Шырав

Шырав ĕçĕ:

юмахра (тĕпĕ: юмах) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.

Сирень вӑрманӗнче пӗр чун та тӗл пулмарӗ, анчах унта юмахра каланӑ пек купӑс сасси те илтӗнмерӗ, шывран шурӑ кӗпеллӗ хӗр те ишсе тухмарӗ, чечек те татмарӗ, макӑра-макӑра та юрламарӗ.
Куҫарса пулӑш

V // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 3–56 с.

Сӑмахран, «Икӗ Йӑван» юмахра пӗр листарах (692 л. ) «ҫаксампа» тата «ҫаксемпе» тесе ҫырнӑ; унтан каллех пӗр листарах (698 л. ) «ҫыврсан» тата «ҫывӑрсан» тенӗ; ҫавӑн пекех пӗр вырӑнта «чӑрпуҫ», «тарелк» тесе, каярах «чӑрпуҫҫи», «тарелккӑ» тесе ҫырнӑ.
Например, в сказке «Два Ивана» «ҫаксампа» и «ҫаксемпе» (л. 692), «ҫыврсан» и «ҫывӑрсан» (л. 698), «чӑрпуҫ» и «чӑрпуҫҫи», «тарелк» и «тарелккӑ»,

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Ҫакӑн ҫинчен умнерех асӑннӑ юмахра «ҫӗр ҫӗре ҫӳресси пире кансӗр» тесе Чике старик тӳрремӗнех калать.
Об этом в названной сказке Чиге-старик говорит прямо: Не надо нам ходить в сто мест. Нам так обременительно.

Ҫапла, юмахра кӗҫӗннипе аслӑ пиччӗшӗсем хушшинчи хирӗҫ тӑру вӑл класлӑ общество вӑхӑтӗнчи конфликт ахрӑмӗ, каярах пулса кайнӑскер.
Следовательно, мотив неприязненного отношения старших братьев к младшему в рассматриваемых произведениях — это, возможно, тоже своеобразное отражение в устном народном творчестве социальных противоречий.

Тепӗр юмахра Иван ӑмӑрт кайӑк анса кайнӑ чух хурама тымарӗнчен тытса юлать («Иван паттӑр»).
В другой сказке Иван в то время, когда орлица поворачивает назад, вцепляется в корни вяза и благодаря этому остается невредим («Иван-батыр»).

«Пултран» юмахра та тӗп герой юман тымарринчен ҫатӑрласа выртать.
В тексте «Пулдран» батыр крепко держится за корни дуба.

Д. Месарош ҫырса илнӗ «Яшкалӑх паттӑр» юмахра вӑл пушшех курӑмлӑ: тӗп герой «вон ик хона йоманран» ҫыхӑнса выртать.
К примеру, в сказке «Яшкалых-батыр», записанной Д. Месарошем, главный герой лежит привязанный к дубу с двенадцатью отростками.

Сӑмахран, «Кехермен Кетил» юмахра старик паттӑра вун икӗ алӑллӑ, хӗрӗхшер пӳрнеллӗ Ҫӗр патшине мӗнле вӗлермеллине ӑс парса ярать.
В сказке «Кехермен Кетил» такой старик научил богатыря, как управиться с хозяином подземелья, у которого двенадцать рук и на каждой по сорок пальцев.

Чӑннипех саламаликре те, юмахра та ҫӗлен героя кӗпер патӗнче кӗтет, ҫула пӳлет.
Действительно, и в саламалике, и в сказке змей встречает героя на мосту.

Ҫак самант ҫӳлерех асӑннӑ «Ванюххапа ачисем тата Алена Красавитса» юмахра пушшех уҫӑмлӑн курӑнать: Валеҫ ҫитейсе кӗнӗ хӑйсен патши ҫӗрне.
Данный исторический сюжет получил отражение в сказке «Ванюха с детьми и Алена Красавица»: Вались, успев добежать, перешагнул границу владений своего царя.

«Хитре Чӗкеҫ» сӑвӑллӑ юмахра, сӑмахран, Кармал ялӗ.
Куҫарса пулӑш

«Еркӗн» поэмӑри топонимика // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/blogs/comments/6294.html

«Вӗре ҫӗлен» сӑвӑллӑ юмахра, сӑмахран, вӑл ман тӑван ялпа усӑ курнӑ — ӗҫ-пуҫ Лапсарта пулса иртет.
Куҫарса пулӑш

«Еркӗн» поэмӑри топонимика // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/blogs/comments/6294.html

Юмахра темӗн те пулать.
Куҫарса пулӑш

Хӗрлӗ тутӑр // Александр Угольников. Шухӑшлама вӑхӑт пур: калавсем. — Шупашкар: КПСС Чӑваш обкомӗн издательстви, 1981. — 64 с. — 54–56 с.

— Чиркӳ тӑрринчен сикме хӑрушӑрах пуль, Ҫурҫӗр полюсне те вӗҫме пит инҫе, ҫӑлтӑрне те юмахра ҫеҫ антараҫҫӗ.
Куҫарса пулӑш

Апла та пулать-шим? // Сарра Баранова. Шухӑшлама вӑхӑт пур: калавсем. — Шупашкар: КПСС Чӑваш обкомӗн издательстви, 1981. — 64 с. — 3–4 с.

Тӗрекленсе ҫитнӗ, тӑррисемпе, юмахра каланӑ пек, пӗлӗте кашӑр-кашӑр сӗртӗнекен, сӑтӑркалакан пӑхӑр вулӑллӑ ҫурта пек хырсемпе пӗрлех (вӗсен тӗлӗнче тӳпенелле пӑхса тӑрсан, хыр вуллисем мар, ура айӗнчи ҫӗр сӗвекленсе таҫталла юхнӑн сисӗнет; пуҫ арпашӑнса каять, ҫаврӑнма пуҫлать) кунта ҫамрӑкраххисем те пур.
Куҫарса пулӑш

Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта // Василий Сипет. Сипет В. Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта: повесть. — Шупашкар, «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2017. — 196 с.

Ман юмахра ниҫта кайса кӗрейми вӗресе тӑракан юрату ҫинчен каланӑ.
Куҫарса пулӑш

III // Александр Артемьев. Артемьев А. Ҫунатлӑ ҫуралнисем: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1965. — 268 с. — 189–265 с.

Юмахра ҫеҫ вӑл.
Куҫарса пулӑш

Пӗчӗк паттӑрсем // Герасим Харлампьев. Харлампьев, Г. Д. Утарта: пӗчӗк калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1964. — 84 с. — 13–14 с.

— Э-э-э, ачам, вӑл юмахра пулнӑ… ҫывӑр, манӑн та ыйхӑ килет.
Куҫарса пулӑш

Манӑн юлташсем // Трубина Мархви. Трубина М. Ача чухнехи. Повесть. Калавсем. — Шупашкар, Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 288 с. — 3–192 с.

Те пӗлӗт ҫинче эп, те юмахра.
То ли в облаках, то ли в сказке.

Купӑс калакан // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Ҫӳретӗп эпӗ юмахра — Таҫта пурах пек урӑх пурнӑҫ.
Куҫарса пулӑш

IV // Маркиан Удалов. «Тӑван Атӑл». — 2007. — 3№. — 95–117 с.; 4№. — 52–75 с.; 5№. — 40–72 с.

Страницăсем:

Чӑваш чӗлхи корпусӗ

Шырав

Шырав ĕçĕ:

Меню

Статистика