирӗннисем нимӗҫсене юханшыв хыҫнелле ямаҫҫӗ.

 — За реку, через реку наши немцев не пустят.

III // Леонид Агаков. Василевская В.Л. Асамат кӗперӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1945. — 200 с.

Унӑн куҫӗ умне хыр вӑрманӗ, вӑрмантан аялтарахра шупка хӑвасемпе хупланнӑ юханшыв, юханшыв ҫумӗнче ларакан улӑм витнӗ чухӑн пӳртсем тухса тӑнӑ.

И рисуется перед ним сосновый лес, под лесом речка с бледною лозой, над речкой — бедные соломенные хаты.

III // Николай Иванов, Евстафий Владимиров. Короленко В.Г. Чӗлхесӗр: калав. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 108 с.

Аван ун чухне ҫӑлтӑрсен айӗпе, хула витӗр юханшыв патнелле утса тухма, юханшывӗ те ҫав ҫӑлтӑрсемпе тулнӑ пек, хура лӑпкӑ шыва вӗсем витӗрех шӑтарнӑ пек туйӑнать.

Хорошо идти тогда под звездами через тихий город к реке и увидеть, что и река полна этих самых звезд, как будто насквозь просверлена ими темная и тихая вода.

VIII // Асклида Соколова. Фраерман Р.И. Динго йытӑ е пӗрремӗш юрату ҫинчен. Повесть. Чӑвашла Соколова А. А куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1983. — 128 с.